KOM Hoorcollege 01
Bronnen van informatie Ervaring, intuïtie, wetenschap en autoriteit.
Kenmerken wetenschappelijk onderzoek:
- Empirisch: gebaseerd op systematische waarnemingen;
- Controleerbaar;
- Probabilistisch: niet deterministisch, dus uitspraken in onzekerheid. De mate van onzekerheid
probeert men zo klein mogelijk te houden. (probably)
Theorie: ‘Een theorie is een geheel van denkbeelden, hypothesen en verklaringen die in onderlinge
samenhang worden beschreven. In de wetenschap is een theorie en getoetst model ter verklaring
van waarnemingen van de werkelijkheid.’ Een ander woord voor theorie is verklaringsmodel.
Kenmerken van een goede wetenschappelijke theorie: (1)
- Ondersteund door data: data uit wetenschappelijk onderzoek
- Falsifieerbaar: een theorie moet weerlegd kunnen worden aan de hand van verzamelde
gegevens
- Spaarzaam (parsimonious): als een eenvoudige theorie volstaat, is het niet nodig om deze
complexer te maken.
Twee soorten onderzoeksvragen (2)
- Fundamenteel (basic): gaan over kennisproblemen
- Toegepast (applied): gaan over praktijkproblemen
Translational: het gebruik van fundamentele onderzoeksvragen om later te gebruiken voor het
ontwikkelen en testen van toepassingen in de praktijk. (p. 16)
Onderzoeksontwerp (vervolg onderzoeksvraag): (3)
- Wat voor soort empirische gegevens worden verzameld?
- Zijn de gegevens kwalitatief (beschrijvingen) of kwantitatief (tellen)?
- Hoe worden de gegevens verzameld?
- Bij wie worden empirische gegevens verzameld, oftewel afgenomen? (steekproef)
KOM Hoorcollege 02
Waarom kwalitatief onderzoek?
- Voornaamste doel van kwalitatief onderzoek is:
o Het begrijpen van sociale fenomenen vanuit hun natuurlijke context
, o Om empirische patronen te vinden, die een startpunt kunnen zijn voor theorievorming
Ontwikkeling nieuwe theorie;
Aanpassing of uitbreiding van bestaande theorie.
Dus geen toetsing!
- Patronen vinden in:
o Gesproken of geschreven teksten;
o Observaties van gedrag en interacties;
o Beeldmateriaal etc.
Kenmerken kwalitatief onderzoek
- De onderzoeker is geïnteresseerd in de natuurlijke omgeving van de respondent;
- De onderzoeker heeft een contextuele benadering;
- De onderzoeker is geïnteresseerd in het perspectief van de respondent;
- Via specifieke observaties probeert de onderzoeker
o de sociale werkelijkheid te omschrijven in al haar diversiteit
o naar algemeenheden te zoeken die nieuwe theorieën vormen of bestaande theorieën
aanpassen = inductie.
Een onderzoeksvraag van een kwalitatief onderzoek kun je herkennen aan de volgende elementen:
- SPI(C)E:
o Setting: waar, in welke context? Nederland
o Perspective (of Population): voor wie? eerstejaars studenten
o Interest: wat? daten
o (Comparison: vergeleken met wie/wat?)
o Evaluation: met welk resultaat? motieven
VB: Wat zijn motieven om te daten bij eerstejaars studenten in Nederland?
Kwalitatief interview: gesprek waarin de interviewer vragen stelt aan de geïnterviewde over:
Ideeën, motieven, ervaringen, (gedragingen) met betrekking tot een sociaal fenomeen.
Geïnterviewde is informant (vertelt namens een persoon/groep) of respondent.
De onderzoeker is nadrukkelijk aanwezig bij de dataverzameling.
Een interview kan ongestructureerd, semi-gestructureerd of gestructureerd zijn. De eerste twee
behoren tot het kwalitatieve interview. De gestructureerde is een survey.
Bij wie worden data verzameld?
Populatie is een geheel, een steekproef (deel populatie) gebruiken we voor data en resultaat (als
populatie).
- De subjecten worden geheel willekeurig (op toevalsbasis) uit de populatie getrokken. In dit geval
spreken we van een aselecte steekproef.
