Samenvatting JR Samenvatting:
Grondslagen van het management: H2, H3, H4.5, H8, H10
Hoofdstuk 2 Organisaties en maatschappelijke omgeving
2.1 Functioneren van organisaties in hun omgeving
Organisaties zijn onderdeel van de samenleving tegenwoordig. Ze hebben ook invloed op de
maatschappij en dat is ook omgekeerd natuurlijk.
2.1.1 Beïnvloeding door partijen en situaties (FIG 2.1)
De omgeving van een organisatie bestaat uit partijen of belanghebbenden en uit situaties en
omstandigheden, bepaald door omgevingsfactoren.
Partijen of belanghebbenden zijn instanties die functioneren van organisatie direct beïnvloeden
afnemers, leveranciers, concurrenten etc. Mede door maatschappelijke eisen en voorwaarden.
Omgekeerd oefent organisatie zelf ook invloed uit met bv reclames of afspraken etc. Situaties en
omstandigheden komen dus voort uit allerlei ontwikkelingen van organisaties waarmee ze te
maken hebben.
2.1.2 Organisatie en maatschappelijke kringloop (FIG 2.2)
Moeten transacties zijn in omgeving. Dus is in maatschappelijke kringloop tweezijdig met de
maatschappij verbonden, invoer = inkoopmarkten en uitvoer = verkoopmarkten bv.
Oefenen beide invloed uit op elkaar, er zijn verschillende soorten maatschappelijke krachten.
Invoer van materie, energie en informatie uit de maatschappij
Organisatie trekt middelen uit omgeving en worden ingevoerd. Ook trekt een organisatie mensen
aan als arbeidskracht, denkvermogen en creativiteit. Ook is er (externe) informatie nodig.
Doorvoer van materie, energie en informatie
Deze hulpbronnen worden omgevormd tot concreet product of dienst, daarvoor is planning
nodig. Ook worden hiervoor hulpbronnen gebruikt, deze combinatie vormen het product dan.
Uitvoer van materie, energie en informatie: producten en diensten
Door de uitvoer voorzien organisaties in externe behoeften, ook pensioen of ontslag is uitvoer.
De activiteitscyclus herhaalt zich dankzij de uitvoer van producten of diensten.
2.1.3 Organisatie en organisatie-evenwicht (Tabel 2.1)
Voor voorbestaan moeten alle belanghebbenden (stakeholders) betrokken worden. Ieder heeft
zo zijn belang bij het voorbestaan, daarvoor moet in ruil wel een beloning gegeven worden.
Zo blijft er sprake van een organisatie-evenwicht. Dat is niet statistisch maar dynamisch, het
evenwicht moet continue blijven bereiken.
,Samenvatting JR Samenvatting:
Grondslagen van het management: H2, H3, H4.5, H8, H10
2.2 Externe belanghebbenden als partij
Er zijn bij een bedrijf verschillende externe belanghebbenden (stakeholders) zij beïnvloeden de
organisatie direct.
Shareholder value staat voor de waarde van de onderneming voor aandeelhouders, zij hebben
toch veel invloed. De effectenbeurs beloont erg goed, dit gaat ten koste van de andere
belanghebbenden.
Er is dus behoeften aan langetermijnoriëntatie van kapitaalverschaffers.
Ook moet alle stakeholders voldoende aandacht krijgen, denk aan customer value
(klantwaarde).
2.2.1 Afnemers/cliënten
De afnemers of cliënten zijn de kopers van een product of dienst. Belangrijk om kwaliteit goed
te houden en afspraken nakomen bv levering.
2.2.2 Toeleveranciers
Organisaties hebben producten en diensten van andere organisaties nodig, zo ontstaan relaties
met toeleveranciers. Vaak contractueel afspraken vastleggen etc.
