Cijfer gehaald met deze samenvatting: 8.3
Deze samenvatting is gebaseerd op het handboek. Jurisprudentie, colleges, webcasts en eventuele artikelen zijn erin verwerkt. Voor optimale resultaten naast de opgegeven literatuur houden.
Het gebruik van de samenvatting is op eigen risico; ik heb dez...
Ik heb een 5,7 behaald voor de herkansing met deze samenvatting! Dat is afgerond een 6 en ik ben blij want het is een voldoende! Ik had dus al wat kennis in huis en ik wilde niet het hele boek opnieuw gaan lezen. Zoals bekend zijn niet alle samenvattingen 100% volledig dus kopen op eigen risico. Dit is wel een overzichtelijke samenvatting!
B1 Inleiding rechtswetenschap
samenvatting 2022-2023
Door Aya Bahaya
Cijfer gehaald met deze samenvatting: 8.3
Deze samenvatting is gebaseerd op het handboek. Jurisprudentie, colleges, webcasts en eventuele
artikelen zijn erin verwerkt. Voor optimale resultaten naast de opgegeven literatuur houden.
Het gebruik van de samenvatting is op eigen risico; ik heb deze samenvatting zelf gebruikt, maar dat
betekent niet dat het perfect is. Vertrouw dus niet volledig op de samenvatting.
Zijn er onduidelijkheden of overduidelijke fouten, mogen jullie mij mailen op ayabahaya03@gmail.com.
Ik sta open om passages verder uit te leggen en probeer zo veel mogelijk te reageren.
, 1 Contextualisme en rechtsbegrip
1 Wat is recht?
Recht kan je leren kennen door naar concrete gevallen te kijken. Dit heet contextualisme.
Om het recht goed te kunnen bestuderen, moet je volgens het contextualisme ook kijken naar hoe het
recht tot stand is gekomen en de omstandigheden waarin het recht functioneert. Rechtswetenschap moet
interdisciplinair zijn.
Rechtswetenschap wordt traditioneel opgedeeld in twee delen: de rechtsdogmatiek en de bevindingen
van andere wetenschappen.
De rechtsdogmatiek is
- De studie van het geldende recht
- De casuïstiek (de context van een casus)
- De ordening van het recht door tekst analytische methoden
Als andere wetenschappen verbonden worden met de rechtswetenschap spreken we van
multidisciplinariteit. Als er juist overeenkomsten zijn tussen rechtswetenschap en een andere
wetenschap dan noemen we dat interdisciplinariteit.
2 De taal van het recht
De taal van het recht heeft een ‘open texture’. Dit houdt in dat de taal niet aansluit op de werkelijkheid
en dus verschillend te interpreteren valt. Dit komt ten eerste omdat juridische begrippen algemeen zijn en
ten tweede omdat de werkelijkheid steeds verandert.
3 Betekenis en context: drie voorbeelden
Dit beïnvloedt de rechtsvinding van de rechter, het oordeel van de rechter in een concreet geval op basis
van het recht. Er zijn hierdoor twee soorten rechtsvinding:
- Regelgeleide rechtsvinding: hier worden de regels direct toegepast en wordt er gestreefd naar
rechtseenheid en zekerheid. Zo hebben we dus bijvoorbeeld verkeersovertredingen, en bij veel
rechtsvinding in het strafrecht
- Casuïstische rechtsvinding: hier wordt er grondig gekeken naar de omstandigheden van het
geval. Het arrest van HBU/Saladin is hier een goed voorbeeld van. Ook Haviltex is hier een
voorbeeld van. Er werd bij beiden naar de context gekeken of het contract of de interpretatie van
het contract redelijk was. Er wordt hier gestreefd naar rechtvaardigheid.
Het tweede kan ook vaak het eerste beïnvloeden, want door een individueel geval kunnen de regels
aangepast worden. Dit zien we bijvoorbeeld bij Lindenbaum/Cohen, omdat de rechtsregel werd
gecodificeerd.
,2 Het rechtsbegrip en de indeling van het juridische landschap
1 Het rechtsbegrip en de indeling van het juridische landschap
Het driehoeksmodel laat de drie kanten van het recht zien.
Het normatieve moment laat het positieve recht zien, dus alle rechtsregels die er zijn.
Het ideële moment laat de ideeën & waarden zien waarop het recht is gebaseerd. Dit houdt dus ook de
achtergrond van het recht in en de opvattingen die mensen daar over hebben.
