Samenvatting

M2.1 Nederland in de twintigste eeuw van Friso Wielenga (Uitgebreide samenvatting van het hele boek incl. aantekeningen hoor- en werkcolleges)

Name: M2.1 Nederland in de twintigste eeuw van Friso Wielenga (Uitgebreide samenvatting van het hele boek incl. aantekeningen hoor- en werkcolleges)
SKU: doc_336531
Rating: 4.73 (11 reviews)
Author: dominiquesv

11 beoordelingen

63 keer verkocht

Instelling
Hogeschool Windesheim (HW)

Boek
Nederland in de twintigste eeuw

Uitgebreide samenvatting van het hele boek 'Nederland in de twintigste eeuw' van Friso Wielenga (H1 t/m H7). De aantekeningen van de hoor- en werkcolleges zijn in ieder hoofdstuk al verwerkt. Het boek zelf maakt veel gebruik van jargon, in deze samenvatting wordt goed uitgelegd wat alles betekend. ...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 85 pagina's

Bekijk voorbeeld

Heel boek samengevat? Ja
Geupload op 16 juni 2017
Aantal pagina's 85
Geschreven in 2016/2017
Type Samenvatting

11 beoordelingen

Door: jurtimmerman6 • 11 maanden geleden

Door: zuzannasikorazusja • 2 jaar geleden

Door: thijs606 • 3 jaar geleden

Top samenvatting waarin alles staat wat je moet weten!

Door: romeedeweerd • 3 jaar geleden

Door: patricksteeman • 3 jaar geleden

Door: quidosmits • 4 jaar geleden

Door: Hanah76 • 6 jaar geleden

Bekijk meer beoordelingen

Volgen

dominiquesv Lid sinds 7 jaar 107 documenten verkocht

€8,49

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Politiek – Nederland in de twintigste eeuw (Friso Wielenga)
Hoofdstuk 1 – Inleiding
Periodisering
Het indelen en beschrijven van historische tijdperken. Het belang van periodisering is dat zij
de kortste samenvatting van het geschiedverloop biedt.
Niet objectief, maar afhankelijk van:
 Plaats en tijd
 Ideologie
 De invalshoek: economisch, politiek, sociaal, cultureel, nationaal of internationaal

1880 tot 1940 – verzuiling, stabiliteit en crisis (meer in H3)
Begin twintigste eeuw
De politieke geschiedenis van Nederland in de twintigste eeuw kent, in tegenstelling tot die
van vele andere Europese landen, geen diepe cesuren, plotselinge breuken of politiek
radicalisme met massale aanhang.

Terwijl een groot deel van Europa in de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) werd
geconfronteerd met de verschrikkingen van moderne oorlogvoering en vanaf 1917-1918 te
maken kregen met revolutie en politieke instabiliteit, had Nederland zijn neutraliteit
kunnen handhaven en was het buiten de grote oorlog gebleven.

Op het moment dat de internationale strijd zicht toespitste, kwam in Nederland in 1917 op
vreedzame wijze de Pacificatie tot stand
 Einde schoolstrijd
 Mannen algemeen kiesrecht (dus ieder recht op)
 Vrouwen kregen alleen passief kiesrecht
 Passief recht is het recht om gekozen te worden
 Twee jaar later (1919) ook actief kiesrecht vrouwen

De pacificatie legt de grondslagen voor een geleidelijk verloop van de verdere politieke en
maatschappelijke modernisering in de twintigste eeuw.

Pieter Jelles Troelstra
 Sociaaldemocratische Partij (SDP)
 De enige die echte ‘oproer’ wilde veroorzaken door in Nederland de staatsmacht
voor de arbeidersbeweging op te eisen
 Zijn idee is de geschiedenis in gegaan als de grote ‘vergissing’ van Troelstra
 Zelfs binnen zijn eigen politieke partij was zijn idee niet geliefd

Verzuiling
 De Nederlandse samenleving en politiek waren verdeeld in religieuze en
wereldbeschouwelijke zuilen die onderling weinig contact met elkaar hadden, en de
elites van deze zuilen wisten de eigen bevolkingsgroepen hecht aan zich te binden

Eind jaren 20 tot WOII

,Ook in de jaren 30 bleef het politieke bestel onaangetast
 Alleen in 1935 kreeg een fascistische en nationaalsocialistische groep bij provinciale
verkiezingen 8% van de stemmen
 Namelijk de NSB
 Dit werd echter twee jaar later tijdens de volgende verkiezingen weer gehalveerd
toen ze zich meer bezig gingen houden met de Duitse nationaalsocialisten

1940 tot 1945 – bezettingsjaren (door in H4)
Duitsers aan de macht
 Koningshuis en kabinet leeft in ballingschap
 Verbleef in het Verenigd Koninkrijk

1945 tot 1958 – wederopbouw tussen vernieuwing en restauratie (door in H5)
Oude bestuur pakte zichzelf op na WOII
 Herzuiling

Pax Americana
Bemoeienis vanuit de VS

De Pax Americana ging gepaard met een optimistisch geloof in de maakbaarheid van de
samenleving
 Urbanisering
 Industrialisering
 Secularisering
 Technologisering
 Welvaartsgroei

Deze stonden aan de basis van een toenemend besef in een dynamische, moderne tijd
te leven die sterk afweek van de vooroorlogse crisisjaren

