Samenvatting
Samenvatting Sociale psychologie
Samenvatting sociale psychologie
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 46 pagina's
Voorbeeld 4 van de 46 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Sociale psychologie samenvattingenLeerdoelen
Na het bestuderen van de cursus kunt u:
● De belangrijkste ontwikkelingen beschrijven die de sociale psychologie heeft doorgemaakt
tijdens haar geschiedenis
● Voorbeelden geven van bijdragen die de sociale psychologie heeft geleverd aan ons begrip
van menselijke sociale interacties
● Een overzicht geven van de methoden en technieken die gebruikt worden in sociaal
psychologisch onderzoek
● De belangrijkste constructen die deel uitmaken van deze sociaal psychologische thema’s
definiëren en van elkaar onderscheiden
● Sociaalpsychologische processen als zodanig herkennen en analyseren
● Aangeven hoe sociaalpsychologische theorieën kunnen worden toegepast om attitudes en
gedrag te veranderen
Thema 1 ~ Introductie in de sociale psychologie
Hoofdstukken
● Hoofdstuk 1, Inleiding tot de sociale psychologie
● Hoofdstuk 2, Methodologie: hoe doen sociaal psychologen onderzoek?
Leerdoelen
● Uitleggen wat sociale psychologie is en waar deze zich mee bezighoudt
● De geschiedenis van de sociale psychologie schetsen en de theorieën van de invloedrijkste
sociaal psychologen toelichten
● Sociaal gedrag verklaren aan de hand van fundamentele sociaal psychologische processen
● Beschrijven hoe sociaal psychologen onderzoek doen en wat de valkuilen daarbij zijn
● Zich verdiepen in de ethiek van sociaal psychologisch onderzoek
Hoofdstuk 1, Inleiding tot de sociale psychologie
1.1 wat is sociale psychologie
Sociale psychologie wordt gedefinieerd als het wetenschappelijk onderzoek naar de wijze waarop
de gedachten, gevoelens en gedragingen van mensen worden beïnvloed door de feitelijke of
denkbeeldige aanwezigheid van andere mensen.
1.1.1 Sociale psychologie, wetenschap en gezond verstand
● Sociaal psychologen proberen sociale invloed op een andere manier te begrijpen dan
bijvoorbeeld journalisten, filosofen en leken. Veel volkswijsheden en verklaringen voor of
voorspellingen van menselijk gedrag op basis van ‘gezond verstand’ blijkt bij bestudering niet
te kloppen.
Sociale invloed: Het effect dat de woorden, daden of alleen al de aanwezigheid van andere
mensen hebben op onze gedachten, gevoelens, attitudes of gedrag.
, ● Sociaal psychologen ontwikkelen verklaringen voor sociale invloed aan de hand van
empirisch onderzoek, zoals experimenten waarin de variabelen die worden bestudeerd
zorgvuldig worden beheerst.
● Het doel van de sociale psychologie is het ontdekken van universele wetten van menselijk
gedrag. Daarvoor is crosscultureel onderzoek essentieel.
1.1.2 Sociale psychologie en het verschil met verwante disciplines
Er bestaat een fundamenteel verschil tussen het analyseniveau van de sociale psychologie en dat
van de sociologie.
● De sociale psychologie baseert zich weliswaar op de studie van de interne psychologische
processen van het individu, maar het analyseniveau betreft het individu in de context van een
bepaalde sociale situatie.
● De analyses van sociologen daarentegen zijn gericht op groepen, instituties en de
samenleving in bredere zin. Sociologen bestuderen de grootschaligere sociale processen,
zoals historische en politieke veranderingen of de wijze waarop grootschalige sociale
structuren (etniciteit, klasse, gender) de bestaansmogelijkheden van een individu
beïnvloeden.
● De aandacht van sociaal psychologen gaat uit naar de processen die zich in het individu zelf
afspelen. Zij proberen aan de hand van empirische methoden, zoals experimenten waarin
de relevante variabelen zorgvuldig worden gecontroleerd de universele kenmerken van de
menselijke natuur in kaart te brengen die ons ontvankelijk maken voor sociale beïnvloeding,
ongeacht klasse, gender of cultuur.