- Er is geen sprake van willekeur of toevalsbasis; óf de onderzoekers óf de subjecten maken deel
uit van het selectieproces. In dit geval spreken we van een selecte steekproef.
Verschillende soorten steekproeven:
1. Doelgerichte steekproef (purposive sample):
De onderzoeker gaat op zoek naar participanten die voldoen aan hele specifieke voorwaarden.
- Case study logic: onderzoeker gaat op zoek naar specifieke individuen die belangrijke informatie
kunnen geven. Elk specifiek verhaal is waardevol en draagt bij aan beter begrip.
- Sample for range: onderzoeker gaat op zoek naar een zo breed mogelijke scala aan ervaringen.
2. Gemaksteekproef (convenience sample)
De makkelijkste optie voor het selecteren van deelnemers is om die subjecten te benaderen waar de
onderzoeker zelf de minste inspanning voor hoeft te doen. Dat kan op allerlei manieren. Een paar
voorbeelden zijn:
, - De mensen vragen die fysiek/geografisch dicht bij de onderzoeker zijn
- De mensen vragen die de onderzoeker via social media eenvoudig kan bereiken
- Naar een locatie gaan waar de onderzoeker weet dat de mensen bereid zijn om mee te werken
3. Quota steekproef
Bij een quotasteekproef stelt de onderzoeker van tevoren vast hoeveel respondenten met specifieke
kenmerken opgenomen moeten worden in de steekproef. Een aantal voorbeelden zijn:
- de ratio man/vrouw
- verschillende etnische achtergronden
- aanhangers van verschillende voetbalclubs
4. Sneeuwbal steekproef
Hierbij neemt de onderzoeker contact op met één subject (of een paar meer) in de doelpopulatie.
Daarna leidt elke respondent de onderzoeker naar één of meerdere nieuwe respondenten; de
onderzoeker maakt op deze manier gebruik van het netwerk van de respondent.
Deze methode is vooral geschikt wanneer de beoogde populatie moeilijk bereikbaar is, maar
wanneer (groepen) mensen binnen deze populatie elkaar wel kennen.
5. Sequentiële steekproef
Vaak leren onderzoekers pas gedurende het onderzoek welke kenmerken belangrijk zijn om rekening
mee te houden bij het selecteren van respondenten. Bij een sequentiële steekproef worden de
criteria waaraan respondenten moeten voldoen tijdens het onderzoek aangepast.
In het begin mag iedereen uit de doelpopulatie in de steekproef worden opgenomen, later worden
respondenten met specifieke kenmerken gezocht.
Het gaat hierbij om het "iteratieve" karakter van kwalitatief onderzoek. Iteratief betekent in deze
context dat je herhaaldelijk terugkeert naar eerdere fasen van het onderzoek.
Saturatie: het moment wanneer er genoeg informatie is; wanneer je niks nieuws meer hoort.
Hoe ziet de verzamelde data eruit?
Vaak wordt het interview opgenomen en later volledig letterlijk uitgetypt in een transcript.
Tijdens het interview maakt de onderzoeker field notes: aantekeningen die waardevol kunnen zijn
tijdens het analyseren van de data in een later stadium.
- Wie werd er geïnterviewd?
- Locatie van het interview
- Indruk/gedrag van geïnterviewde
- Eerste ideeën van onderzoeker over het interview
Kwaliteit van het kwalitatief interview
Betrouwbaarheid (reliability)
- Verloop van interview hangt af van de interviewer;
- Interviewer moet zich bewust zijn van zijn eigen rol.
Validiteit (validity)
- Interviewer kan doorvragen om er achter te komen wat de respondent echt bedoelt.
- Interviewer moet zich bewust zijn van non-verbale signalen van de respondent. Deze geven
informatie hoe zeker of eerlijk de respondent is over het gegeven antwoord.
- Belang van verstandhouding (rapport).
Kwaliteit van de focusgroep
Betrouwbaarheid:
- Verloop van gesprek hangt af van de moderator en de deelnemers. Moderator moet zich hier
bewust van zijn.
Validiteit:
- Moderator kan doorvragen om er achter te komen wat de respondenten echt bedoelen;
- Moderator moet zich bewust zijn van non-verbale signalen van de respondenten;
- Belang van verstandhouding!
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper doriendeboer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