In de jaren van de bezetting verloor Nederland overzicht op koloniën
Indonesië (1949)
 Japan bezette Nederlands-Indië tijdens WOII
 In 1949 werd Indonesië onafhankelijk
Daardoor was Nederland niet langer een klein land met een groot imperium

1958 tot 1977 – welvaart, ontzuiling protest en participatie (door in H6)
Ontzuiling (eind jaren 60)
 Pas eind jaren 60 voltrok zich een duidelijke breuk in de Nederlandse politieke
geschiedenis
 Er kwamen verschillende nieuwe partijen
 De confessionelen (godsdienstige partij) daalde in macht voor het eerst sinds 1918
 Maar; bleven nog steeds machtig, ze waren nodig om een
meerderheidsregering te vormen

,Eerste fase van de immigratie
Niet-westerse culturen krijgen een plaats in onze westerse cultuur
 Arbeidsmigratie vanuit Marokko en Turkije
 Volgmigratie
 Onafhankelijkheid Suriname in 1975
 Surinamers naar Nederland

1977 tot heden – realisme, hernieuwde consensus en het zoeken naar nieuw evenwicht
Hoe kunnen we nu met elkaar een goede samenleving vormen? Er zijn zoveel verschillende
culturen, meningen en opvattingen in onze samenleving

Realisme is de levensinstelling van iemand die zich laat leiden door de werkelijkheid

Jaren 70/80/90
 Confessionelen; ‘we run this country’
 Katholieken en protestanten regeerde decennialang
 Natuurlijk wel samen met liberalen (rechts) of sociaaldemocraten (links)

 Wim Kok (PVDA)
 Werd in 1994 premier
 Switch in de Nederlandse politiek
 Paars kabinet bestaande uit PVDA, VVD en D66
 Einde aan grote macht van confessionelen

 Opkomst multiculturele samenleving
 We worden een ‘melting pot’

Samengevat
Als je kijkt naar de geschiedenis van Nederland in de twintigste eeuw, dan valt het op dat
steeds verschillende patronen tegelijkertijd zichtbaar waren;
 Stabiliteit vs. diepe politiek-maatschappelijke verdeeldheid
 Lange nationale traditie van eigenheid en zelfstandigheid vs. sterk gefragmenteerd
nationaal bewustzijn
 Politieke continuïteit vs. fundamentele veranderingen in de politieke cultuur en de
internationale positie

Het gaat in dit boek niet alleen op partijen, regeringen en beleid, maar ook om de politieke
betekenis van sociale bewegingen en ontwikkelingen in de politieke cultuur
 Historicus Hans Righard omvat dit als ‘de zachte kant van de politiek’
o Politieke overtuigingen, spelregels, normen en waarden etc. in hun
historische ontstaan

, Hoofdstuk 2 – De modernisering van Nederland sinds de late negentiende eeuw

2.1 Inleiding
Pacificatie van 1917
100 jaar geleden Russische revolutie; angst dat ook in Nederland zou komen.

Drie belangrijke ontwikkelingen in het begin van de twintigste eeuw vormen de afsluiting
van debatten die tijdens late negentiende eeuw werden gevoerd.
1. Schoolstrijd
2. Algemeen kiesrecht
3. Evenredige vertegenwoordiging

2.2 Schoolstrijd en confessionele partijvorming
Revolutiejaar 1848
Nederland kreeg een liberale grondwet

 Koning Willem II
 Sympathiseerde niet met het liberale gedachtegoed, maar besluit vanwege
de revoluties in andere Europese staten, het initiatief te nemen tot het
opstellen van een nieuwe grondwet
 Hij was bang
 De koning ging ‘in 24 uur van zeer conservatief naar zeer liberaal’
 Hij gaf Johan Rudolf Thorbecke de opdracht tot het uitwerken van een
moderne grondwet

 Thorbecke
 Was al bezig geweest met het samenstellen van een moderne grondwet
 Daardoor was er in hetzelfde jaar nog een nieuwe grondwet
 Was geen democraat, maar een voorstander van de rechtsstaat, van goed
bestuur en van een duidelijke afbakening van bevoegdheden
 Goed bestuur betekende het verstaan van de tekenen des tijds
 ‘Ieder tijdvak heeft zijn eigen beginsel van beweging; laat men dat slapen,
dan ontstaan verwarring’

 De grondwet van Thorbecke in 1848
 De kern was…
 De definitieve scheiding van kerk en staat
 Het vastleggen van liberale vrijheden als vrijheid van vereniging en
drukpers
 De invoering van het stelsel van directe verkiezingen
o Censuskiesrecht; stemrecht gekoppeld aan hoeveelheid
belasting
o Ook districtenstelsel; meerderheid telt
 Invoering van de ministeriële verantwoordelijkheid, oftewel
constitutionele monarchie
o Alle regeringsbeslissingen dragen de ministers de politieke
verantwoordelijkheid tegenover het parlement

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dominiquesv. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

Samenvatting

M2.1 Nederland in de twintigste eeuw van Friso Wielenga (Uitgebreide samenvatting van het hele boek incl. aantekeningen hoor- en werkcolleges)

Document informatie

Onderwerpen

Gekoppeld boek

Meer samenvattingen voor studieboek

Geschreven voor

11 beoordelingen

Verkoper

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

In een paar klikken geregeld

Direct to-the-point

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Van wie koop ik deze samenvatting?

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Is Stuvia te vertrouwen?