Samenvatting Biologie Nectar Hoofdstuk 6 VWO 4
6.1
Dieren kunnen qua uiterlijk op elkaar lijken, maar ze hoeven niet dezelfde soort te zijn. Hun gedrag,
voedsel en leefgebied kan namelijk anders zijn. Vroeger werd er naar twee dingen gekeken als het
ging om soorten: uiterlijke kenmerken en de mogelijkheid tot vruchtbare nakomelingen. Zo behoren
verschillende honden toch tot dezelfde soort. Nu kun je ook met een DNA-onderzoek kijken of dieren
van dezelfde soort zijn.
Namen van een soort bestaan uit twee delen (binominale naamgeving): het eerste deel is de
geslachtsnaam (met hoofdletter), de tweede is de soortaanduiding (zonder hoofdletter). Soms komt
er nog een andere naam achter, dan gaat het namelijk om een ondersoort. De indeling van planten
en dieren gaat zo: organismen à soorten à geslachten à families à orden à klassen à
afdelingen à rijken à domeinen. Door het fokken ontstaan er rassen. Een domein is dus de hoogste
groep en daar zijn er drie van: archaea, bacteriën en eukaryoten. Archaea en bacteriën zijn beide
prokaryoten, maar het celmembraan van archaea zijn anders.
Met genen die met een constante snelheid muteren vormen onderzoekers een moleculaire klok. Als
ze daarin veel mutaties vinden zijn de soorten niet nauw verwant, en anders wel.
Er zijn ook hybride soorten. Dat zijn soorten die voorkomen uit twee verschillende soorten waarvan
het DNA grotendeels hetzelfde is. Meestal zijn deze soorten wel onvruchtbaar. Ook is er
ongeslachtelijke voortplanting, wat betekent dat er voortplanting plaatsvindt zonder paring. Hierbij
vervalt het criterium voor vruchtbare nakomelingen.
6.2
Populaties zijn groepen organismen van dezelfde soort in een bepaald gebied. Door te tellen kun je
de populatiegrootte bepalen. Als dat niet kan wordt er geschat, wat op verschillende manieren kan,
bijvoorbeeld door de vangst-terugvangst methode. Er wordt er aantal dieren gevangen (n1), die
gemerkt worden. Die worden weer losgelaten en even later wordt er weer een random aantal dieren
gevangen (n2). Een aantal van die dieren is gemerkt (n3). De totale populatie van die dieren kun je
dan berekenen door (n1 x n2) / n3. Maar schatten kun je ook door DNA-onderzoek te doen met
bijvoorbeeld achtergebleven haren en speeksel.
Een populatie kan groeien door geboorte en immigratie en neemt weer af door sterfte en emigratie.
Van alle factoren die een populatiegrootte bepalen, is er eentje die de groei het meest belemmerd:
de beperkende factor. Bijvoorbeeld te weinig holle bomen voor vogels. Ook kunnen organismen van
een populatie in een andere populatie terechtkomen, wat zorgt voor genetische diversiteit/variatie.
Hierdoor kan een populatie een ziekte makkelijker overleven. Inteelt kan een populatie juist weer
kwetsbaar maken, want dan wordt de genetische variatie kleiner.
Het opdelen van een leefgebied in kleinere stukken heet versnippering. Er kan dan dus moeilijker
genetische variatie plaatsvinden. Met ontsnippering wordt het leefgebied weer aan elkaar geplakt.
Als je wilt dat je leefgebied gevarieerder wordt, kun je er een nieuwe soort in zetten. Dit heet
herintroductie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper julianverschoor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.