Inleiding
De meeste ingrepen kunnen plaatsvinden onder lokale anesthesie. Lokaal anesthesie zorgt ervoor dat veel
behandelingen adequaat kunnen worden uitgevoerd zonder dat het oncomfortabel voor de patiënt is. Ook
kan met selectieve verdoving een moeilijk te achterhalen oorzaak van een pijnklacht worden opgespoord.
Naast lokale anesthesie wordt er soms gebruik gemaakt van inhalatiesedatie en algehele anesthesie.
11.2 Lokale anesthetica
Analgetisch = pijnstillend
Werkingsmechanisme
Het effect komt door onderbreking van prikkelgeleiding van perifere zenuwen. Tijdens de inwerking
neemt doorlaatbaarheid voor natriumionen in de gestimuleerde zenuwmembraan af en daardoor ook de
depolarisatie (verandering in membraanpotentieel). Als die depolarisatie zo wordt onderdrukt dat hij de
drempelpotentiaal niet meer kan halen, dan blijft een actiepotentiaal uit en treedt er een prikkelgeleidings-
blokkade op. De prikkeldrempel voor pijn, temperatuur en tast wordt dus verhoogd. Zeer sterke prikkels
kunnen nog wel worden gevoeld. Het extraheren van een element gaat over het algemeen zonder pijn.
Direct na injectie begint diffusie en resorptie van het anestheticum waardoor concentratie en
werkzaamheid afneemt. Dit komt door de vaatverwijdende eigenschap van de meeste lokale anesthetica.
De resorptie kan worden vertraagd door toevoeging van een vasoconstrictor. Door die vasoconstrictor heb
je ook maar een kleinere hoeveelheid nodig van het anestheticum en dat verkleind de kans op het optreden
van bijwerkingen. Ongewenste bijwerkingen treden meestal alleen op bij hoge systemische bloedspiegels.
Samenstelling
Naast de verdovende stof bevat een lokaal anesthetica meestal ook een vasoconstrictor, een
conserveringsmiddel, natriumchloride en steriel water. Lokale anesthetica in de tandheelkunde zijn vaak
verpakt in carpules, die gesteriliseerd afgeleverd worden. In de tandheelkunde worden bijna uitsluitend
lidocaïne, articaïne, prilocaïne en mepivacaïne toegepast. Bupivacaïne wordt alleen gebruikt voor
geleidingsanesthesie met langere werkingsduur. Tegenwoordig zijn de lokale anesthetica amide-types.
Estertypes zorgden voor te veel overgevoeligheidsreacties.
Lokale anesthetica zijn zwakke basen:
- lipofiele deel (bepaalt vetoplosbaarheid) zorgt ervoor dat het kan doordringen naar het
celmembraan van de zenuwcel.
- hydrofiele deel (wateroplosbaarheid) zorgt ervoor dat het een injecteerbare vloeistof is.
Vasoconstrictoren verminderen de doorbloeding waardoor intensiteit en werkingsduur verhogen.
pH daalt door verminderde doorbloeding, hierdoor neemt anesthetische effect af.
Tijdens behandeling en na uitwerking van vasoconstrictor kunnen de volgende effecten optreden:
- vasodilatair effect door ophoping van afvalstoffen, zorgt voor nabloedingen
- systemische effecten = verhoogde bloeddruk door vasoconstrictie, verhoging van cardiale output en
hartritmestoornissen.
Bij toepassing van beperkte hoeveelheden komen systemische effecten nauwelijks voor.
Als vasoconstrictor wordt meestal adrenaline gebruikt, dit verhoogt de bloeddruk en hartfrequentie.
Adrenaline zorgt voor sterke constrictie van de arteriolen in het injectiegebied. Ook versterkt adrenaline
de analgetische werking van het anestheticum. Minder vaak wordt er gekozen voor felypressine, dit zou
een kleine kans geven op ritmestoornissen en een milder verloop hebben van systemische effecten dan
adrenaline en noradrenaline. Felypressine vernauwd meer de venulen, en de arteriolen worden minder
vernauwd dan bij adrenaline. Daardoor is de anesthesie minder diep en duurt het korter. Mepivacaïne heeft
een kleine vasodilaterende werking dus werkt het vaak al lang zonder vasoconstrictor. Het analgetisch
effect is wel minder zonder adrenaline.
In de voorverpakte steriele carpules zit geen conserveermiddel omdat het niet kan bederven door
contaminatie en je kan het ook niet opnieuw gebruiken. Bij lokale anesthesie met adrenaline of
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper carlijn1997. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.