Geschiedenis
Samenvatting hoofdstuk 10
Kenmerkende aspecten:
- Discussies over de ‘sociale kwestie’.
- De opkomst van emancipatiebewegingen.
- Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds
meer mannen en vrouwen aan het politieke proces.
- De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen:
liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en
feminisme.
Begrippen:
- Communisme = Stroming binnen het socialisme die het lot
van de arbeidersklasse wil verbeteren door middel van een
revolutie, die moet leiden tot een klasseloze samenleving en
gemeenschappelijk bezit van de productiemiddelen.
- Confessionalisme = Politieke stroming waarbij het geloof
(rooms-katholiek of protestants) uitgangspunt is voor het
politieke handelen.
- Conservatisme = Behoudende politieke stroming die zich
keerde tegen de maatschappelijke vernieuwingen van de
Franse Revolutie, het liberalisme en het socialisme.
- Constitutionele monarchie = Staatsvorm met aan het hoofd
een vorst die zijn of haar functie uitoefent op basis van
erfrecht, en waarin die macht wordt beperkt door een
grondwet (constitutie).
- Democratisering = De uitbreiding van het kiesrecht over een
steeds grotere groep burgers.
- Eenheidsstaat = Staat waarin overal dezelfde wetten gelden
en waarin provincie en gemeente ondergeschikt zijn aan het
centraal gezag.
- Eerste feministische golf = De feministische beweging in de
periode 1840-1920, waarbij feministes streden voor
kiesrecht voor vrouwen.
- Emancipatiebeweging = Beweging die streeft naar de
juridische en sociale gelijkberechtiging van achtergestelde
groepen als slaven, vrouwen, arbeiders en religieuze
minderheden.
- Evolutietheorie = De door Charles Darwin ontwikkelde
theorie over de ontwikkeling van biologische soorten, die
erop neerkomt dat deze soorten zich in de loop der tijd
hebben ontwikkeld door de betere overlevingskansen van
individuen die toevallig beter aan de omstandigheden waren
aangepast.
, - Feminisme = Politieke beweging die zich ten doel stelt de
achtergestelde positie van vrouwen te verbeteren, in de
eerste plaats via hervorming van het kiesrecht.
- Kiesrecht = Het recht om deel te nemen aan verkiezingen
voor bestuurlijke functies.
- Ministeriële verantwoordelijkheid = Staatkundige afspraak
dat ministers slechts aan het parlement verantwoording
verschuldigd zijn voor hun eigen politieke handelen en dat
van de koning.
- Politiek liberalisme = Politieke stroming die het opneemt
voor de vrijheid van het individu tegenover de macht van de
staat.
- Restauratie = Herstel van de maatschappelijke en politieke
verhoudingen van vóór de Franse Revolutie.
- Schoolstrijd = Strijd voor de vrijheid om bijzondere scholen
te mogen oprichten en later om het bijzonder onderwijs
financieel gelijk te stellen aan het openbaar onderwijs.
- Secularisatie = Het verschijnsel dat steeds minder mensen in
een god of goden geloven; ook wel ‘ontkerkelijking’
genoemd.
- Sociaaldemocratie = De stroming binnen het socialisme die
langs parlementaire weg opkomt voor de arbeidersklasse.
- Sociale kwestie = Het vraagstuk van de slechte werk- en
leefomstandigheden van arbeiders.
- Socialisme = Politieke stroming die opkomt voor de
arbeidersklasse, hetzij door een revolutie, hetzij door te
streven naar kiesrechtuitbreiding en hervormingen langs
parlementaire weg.
- Vakbond = Organisatie van arbeiders die samen strijden
voor betere leefomstandigheden en meer loon.
- Verzuiling = Een maatschappelijke en politieke situatie
waarin katholieken, protestanten, socialisten en liberalen
zich hebben teruggetrokken in hun eigen organisaties en
waarin alleen de leiders van deze organisaties nog onderling
contact hebben.
- Vrijheid van onderwijs = Het recht van burgers om scholen
op te richten.
- Vrijheid van vereniging en vergadering = Het recht van
burgers om zich te organiseren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Charlottedool. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.