De twee wereldoorlogen, de koude oorlog en de wederopbouw van Nederland zijn op een chronologische manier uitgebreid verteld. Daarnaast zijn er lessenseries in de klas over de tweede wereld oorlog, met name Anne Frank.
Twee tijdvakken
- Tijd van wereldoorlogen (1900-1950)
- Tijd van televisie en computers (1950-heden)
Les 1: De Eerste Wereldoorlog
1914-1919 De Eerste Wereldoorlog
De wereld verandert door James Watt die in 1769 de stoommachine heeft uitgevonden. Men
gebruikte de stoommachine ook voor oorlogen. Dus oorlogen werden geïndustrialiseerd: ze worden
moderner met nieuwe uitvindingen. Wat waren de gevolgen van industrialisatie?
1. Verbetering geweer
2. Nieuwe types kanonnen
3. Scheepsgeschut: wapens die vanaf een oorlogsschip ingezet worden tijdens zeeoorlogen bij het
beschieten van vijandelijke schepen
3. Stoommachine
4. Machinegeweer: vuurwapen dat na het indrukken van de trekker automatisch schoten blijft
afvuren
5. Stoomschepen en stoomtreinen: soldaten mee voeren
6. Tijd (precisie): de tijden afspreken was makkelijk voor de oorlogsvoering
7. Telegraaf: boodschappen sneller over grotere afstanden
8. Fotografie: 1830 uitgevonden. Fotografen kwamen mee naar oorlogen.
1853-1856 De Krimoorlog
De Krimoorlog was de eerste moderne oorlog. Fotografen gingen mee en voor het eerst kwam een
oorlog in het nieuws.
1870-1871 Frans-Duits oorlog
Bismarck, de kanselier van Pruisen, streeft één groot Duits Rijk na onder een Pruisische leiding. Zo
ontstaat er een conflict met Frankrijk over de troonopvolging in Spanje. Wanneer koning Wilhelm I
zijn neef als kandidaat stelt, voelt Frankrijk zich bedreigd. Daarom verklaart Frankrijk in 1870 de
oorlog aan Pruisen. Bismarck wilde dit al. De Duitsers stonden klaar om Frankrijk binnen te vallen,
maar de Fransen waren niet zo goed georganiseerd. Frankrijk verliest zo binnen een maand tijd de
oorlog.
De Duitsers vallen Parijs niet aan, maar omsingelen de stad. Door de burgers te laten uithongeren,
zullen ze zich overgeven. Koning Wilhelm I van Pruisen wordt tot Duits keizer gehuldigd. Bismarck
heeft zijn doel bereikt; de eenwording van het Duitse Rijk. Parijs wordt gebombardeerd en de Franse
regering geeft zich over.
In 1871 sluiten Frankrijk en Duitsland vrede. Frankrijk moet herstelbetaling voldoen en Elzas-
Lotharingen afstaan aan Duitsland.
Duitse oorlogsvisie:
Geïndustrialiseerde oorlogsvoering, modern leger dus Duitsers voelen zich sterk
Gebruik van de trein en telegraaf.
Door naar de forten in België te trekken, zouden ze Frankrijk in zes weken tijd omsingelen.
Franse oorlogsvisie:
Franse veteraan van de Krimoorlog schreef in zijn boek dat de Fransen dit keer de oorlog zouden
winnen. Fransen waren van de oude oorlogsvoering van Napoleon. Ze vechten tot de dood.
, Eerste Wereldoorlog
Doordat het Ottomaanse Rijk steeds meer in de Balkan macht verloor, probeerden Oostenrijk-
Hongarije, Rusland en Italië daar meer macht te krijgen. Daarom besloten Oostenrijk-Hongarije en
Duitsland bondgenoten te worden. Als het gevaarlijk zou zijn, zouden ze elkaar gaan helpen. Intussen
veroverde Rusland gebieden van het Ottomaanse Rijk. Dan bezette Oostenrijk-Hongarije het land
Bosnië-Hercegovina. Het Ottomaanse Rijk, Servië en Rusland regeerden heftig hierop.
Rusland deed niets, want zijn bondgenoten Frankrijk en Groot-Brittannië wilden er niets aan doen.
Servië was bang dat zij ook aangevallen zouden worden, omdat ze buurlanden waren. Samen met
Rusland spraken ze af om Servië te helpen als ze worden aangevallen door Oostenrijk-Hongarije.
Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog waren er twee machtsblokken ontstaan:
De Geallieerden: Frankrijk, Engeland en Rusland
De Centralen: Oostenrijk-Hongarije, Duitsland en Ottomaanse Rijk
De directe aanleiding:
28 juni 1914 Moordaanslag troonopvolger Franz Ferdinand
Franz Ferdinand, troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije, en zijn vrouw kwamen op bezoek in
Sarajevo (hoofdstad Bosnië). Gavrillo Princip, een 19-jarig Servische jongen, plande samen met zijn
vrienden om een moordaanslag te plegen op het stel. Zij waren in Servië opgeleid door de
terreurbeweging ‘de Zwarte Hand’. Zijn vriend raakte de verkeerde auto en de aanslag werd een paar
keer mislukt. Princip werd ontmoedigd. Hij liep toevallig op dat moment de broodjeszaak uit en zag
Franz Ferdinand in de auto en greep zijn kans. De aanslag was dit keer wel gelukt. Puur toeval dus!
28 juli 1914 Oostenrijk-Hongarije verklaart oorlog aan Servië
Oostenrijk-Hongarije wilde rechtszaak tegen degenen die Princip een pistool hadden gegeven. Servië
wilde dit niet en besloot zijn leger klaar te maken. Oostenrijk-Hongarije hoorde dit en verklaarde de
oorlog. Dit was het officiële begin van de Eerste Wereldoorlog. Oostenrijk-Hongarije
bombardeerde de Servische hoofdstad Belgrado. Er ontstond een domino-effect:
1. Rusland steunt Servië en dreigt hiermee Oostenrijk-Hongarije.
2. Duitsland, vriend van Oostenrijk-Hongarije, verklaart oorlog aan Rusland.
3. Duitsland verklaart ook oorlog aan Frankrijk, omdat zij een verbond hadden met Rusland.
4. Duitsland wil via België Frankrijk in, maar België had hier weerstand tegen.
5. Engeland stuurt leger naar België, omdat ze een verbond hadden en ook Engeland verklaart
oorlog tegen Duitsland.
Duitsland kwam Frankrijk toch binnen, maar werden in een veldslag tegengehouden. De Engelsen
hielpen het Franse leger, maar Duitsers gingen niet terug. De Duitsers groeven loopgraven waarin ze
op de Fransen en Engelsen gingen afwachten. De Eerste Wereldoorlog werd een loopgravenoorlog.
In de loopgraven stonden de Fransen en Duitsers tegenover elkaar. Het werd steeds moeilijker om
een loopgraaf te veroveren, omdat er mijnen en prikkeldraden kwamen.
1915 Chemische oorlog
Het Franse leger was de eerste die het gifgas als wapen gebruikte. Het Engelse leger deed een
gasaanval, maar het gas waaide weer terug in de richting van het Engelse leger. Later werden
gasmaskers gebruikt. Beide ontdekten ook dat het fosgeengas je sneller dood maakt dan chloorgas.
1917 Russische Revolutie
Dit was goed nieuws voor Duitsland. De russen vertrokken namelijk weg van Frankrijk.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bbetuul. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
