Handelen bij kindermishandeling en huiselijk geweld – Linda
Douma & Medi Hoes
Hoofdstuk 1 kindermishandeling
1.1 wat is kindermishandeling?
‘Kindermishandeling is elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie
van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de
minderjarige in een relatie van afhankelijk of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen,
waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de
vorm van fysiek en psychisch letsel’ (Jeugdwet, 2015).
Dus niet alleen de ouders kunnen zich schuldig maken aan kindermishandeling, maar ook andere
personen die dicht betrokken zijn bij het kind. Kindermishandeling is een vorm van huiselijk geweld.
Ook het zien van mishandeling van een ander is kindermishandeling. Soms is het enkel horen van het
geweld schadelijker dan het (ook) zien ervan, omdat kinderen bij alleen het horen van het geweld
helemaal geen context hebben om het een en ander in te kunnen plaatsen en niet zien dat bepaalde
bedreigingen niet daadwerkelijk uitgevoerd worden. Kinderen kunnen daarnaast ook getuigen zijn van
geweld en gevolgen ervan ondervinden.
1.2 waar komt kindermishandeling voor en hoe vaak?
Kindermishandeling komt overal voor. Minimaal 118.000 kinderen zijn jaarlijks slachtoffer van
kindermishandeling. Dit zijn alleen de gesignaleerde kinderen, dit zullen er waarschijnlijk een stuk
meer zijn. Jaarlijks overlijden er 50 tot 80 kinderen als gevolg van kindermishandeling.
1.3 Vormen van kindermishandeling
Lichamelijke mishandeling: hieronder wordt verstaan het toebrengen van verwondingen door het
gebruik van fysiek geweld, zoals slaan, schoppen, knijpen, branden, kind door elkaar schudden
(‘shaken infant syndrome’) etc. Ook het besnijden van meisjes valt hieronder. Sinds 1 februari 2006 is
ook een besnijding die inwoners van Nederland buiten Nederland (laten) uitvoeren strafbaar.
Psychische of emotionele mishandeling: Hieronder wordt verstaan het stelselmatig vernederen,
kleineren, pesten, bang maken, negeren, te hoge eisen stellen etc. Ook het getuige zijn van huiselijk
geweld valt onder psychische/emotionele mishandeling.
Lichamelijk verwaarlozing: bij lichamelijke verwaarlozing wordt het kind onthouden wat het voor zijn
lichamelijke gezondheid en ontwikkeling nodig heeft, zoals voeding, kleding, slaap, hygiëne en de
benodigde medische verzorging.
Psychische en emotionele verwaarlozing: hiervan is sprake als het kind onthouden wordt wat het
voor zijn geestelijke gezondheid en ontwikkeling nodig heeft, zoals aandacht, respect, veiligheid,
scholing, contact, liefde, bevestiging en evt. psychische hulp.
Pedagogische verwaarlozing: ouders nemen de taak van opvoeden en bijbehorende
verantwoordelijkheden om het kind in zijn ontwikkeling adequaat te ondersteunen en te stimuleren
onvoldoende op zich. Bv. stellen geen of te veel grenzen, geen interesse tonen, te veel volwassen
taken geven. De emotionele en pedagogische verwaarlozing hangen nauw samen.
