Theorie gelijke kansen in de school
(Mitchell, 2017)
Inhoud
Table of Contents
Theorie gelijke kansen in de school........................................................................................................1
Inhoud....................................................................................................................................................1
Verschillen en gelijkheden een inleiding................................................................................................3
Wat bedoelen we met ‘anders’ en ‘divers’?.......................................................................................3
Doelen en perspectieven....................................................................................................................3
Indeling van kenmerken van diversiteit..............................................................................................5
Sekse en gender..............................................................................................................................6
Sociale klasse/sociaaleconomische status......................................................................................6
Ras/etniciteit/cultuur.....................................................................................................................6
Overtuigingen/religie......................................................................................................................6
Vermogens.....................................................................................................................................6
Overig.............................................................................................................................................6
Sekse en gender.....................................................................................................................................7
Wat bedoelen we met sekse en gender?...........................................................................................7
Waarin verschillen genders?...........................................................................................................8
Wat veroorzaakt genderverschillen?................................................................................................11
Biologische verklaringen...............................................................................................................11
Sociaal-culturele verklaringen......................................................................................................12
Wat zegt breinonderzoek?...............................................................................................................15
Vijf typen ouders:.............................................................................................................................15
Hoe moet het onderwijs omgaan met genderverschillen?...............................................................16
Aanpassingen op maatschappelijk en systeemniveau..................................................................16
Strategieën op schoolniveau........................................................................................................17
Strategieën in de klas....................................................................................................................18
Verschillen in sociale klasse/sociaaleconomische status......................................................................18
Wat bedoelen we met sociale klasse/sociaaleconomische status?..................................................18
Hoe beïnvloedt SES onderwijsprestaties?.........................................................................................19
SES beïnvloedt onderwijsprestaties..............................................................................................19
Armoede beïnvloedt onderwijsprestaties....................................................................................19
Wat veroorzaakt SES-verschillen?....................................................................................................19
Maatschappelijke factoren...........................................................................................................20
, Het ‘verkeerde’ culturele en sociale kapitaal................................................................................20
Gezinsfactoren..............................................................................................................................20
Hoe moet het onderwijs omgaan met SES-verschillen?...................................................................21
Aanpassingen op maatschappelijk systeemniveau.......................................................................21
Aanpassingen op schoolniveau.....................................................................................................21
Aanpassingen in de klas................................................................................................................23
Verschillen in ras, etniciteit en cultuur.................................................................................................23
Wat bedoelen we met ras, etniciteit en cultuur?............................................................................23
Waarin verschillen rassen, etniciteiten en culturen?........................................................................24
Wat maakt dat etnische verschillen van invloed zijn op onderwijsprestaties?.................................25
Hoe moet het onderwijs omgaan met raciale, etnische en culturele verschillen?...........................25
Aanpassingen op maatschappelijk en systeemniveau..................................................................25
Aanpassingen op schoolniveau.....................................................................................................27
Aanpassingen in de klas................................................................................................................27
Verschillen in religies en overtuigingen................................................................................................29
Wat is de aard van religie en haar plaats in de samenleving?..........................................................29
Er is geen universeel erkende definitie van religie...........................................................................29
Welke rechten hebben mensen om hun religie of overtuigingen te praktiseren?...........................29
De Nederlandse grondwet................................................................................................................29
Verschillen in vermogens......................................................................................................................30
Wat bedoelen we met verschillen in vermogens?............................................................................30
Bibliografie...........................................................................................................................................31
,Verschillen en gelijkheden een inleiding
Wat bedoelen we met ‘anders’ en ‘divers’?
Diversiteit=
Een verscheidenheid aan mensen of dingen die zeer van elkaar verschillen.
Als het gaat om mensen, dan verwijzen ‘verschil’ en ‘diversiteit’ naar de dimensie van sekse en
gender, sociaaleconomische status, ras, etniciteit en cultuur, overtuigingen en religie en
beperkingen. Deze vormen de ‘big five.’
Doelen en perspectieven
Dit boek is gebaseerd op twee doelen en negentien perspectieven op hoe onderwijs en samenleving
zouden moeten omgaan met diversiteit.
Doelen:
Het respecteren en versterken van de mensenrechten
Het is belangrijk de mensenrechten van verschillende groepen te begrijpen en beschermen.
Deze rechten vertellen ons hoe we anderen ogen en wel of juist niet moeten bejegenen, en
wat we op onze beurt mogen verwachten van het gedrag van anderen jegens ons. Er kan ook
sprake zijn van conflicterende belangen, zoals de rechten van kinderen die niet samengaan
met die van hun ouders als het gaat om vrijheid van godsdienst. Daarmee samen hangt het
besluit welke principes van verdelende rechtvaardigheid van toepassing zouden moeten zijn.
Dit is buitengewoon belangrijk om te bepalen hoe samenlevingen omgaan met verschillen
tussen hun burgers, met name hoe ze zich gedragen ten opzichte van degene die minder
bevoorrecht zijn en vooral ten opzichte van kinderen.