● Persoonlijkheidspsychologen die het sociale gedrag van individuen willen verklaren in een
bepaalde sociale context (in relatie tot anderen) doen dat in termen van individuele
persoonlijkheidskenmerken.
● Sociaal psychologen ontkennen niet dat persoonlijkheden verschillen, maar zij verklaren
sociaal gedrag in termen van de macht die de sociale situatie uitoefent (de sociale situatie
zoals deze door het individu wordt opgevat).
● De antropologie en de sociologie zijn ook geïnteresseerd in hoe mensen beïnvloed worden
door hun sociale omgeving. Het verschil met de sociale psychologie is echter dat de laatste
vooral geïnteresseerd is in de interpretatie van de sociale omgeving. In het construct. De
eerste twee bekijken het objectiever.
● Een groot deel van het sociaal psychologisch onderzoek richt zich op determinanten
(bepalende factoren) van gedachten, gevoelens en gedragingen van mensen.
Doel van de sociale psychologie
Het identificeren van de universele eigenschappen van de menselijke natuur die ervoor zorgen dat
iedereen gevoelig is voor sociale invloed, onafhankelijk van sociale klasse of cultuur.
De sociale psychologie beweegt in het gebied tussen de sociologie en persoonlijkheidspsychologie.
Sociaal psychologen richten zich meer op de psychologische gesteldheid van individuen die hen
gevoelig maakt voor sociale invloeden. Terwijl de sociologie en de persoonlijkheidstheorie beide de
nadruk leggen op de psychologie van het individu, heeft de sociale psychologie vooral als doel het
analyseren en verklaren van psychologische processen die de meeste mensen in de wereld gemeen
hebben en die hen gevoelig maken voor sociale invloeden.
1.2 De macht van de situatie
, ● Sociaal psychologen hebben door middel van nauwkeurig wetenschappelijk onderzoek
vastgesteld dat het gedrag van individuen in sterke mate door de sociale omgeving wordt
beïnvloed, maar veel mensen willen dat niet geloven.
● Sociaal psychologen moeten de fundamentele attributiefout accepteren, de neiging om ons
eigen gedrag en dat van anderen vrijwel uitsluitend op grond van persoonlijkheidstrekken te
verklaren en de macht van sociale invloed te onderschatten.
- Gedrag op attributieve manier verklaren in termen van persoonlijkheid, kan ons een
onterecht gevoel van veiligheid geven (ons kan het niet overkomen).
- Attributie: het toeschrijven van oorzaken aan het eigen of aan andermans gedrag en
het daarmee voorzien van verklaringen.
- We vergeten daarbij de macht van de situatie
● Uit sociaal psychologisch onderzoek blijkt telkens weer dat sociale en omgevingsfactoren
gewoonlijk meer invloed hebben op het gedrag van individuen dan hun
persoonlijkheidsverschillen.
1.3 De macht van sociale interpretatie
● Behavioristen stellen dat al het gedrag verklaard kan worden aan de hand van beloningen en
straffen. Ze vergaten het belang van de manier waarop mensen hun omgeving interpreteren.
● De gestaltpsychologie legt, als reactie hierop, meer de nadruk op de constructen, op hoe
mensen de sociale situatie interpreteren.
● Sociaal Psychologen hebben aangetoond dat de relatie tussen individuen en situaties bestaat
uit tweerichtingsverkeer.
- Daarom is het belangrijk dat we niet alleen begrijpen hoe situaties individuen
beïnvloeden, maar ook hoe mensen de sociale wereld en het gedrag van anderen
waarnemen en interpreteren.
● Deze waarnemingen hebben meer invloed dan objectieve aspecten van de situatie zelf.
● De term construct verwijst naar de wereld zoals die wordt geïnterpreteerd door het individu.
- Hoe we ons in een bepaalde situatie gedragen, wordt niet bepaald door de objectieve
omstandigheden, maar door de wijze waarop we deze omstandigheden waarnemen
(constructen).
1.4 De oorsprong van constructen: fundamentele menselijke motieven
De wijze waarop een individu een situatie construeert (waarneemt, begrijpt en interpreteert) wordt
grotendeels bepaald door twee fundamentele menselijke behoeften:
1. de behoefte accuraat (nauwkeurig, goed resultaat neerzetten) te zijn
2. de behoefte om een goed gevoel over onszelf te hebben
Deze motieven kunnen ons soms in tegengestelde richting bewegen, bijvoorbeeld als een accuraat
beeld van ons gedrag in een bepaalde situatie uitwijst dat we zelfzuchtig hebben gehandeld.