2.2.3 Vermogensverschaffers: aandeelhouders, banken, contributiebetalers
Deze partijen stellen geld ter beschikking voor de organisatie om dingen te financieren. Dit kan
eigen of vreemd vermogen zijn, hiervoor dient ook iets terug te krijgen bv zeggenschap, dividend
etc.
Organisatie moet tevreden houden anders kan onvrede en geldproblemen komen.
2.2.4 Overheid
Overheid schept sociaaleconomische en wettelijke kader voor organisatie om op te treden. Ook
voor voorzieningen als infrastructuur en wetgeving maar ook macro-economische invloed via bv
subsidies of maatregelen. Ook internationaal kan dit via EU-bepalingen.
2.2.5 Concurrenten
Vrijwel altijd is er concurrentie, belangrijk is het aantal en hun marktaandeel. Door onderlinge
concurrentie komt het productaanbod tot stand en de prijs etc.
2.2.6 Belangenorganisaties
Zij treden op tegen groeperingen of standpunten. Zo zijn er actiegroepen, antiglobalisten en
cultuurkrakers die moeilijk zijn, zij willen hun belang behartigen.
Om effectief evenwicht te krijgen (countervailing power) komt vaak bod om organisatiegraad
en representativiteit te bereiken. Zo komen er ook machtposities in de omgeving.
, Samenvatting JR Samenvatting:
Grondslagen van het management: H2, H3, H4.5, H8, H10
2.3 Omgevingsfactoren: bepalen van situaties en omstandigheden
Organisaties worden beïnvloed door macrofactoren uit de omgeving, deze krachten zijn
macrokrachten, is niet heel veel invloed op. DESTEMP-factoren
2.3.1 Demografische factoren
Samenstelling van bevolking, bevolkingsgroei bv. Ook samenstelling gezin bv alleenwonenden
of individualisering en vergrijzing is belangrijk. Maar ook arbeidsmigratie en etnische
samenstelling.
2.3.2 Economische factoren
Denk aan inkomen, concurrentiepositie, investeringsklimaat. Er zijn nationale en internationale
ontwikkelingen, ook zijn er valutaschommelingen. Toename in virtuele valuta (crypto etc.). De
EMU zet regels Europees. ECB is de centrale bank van EU, ook is er Europese grondwet.
Euroscepsis kritisch tegen EU, de Euro is munt zonder regering.
2.3.3 Sociaal-maatschappelijke factoren
Steeds meer consumentisme: sterk organiseren tegen organisaties voor wensen. Wel neemt
representativiteit vakbeweging af. Meer individualisering, en is levensloopregeling: regelt werk
en privéleven beter alleen te combineren. Nederland heeft een hoge arbeidsproductiviteit.
Gevaar voor nationalisme, terrorisme. Ook meer migratiestromen en globalisering.
2.3.4 Technologische factoren
Zijn veel technologische ontwikkelingen gaande, zoals: hybride auto, robotica, Telematica (4G
en 5G etc.), 3D-printing, zelfdenkende auto en vliegende auto.
Op innovatie-index is naar verhouding de uitgaven te zien voor R&D per land, NL scoort redelijk.
Mogelijk ooit waterstofeconomie, en gebruik zeldzame metaalsoorten, zonne-energie en
telewerken. Blockchain handelt automatisch financiële transacties af bij bv Bitcoin.
ICT kan zorgen voor voorraadverlaging. Nu ook Genetische technologie in ontwikkeling, soort
life-science-revolutie. Kans op zelfdenkende medicijnen door DNA. En nanotechnologie
gebruiken.
Agriceutica: groente/fruit als medicijnen. Veel bedrijven richten op producten zonder genetische
modificatie.
2.3.5 Ecologische factoren
Hier wordt gekeken naar milieubeleid, het duurzaam-energiesysteem etc. De BRIC Brazil, Rusl,
India, China doen groot beroep op olie en gas. Moet steeds meer duurzame energie komen.
Opkomend geo-engineering: minder uitstoot door wolken zaaien en zonnepanelen plaatsen.