Het ontwikkelen van een inclusieve samenleving en een inclusieve wereldgemeenschap
In dit boek wil ik het bereik van inclusief onderwijs uitbreiden van de focus op speciale
onderwijsbehoeften die voortkomen uit beperkingen, naar álle leerlingen. Met name besteed
ik aandacht aan andere mogelijke bronnen van achterstand en uitsluiting, zoals gender (in
sommige landen), armoede, taal, etniciteit en het behoren tot een religieuze minderheid.
Bij het nastreven van deze twee doelen besteed ik in dit boek aandacht aan negentien nauw met
elkaar samenhangende principes:
1. Besluiten welke principes van verdelende rechtvaardigheid (de verdeling van rechten,
plichten, privileges en nadelen) van toepassing zouden moeten zijn, is uiterst belangrijk om
te bepalen hoe samenlevingen omgaan met verschillen tussen hun burgers, met name hoe ze
zich gedragen tegenover de minder bevoorrechten en in het bijzonder tegenover kinderen.
2. Diversiteiten moeten vanuit een ecologisch perspectief worden bezien. Het kind wordt
beïnvloed door complexe interacties tussen maatschappelijke-, gemeenschaps-, gezins-,
school- en klasfactoren. Op overeenkomstige wijze moeten interventies zich richten op deze
factoren en de manier waarop zij kunnen ‘samensmelten.’ Een daarmee samenhangend punt
om rekening mee te houden is dat de samenleving en haar instrumenten, waaronder scholen
vallen, weliswaar een grote verantwoordelijkheid hebben voor wat kinderen leren, maar dat
de kinderen zelf ook aanzienlijk bijdragen aan dit proces. Kinderen zijn actieve
, construeerders van kennis en zijn over het algemeen in staat om hun eigen leren aan te
sturen.
3. Het beeld van diversiteit varieert in tijd en ruimte. er wordt anders tegen diversiteit
aangekeken in verschillende landen en op verschillende momenten in de geschiedenis. De
context van tijd en ruimte is van invloed op de manier waarop diverse domeinen van verschil
sociaal geconstrueerd worden en op de aard van de strijdige sociale krachten die daarin een
rol spelen.
4. Er is behoefte aan het vinden van het juiste evenwicht tussen gelijkheid en diversiteit.
Wanneer bedreigt het tolereren of stimuleren van diversiteit de maatschappelijke
samenhang of de samenhang in de school of klas? en omgekeerd, zou het streven naar
sociale cohesie als bedoeld of onbedoeld effect kunnen hebben dat degene die anders zijn
worden uitgesloten? Het opheffen van de spanning tussen deze twee is een voortdurende
uitdaging voor overheden, schoolbestuurders en leraren.
5. De theorie van belangenconvergentie (het samenvallen van meerdere belangen) helpt
verschuivingen in gedrag en beleid verklaren. Hoewel het waardevolle inzichten biedt in de
manier waarop verandering tot stand komt, is het zeker niet feilloos.
6. De categorieën van verschil kunnen elkaar overlappen. De identiteit van een individu is
samengesteld uit diverse combinaties en varianten van categorieën van verschil. Er zijn
bijvoorbeeld duidelijke aanwijzingen voor snijpunten tussen etniciteit, gender en klasse die
prestaties beïnvloeden.
7. Er moet aandacht worden gegeven aan de vele factoren, al dan niet in combinatie met
elkaar, waardoor menselijke verschillen ontstaan. Dit zijn bijvoorbeeld: evolutie,
globalisering, armoede, geografische locatie, genetisch materiaal, neurologie,
milieuvervuiling, culturele waarden, conflicten, rampen, socialisering, politiek, economie,
technologie, hulpmiddelen, opvoeding, dieet, xenofobie en onderwijs.
8. Mensen zijn genetisch gelijk op belangrijke identiteitskenmerken. Hoewel de genetische
variaties tussen groepen mensen tamelijk klein is, wordt een aanzienlijke variatie in
opleidingsniveau verklaard door genetische factoren.
9. Er moet ook vanuit evolutionair perspectief naar diversiteit worden gekeken. Menselijke
variatie is, in ieder geval voor een deel, te verklaren uit het feit dat wij als soort vrijwel ieder
stuk land op aarde hebben gekoloniseerd, en dat elk van deze diverse omgevingen ons
psychologisch ontwerp heeft vormgegeven en dat blijft doen.
10. Veel verschillen zijn klein, zelfs als ze statisch significant zijn. Hoewel veel bevindingen in dit,
boek verwijzen naar statische significante verschillen binnen de verschillende categorieën,
moeten we weten wat het praktische belang is van elk van die verschillen. Een hiermee
samenhangend punt om te onthouden is dat er een aanzienlijke diversiteit bestaat binnen de
verschillende besproken categorieën van verschil.
11. Economische overwegingen spelen zowel een rol bij de pogingen (het ontstaan van) de
verschillende achterstanden te begrijpen, als bij mogelijke oplossingen om ze weg te werken.
12. Onderwijs moet worden gezien als een gelaagd en veelzijdig concept waarbij men ook
rekening moet houden met zaken als de keuze van ouders, inclusief onderwijs en werken op
basis van bewezen effectieve aanpakken en methoden.
