AANTEKENINGEN LESSEN +
SAMENVATTING BOEK
ARBEIDSRECHT
MINOR HRM VOOR LEIDINGGEVENDEN 2023
,Arbeidsrecht week 1
Aantekeningen les
Burgerlijk wetboek: art 7:610 – 692a BW
Arbeidsovereenkomst
ARBO- wet: veilig en gezonde werkomgeving. Waar je ook werkt in welke branche: oproepkracht,
uitzendkracht. Je moet veilig en gezond kunnen werken. Geld voor heel Nederland, alle mensen die
werken. Wordt opgelegd door de overheid. Werkgevers moeten daarvoor zorgen.
Recht > publiekrecht en privaatrecht.
Publiekrecht: staatsrecht, bestuursrecht en strafrecht.
Privaatrecht: Arbeidsrecht
Arbeidsrelatie: vrijheid om samen afspraken te maken (tussen werkgever en werknemer)
´Eigenlijk´ zijn werknemers en werkgevers gelijkwaardig. Werkgever is een sterkere partij. De
werknemer is een zwakkere partij in Nederland, dus moet beschermd worden.
Wordt de werknemer niet te veel beschermd?
Dwingend recht: recht waarvan je niet mag afwijken. Hoofdkarakter van ons arbeidsrecht. Staat niet
letterlijk in de wetsartikelen. Het woordje ´nietig´, als iets nietig is dat een recht waarvan je niet mag
afwijken (dwingend recht).
Toch situaties waarin werkgever en werknemer de ruimte hebben: in een CAO (Collectief
Arbeidsovereenkomst)
Collectief arbeidsovereenkomst is een overeenkomst tussen vakbonden
(werkgeversorganisatie/werknemersorganisatie). Geven voornamelijk arbeidsvoorwaarden: hoeveel
vakantie, extra toeslagen onregelmatig werken. In de wetartikelen staat letterlijk wanneer je mag
afwijken in het CAO.
Werknemersvakbond en een werkgeversvakbond. Gaan met elkaar onderhandelen.
Als er staat ´bij CAO´: driekwart dwingend recht. ¾: recht waarvan je af mag wijken bij CAO.
In CAO vind je dus ook arbeidsrecht.
Arbeidsrecht: overeenkomst.
½ dwingend recht: semi dwingend recht. Bij schriftelijke overeenkomst (arbeidsovereenkomst) dan
kun je zelf afwijken van de wet die dwingend is. Afwijken van het dwingende recht is mogelijk.
Wordt het minder zwaar, dan heb je wat meer ruimte.
In burgerlijk wetboek staat vermeld wanneer je af mag wijken.
Als er geen CAO is: eigen arbeidsvoorwaardenregeling. Commerciële bedrijven hebben een eigen
arbeidsvoorwaardenregeling. Daar is niet altijd een CAO van toepassing, mogen zelf kiezen of zij die
mogen gebruiken. Hele grote bedrijven hebben een eigen CAO; bijvoorbeeld NS of Ikea.
,Vindplaatsen en karakter van het arbeidsrecht:
• Burgerlijk wetboek: art 7:610 – 692a BW
• Arbeidsovereenkomst (nb. art. 7:655 BW)
• Geïncorporeerde arbeidsvoorwaardenregeling (+ art 7:660 BW)
• CAO
• Ook: afzonderlijke wetten/wettelijke regelingen
5/8 dwingend: vijf achtste dwingend recht. Recht waarbij je alleen mag afwijken als een
ondernemingsraad of een personeelsvertegenwoordiging of ondernemingsraad dat akkoord heeft
gegeven. Na overleg of instemming.
Bij akkoord of raadpleging van ondernemingsraad mag je afwijken van de wet...
Arbeidsovereenkomst: veel bescherming.
Aanneming van werk: Zelfstandige zonder personeel. Bijvoorbeeld eigen kledingwinkel. Stukadoor
als die voor zichzelf werkt in plaats van een bedrijf. Product oplevering.
Overeenkomst van opdracht: Zelfstandige zonder personeel. Bijvoorbeeld een opdracht geven aan
een advocaat. Accountants, werken ook tijdelijk voor een bedrijf bij een opdracht. Bedrijfsartsen.
Tijdelijk. Bepaalde fotografen. Dienstverlening.
Gezagsverhouding? Duurzame Persoonlijke Instaan voor
relatie arbeid resultaat?
Aanneming van werk Nee Nee Nee Ja
Overeenkomst van Nee Nee In principe wel Nee
opdracht
Arbeidsovereenkomst Ja Ja ja Nee
Aantekeningen boek
• Hoofdstuk 1, t/m par 1.3
• Hoofdstuk 2, inleiding
• Hoofdstuk 2, par 2.1 (alleen kopje ‘’informatieplicht ‘’, vanaf p. 60)
• Hoofdstuk 2, par 2.2.1
Publiekrecht:
De rechtsregels die de verhouding betreffen tussen overheidsorganen onderling of die regels
bevatten ten aanzien van de overheid in haar gezag kwaliteit als overheid ten opzichte van burgers.
Dus verhouding tussen overheid-burger.
Staatsrecht behoort tot het publiekrecht. Staatsrecht bestaat uit: grondwet met de grondrechten,
het kiesrecht, de verhouding regering-parlement, de regelgeving ten aanzien van gemeente en
provincie en de organisatie van de rechterlijke macht.
Door komst sociale verzorgingsstaat: overheid steeds meer bestuur terreinen naar zich toe
getrokken, niet alleen arbeid beschermende wetgeving, sociale zekerheid/voorzieningen, maar ook
op het gebied van onderwijs, ruimtelijke ordening, milieubescherming etc. (bestuurs- of
administratief recht)
, Strafrecht: bevat een geheel van geboden en verboden (misdrijven en overtredingen) waarop bij
niet-naleving sancties zijn gesteld.
Privaatrecht:
Regels die de rechtsrelaties regelen tussen:
• Burgers onderling
• Burgers en bedrijven
• Bedrijven onderling
Burgerlijk recht:
• Personen-familierecht
• Rechtspersonenrecht
• Vermogensrecht
Personen- en familierecht: bevat onder meer regels omtrent ouderlijk gezag, huwelijk en
echtscheiding
Rechtspersonenrecht: regelgeving voor rechtspersonen de nv, bv, stichting en vereniging.
Vermogensrecht: Draait het om alles wat op geld waardeerbar is. Het vermogen van de mens.
Erfrecht, goederenrecht,
Relaties die juridische consequenties hebben (bijvoorbeeld het kopen, huren van een huis), de
relaties die daaruit voortvloeien: verbintenissen.
Arbeidsovereenkomst: Privaatrecht > verbintenissenrecht
Dwingend en aanvullend recht
Regels van publiekrecht zijn meestal dwingend van aard: er mag niet van worden afgeweken.
Tegenover dwingend recht: aanvullen of regelend recht.
Binnen het privaatrecht regelmatig aanvullend recht. Willen partijen hun eigen regels maken, die
afwijken van de wettelijke regels, dan is dit tot op zekere hoogte toegestaan.
Bij arbeidsovereenkomstrecht is dat in mindere mate het geval.
Een werknemer verkeert ten opzichte van een werkgever niet in een geheel gelijkwaardige
onderhandelingspositie als het gaat om het sluiten van arbeidsvoorwaarden of in geval van ontslag.
Rechtsregels zijn dwingend als er niet of niet ten nadele van de werknemer van mag worden
afgeweken.
Als partijen afspraken maken die van de regels afwijken, deze afspraken nietig (ongeldig) zijn of
vernietigbaar.
Driekwartdwingend recht: Afwijking van de wettelijke regeling is alleen toegestaan bij CAO. Met dit
recht kunnen zij afwijken een in de CAO een andere regeling afspreken. Deze afwijkende regelingen
vaak ten nadele van de rechtspositie van de werknemer.
Semidwingende bepalingen: Partijen mogen alleen afwijken van de we als zij dit schriftelijk doen.
Als een wetsartikel niet expliciet aangeeft of ervan mag worden afgeweken dan gaan we ervan uit
dat een afwijkende afspraak is toegestaan. We hebben dan te maken met een aanvullend recht.