Het actuele moment laat de sociale werkelijkheid zien waarin het recht functioneert.
3.1 Privaatrecht en publiekrecht
Deze twee vormen van het recht zijn de belangrijkste onderscheidingen van het objectief recht. Het
privaatrecht gaat over rechtsverhoudingen tussen burgers onderling en publiekrecht gaat over
rechtsverhoudingen tussen de staat en burgers, waar ook algemene belangen bij horen. Deze vier criteria
is ook van belang met het onderscheiden van deze soorten recht:
- De aard van de betrokken partijen als de staat een partij is, is het publiekrecht, echter alleen als
ze niet als particulieren handelen
- De aard van het te beschermen belang als de staat handelt met een algemeen belang op het oog,
dan is het publiekrechtelijk
- Het initiatief tot handhaving van het recht als de staat het recht handhaaft, is het
publiekrechtelijk (wel met uitzonderingen)
- De middelen tot rechtshandhaving als de overheid de middelen tot rechtshandhaving bezit, dan
is het publiekrechtelijk
Een arrest waar je dit verschil goed kan zien is het Onwaardige deelgenoot arrest. De moord die L. heeft
gepleegd, is deel van het publiekrecht, aangezien hij door het OM wordt veroordeeld. Echter, de vraag of
hij het geld zou krijgen, is weer deel van het privaatrecht.
3.2 Indelingen in het privaatrecht
Er zijn binnen het privaatrecht ook twee onderscheidingen:
- Het materieel privaatrecht
Wat zijn de inhoudelijke regels van het privaatrecht?
, Een categorie hiervan is het vermogensrecht. De andere categorie is personen- en familierecht.
Dit bevat regels rondom het recht op een naam, huwelijk, adoptie etc. Deze staan genoteerd in
BW 1 t/m 7.
- Het formeel privaatrecht/burgerlijk procesrecht
Hoe kunnen burgers jegens elkaar hun rechten handhaven? Dit staat genoteerd in BRV.
3.3 Internationaal privaatrecht
Deze vorm van het recht draait vooral over hoe twee concurrerende rechtssystemen, vaak op
internationaal vlak, toegepast moeten worden. Het wordt daarom ook wel conflictenrecht genoemd. Deze
regels staan vastgelegd in verdragen, Europees recht, de Nederlandse wetgeving en in individuele
contracten.
3.4 Indelingen in het publiekrecht
Ook het publiekrecht valt in te delen:
- Staatsrecht
Dit deel van het publiekrecht geeft regels voor de organisatie van de staat, zijn bevoegdheden en
beperkingen etc.
- Bestuursrecht/Administratief recht
Dit deel betreft de ordening van de relatie tussen bestuur en burger. Dit zijn zaken die horen bij
het algemeen belang en in het algemeen niet door individuen kan gehandhaafd worden.
- Strafrecht
Dit deel betreft regels over gevallen waarin personen de fundamentele waarden van het strafrecht
overtreden en er dus negatieve sancties moeten worden toegepast. Strafrecht kan ook
onderscheiden worden in twee delen:
- Materieel strafrecht welke handelingen zijn strafbaar en wat zijn de sancties hiertegen?
- Formeel strafrecht regels omtrent opsporing, vervolging, berechting en executie
Als laatste heb je een nieuwe vorm van het publiekrecht:
- Functioneerrecht
De vormen van recht van functioneerrecht kunnen onder privaat en publiekrecht vallen. Een
voorbeeld hiervan is het arbeidsrecht.
3.5 Internationaal publiekrecht
Het internationaal publiekrecht is een verzamelnaam voor het volkenrecht en het nieuwe recht van
internationale organisaties zoals het Europese Unierecht. Het volkenrecht betreft regels over de
verhouding tussen staten.
Het internationaal publiekrecht staat vooral vastgelegd in verdragen, met in het bijzonder de EVRM voor
de vrijheden van de mens.
Bijzonder is het internationale strafrecht, die twee begrippen dekt:
- Het strafrecht dat complementair is aan de nationale wetgeving over ernstige misdrijven
van internationaal belang. Dit wordt geregeld door het Internationaal Strafhof
- Het strafrecht dat gaat over de handelingen van Nederlanders in het buitenland of
andersom.
3.6 Relativering van het onderscheid: van vervlechting van rechtsgebieden tot het ontstaan van
functionele rechtsgebieden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ayabahaya. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
