Hoorcollege 1
Organisatiekunde Een interdisciplinaire wetenschap die zich bezighoudt met het besturen van het
gedrag van organisaties alsmede de factoren die dit gedrag bepalen en de wijze waarop organisaties
het meest doeltreffend bestuurd kunnen worden.
Definitie organisatiekunde:
- Elke vorm van menselijke samenwerking voor een gemeenschappelijk doel
- Een systeem waarin mensen met elkaar een bepaald doel nastreven
- Organisatie is de activiteit of functie van het ‘organiseren’
Een organisatie is een systeem waarin mensen georganiseerd samenwerken voor een
gemeenschappelijk doel.
Het 7 S-model een hulpmiddel om inzicht te krijgen in de sterktes en zwaktes van
een organisatie.
Het zijn 7 factoren die bepalen de effectiviteit efficiëntie van een organisatie. Deze
factoren beïnvloeden elkaar, moeten in samenhang worden bekeken en zo goed
mogelijk op elkaar worden afgestemd. De manier waarop een S is ingevuld heeft
gevolgen op de andere 6 S’en.
1. Gedeelde waarden: idealen, zoals verantwoord ondernemen, kwaliteit, veiligheid en
zorgzaamheid
2. Strategie: wat wil de organisatie op langere termijn bereiken?
3. Structuur: de wijze waarop de organisatie ingericht wordt om de strategische doelen te bereiken
4. Systemen: procedures, regels en technische voorzieningen die de standaard zijn in een organisatie
5. Staff: kenmerken van de mensen die in de organisatie werken: leefdtijd, opleiding geslacht
6. Skills: datgene wat de organisatie onderscheidt van andere organisaties
7. Style: kenmerkend/opvallend gedrag van leidinggevenden
Harde factoren: strategie, structuur en systemen. Deze zijn te meten en liggen vast
Zachte factoren: Sleutelvaardigheden, personeel, stijl van management en gemeenschappelijke
waarden. Deze factoren zijn minder tastbaar in een organisatie.
Hoorcollege 2
Organisatiestructuren:
1. Functionele indeling (interne differentiatie)
, 2. Product indeling (interne specialisatie)
3. Markt indeling (interne specialisatie)
4. Geografisch indeling (interne specialisatie)
Interne differentiatie (functie-indeling)
Voordelen:
- efficiënt gebruik van de beschikbare werkkracht
- bereiken van grote vaardigheid en routine
- goede mogelijkheden voor automatisering
Nadelen:
- coördinatieproblemen (functionele koninkrijkjes)
- eentonigheid van het werk
- geringe flexibiliteit van de werknemers
Interne specialisatie (product, markt en regio-indeling)
Voordelen:
- betere coördinatie tussen de processen
- kortere communicatielijnen
- minder eentonig werk
Nadelen:
- minder efficiënt gebruik van middelen
- minder functionele deskundigheid
- gedeeltelijk specialisme m.b.t. de verschillende bewerkingsprocessen
, Lijnorganisatie
Het belangrijkste kenmerk van een
lijnorganisatie is dat de bevelvoering
uitsluitend plaatsvindt langs verticale
weg en dat er sprake is van strikte
hiërarchische verhoudingen tussen e
leider en ondergeschikte.
Het bij een lijnorganisatie gehanteerde
principe van ‘eenheid van bevel’ wil
zeggen dat er organisatielid slechts één
leidinggevende boven zich heeft, die
hem opdrachten kan geven.
Voordelen:
- Eenvoudige en duidelijke organisatiestructuur
- Duidelijke gezagsverhoudingen tussen organisatie leden (elke medewerker weet wie zijn
bovengeschikte is.
- Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn goed af te bakenen en toe te delen.
- Goed toezicht en controle op de uitvoering van bedrijfsprocessen
- Snelle besluitvoering is mogelijk
- Relatief geringe kosten aan leidinggevende en organisatie.
Nadelen:
- Doordat alle communicatie via de lijn moet lopen kan deze worden overbelast het kenmerk
hiervan is dat het lang duurt voordat beslissingen worden genomen.
- De deskundigheid van de leiding kan tekortschieten om de juiste beslissingen op alle
terreinen te nemen.
- Coördinatie tussen verschillende afdelingen kan alleen plaatsvinden via een leidinggevende
die al deze afdelingen bestuurt.
- Een lijnstructuur kan leiden tot veel organisatieniveaus, aangezien de leiding maar aan een
beperkt aantal mensen leiding aan geven.
Lijn-staforganisatie
Indien leidinggevende in een lijnorganisatie worden bijgestaan
door medewerkers met specialistische kennis en
deskundigheid, zogenoemde staffunctionarissen, dan
spreken we van een lijn-staforganisatie.
Voordelen:
- Doordat de lijnfunctionaris gebruik kan maken na meer deskundigheid kunnen er betere
beslissingen tot stand komen.
- Het inschakelen van staffunctionarissen kan tijdbesparend en effectiever werken. Het
omspanningsvermogen van de leider kan tegens worden vergroot.
- Het principe van ‘eenheid van bevel’ blijft gehandhaafd.
Nadelen:
- Het gevaar bestaat dat de stafafdelingen te veel theoretische georiënteerd zijn en te weinig
oog hebben voor de praktische uitvoering.
- Aangezien de staf niet verantwoordelijk is voor de op basis van de aangeleverde adviezen en
informatie genomen beslissingen in de lijn, kan onzorgvuldigheid ontstaan in de uitoefening
van de taken en de stafafdeling.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper julianvanschaik. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,59. Je zit daarna nergens aan vast.