1.4.1 Het motief van eigenwaarde: de behoefte aan een positief zelfbeeld
De meeste mensen hebben sterk de behoefte zichzelf als een goed, competent en respectabel
individu te zien. Vaak vertekenen we de werkelijkheid om ons gevoel van eigenwaarde in stand te
kunnen houden.
Mensen zijn gemotiveerd om een positief zelfbeeld te ontwikkelen door:
1. (vroeger) gedrag te rechtvaardigen
2. onder bepaalde omstandigheden dingen te doen die in eerste instantie paradoxaal of
verrassend lijken, bijv. lijden en zelfrechtvaardiging bij ontgroeningen. Een student zal
achteraf niet toegeven dat hij ‘een beetje dom’ is geweest.
, Nadelen:
1. niet bijleren. Het erkennen van tekortkomingen is moeilijk, zelfs wanneer dat ten koste gaat
van een accurate kijk op de wereld.
2. Over grenzen heen gaan.
1.4.2 Het motief van de sociale cognitie: de behoefte om accuraat waar te nemen
Mensen schaven de feiten veelal iets bij om zichzelf in een beter daglicht te plaatsen. Ze zullen de
realiteit daarbij deels in tact laten.
Mensen zijn erg goed in denken, overwegen en deduceren. We hebben een verbijsterend hoog
ontwikkeld niveau van logisch nadenken: veel bijzondere cognitieve prestaties zoals uitvinding,
computer, ontdekking heelal en overwinning op veel menselijke ziekten. Of meer basic: de
ontwikkeling van een kind, het leerproces wat deze doorloopt in de groei naar volwassenheid.
De sociale cognitie-benadering is het bestuderen van de manier waarop mensen over de wereld
denken: hoe ze informatie selecteren, interpreteren, onthouden en gebruiken om tot oordelen en
beslissingen te komen.
Individuen proberen accurate inzichten te verwerven die hen in staat stellen situaties effectief te
beoordelen en effectieve beslissingen te nemen, variërend van welke cornflakes ze als ontbijt zullen
nemen tot hun partnerkeuze.
→ We hebben eigenlijk nooit voldoende informatie om een weloverwogen keuze te
maken.
→In werkelijkheid handelen individuen meestal op basis van onvolledige en onjuiste
geïnterpreteerde informatie. Denk aan leraren die te horen krijgen dat sommige
leerlingen bovengemiddeld intelligent zijn en ze onbewust anders benaderen =
selffulfilling prophecy
1.4.3 Overige motieven
Naast de 2 primaire motieven (accuratesse en een positief zelfbeeld) wordt ons gedrag door andere
behoeften beïnvloed, zoals biologische drijfveren, de behoefte aan beloning en de behoefte aan
controle.
De voornaamste bronnen van construct zijn:
● de behoefte om een positieve kijk op onszelf te behouden (motief van eigenwaarde)
● de behoefte om de wereld accuraat waar te nemen (motief van sociale cognitie)
● biologische drijfveren zoals honger en dorst
● op meer psychologisch niveau: angst, belofte van liefde, goedkeuring en andere beloningen
waarbij sprake is van sociale uitwisseling
● behoefte aan controle. Als dit gevoel ontbreekt, of als mensen geloven geen invloed te
kunnen uitoefenen op de situatie heeft dat grote gevolgen
1.5 Sociale psychologie en maatschappelijke problemen
De sociaal psychologische theorieën met betrekking tot het gedrag van mensen hebben inmiddels
hun nut bewezen wanneer het gaat om aanpak van diverse grote maatschappelijk problemen,
bijvoorbeeld op vlak van vooroordelen, energiebewustzijn, gezonde leefgewoonten, geweld op school
en seksuele intimidatie.
De meest kansrijke interventies bij ernstige sociale problemen zijn interventies die gebaseerd zijn op
sociaalwetenschappelijke theorieën over het denken, het handelen van mensen.
Hoofdstuk 2, Methodologie, hoe doen sociaal psychologen
onderzoek?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper imkeaa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52928 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen