Agogiek
1. Verandering en agogie
1.1 veranderen en helpen veranderen
Agogie = verzamelnaam voor het werk > voeren of leiden
Agogiek = het geheel van de theorie over het doen veranderen van mensen, de
ervaringskennis die daarbij is opgedaan en de gewoonten en gebruiken die zich daarbij
hebben gevormd.
Beïnvloeden & veranderen = kernbegrippen in het agogische werk
1.2 Kenmerken
- Psychosociale verandering
Psyche > ziel of geest
Sociaal > onderlinge verhoudingen van mensen
Gedrag tegenover andere > sociale (gevoel)
Denkt en geloof > psychische
Psychosociale > gevoelens en houdingen (attitudes), gedragingen, gedachten, beelden,
fantasieën en dergelijke van individuele mensen
Ook communicatie in een groep, de normen en waarden van een samenleving en de
besluitvormingsprocessen binnen een organisatie behoren ertoe.
- Psychosociale functioneren
Betrekking op individuen en mensen in groepsverband.
Hoewel verandering van alleen kennis, dus door ‘verstandelijk’ leren, ook een psychisch (en
dus psychosociaal) proces is, wordt dit met tot de agogie gerekend.
- Gewenste verandering
De verandering moet door de betrokkene(n) gewenst worden al zal in de meeste gevallen
ook de agoog de veranderde situatie wenselijk vinden.
- Beroepsmatige beïnvloeding
Verandering probeert te bewerkstelligen dit nadrukkelijk doet op grond van het beroep dat
hij uitoefent.
Typerend > de veranderaar zodanig herkenbaar en aanspreekbaar is
Pas agoog als verandering de taak is.
- Doelgerichte beïnvloeding
De verandering moet bedoeld zijn
- Systematisch werken
Niks aan toeval over laten.
Systematisch die omstandigheden te scheppen > beoogde verandering te vermakelijk.
Baseert op vakkennis en ervaring.
, - Bewuste beïnvloeding
Beïnvloeding voor beide partijen open en eerlijk plaatsvindt
- Vrijwillige beïnvloeding
Degene die wordt beïnvloed zich vrijwillig eraan onderwerpt
- De beïnvloeding is niet wederzijds
Van agoog naar de ander
- (Jong) volwassenen
1.3 Cliënt
Medische > patiënt (passieve, afhankelijke en onzelfstandige rol)
Cliënt > gelijkwaardigheid en de zelfstandigheid van de betrokkende te benadrukken
Verandering van meerdere personen tegelijkertijd > cliëntsysteem
1.4 Beroepen en velden
Agogie centraal > maatschappelijk werker, sociaal-cultureel werker, mediator, GGZ-agoog
Agogisch aspect > verpleegkundige, praktijkdocent, verzorgende, diëtist, pastor
1.5 Psychosociaal veranderen op verschillende niveaus
Cliëntsystemen kan men op grond van hun omvang onderverdelen in categorieën
- Individuele personen
Gevoelens, zijn houding ten opzichte van mensen en dingen, zijn persoonlijke ervaringen,
gedrag, zelfbeeld, identiteit, ambitie, overtuigingen, behoeften en zijn verlangens.
- Groepen
Een verzameling van mensen die elkaar kennen, met elkaar omgaan en herkenbare situaties
hebben.
Individuele psychosociaal verschijnsel ook een rol
Daarboven die van de groep: jaloezie, vriendschap
- Organisaties
Individuen & groepen, zodat ook het functioneren van de beide hiervoor genoemde niveaus
meespeelt.
Communicatie = formeel
Hiërarchie, belangentegenstellingen
- Grotere samenlevingsbanden
Grote, doorgaans anonieme verzameling mensen die een of ander gemeenschappelijk
kenmerk hebben.
Niet duidelijk wie wel of niet erbij hoort
- (Sub) cultuur
Normen en waarden