Probleem 7
1 Wat is kwalitatieve aansprakelijkheid (voor personen)?
Inleiding
Art. 6:74 en 76: aansprakelijkheid binnen contractueel.
Art. 6:162 e.v.: aansprakelijkheid buiten contractueel. Kijk vooral naar schade aan derden.
Het gaat om gevallen waarin iemand aansprakelijk is o.g.v. een bepaalde kwaliteit waarin hij tot een ander of tot een
bepaalde zaak staat.
Bijzondere van deze kwalitatieve aansprakelijkheden is daarin gelegen dat onrechtmatigheid en schuld niet vereist
zijn volgens de bepalingen van deze afdelingen aansprakelijke persoon. Het betreft aansprakelijkheid in
hoedanigheid ook wel risicoaansprakelijkheid;
- De aansprakelijkheid is gekoppeld aan het hebben van een bepaalde kwaliteit en berust niet op foutief,
eigen gedrag van degene op wie de aansprakelijkheid rust.
De vraag hoe de schade in hun onderlinge verhouding moet worden verdeeld, wordt beheerst door art. 6:102 in
samenhang met art. 6:101.
Algemene opmerkingen
De persoon voor wie aansprakelijkheid bestaat moet zelf een fout hebben begaan
De in de artikelen 6:169 lid 2-6:172 verankerde aansprakelijkheid voor door andere personen toegebrachte schade
vereist dat door de persoon voor wie een andere persoon kan worden aangesproken, zelf onrechtmatig is
gehandeld.
- Daarnaast moet de daad die ander kunnen worden toegerekend in de zin van art. 6:162 lid 3.
Komt de pleger van de daad een beroep op een rechtvaardigingsgrond toe, dan handelt hij niet onrechtmatig en
komt de in afd. 6.3.2 neergelegde aansprakelijkheid niet aan de orde.
Aansprakelijkheid speelt evenmin ingeval de laedens zich op een schulduitsluitingsgrond kan beroepen, tenzij de
gedraging desondanks kan worden toegerekend in de zin van art. 6:162 lid 3.
Aansprakelijkheid voor kinderen
Inleiding
Drie leeftijdscategorieën
Art. 6:169: voor schade toegebracht door kinderen zijn onder omstandigheden degenen die het ouderlijk gezag of de
voogdij uitoefenen, kwalitatief aansprakelijk.
In het artikel wordt onderscheid gemaakt tussen kinderen onder de 14 jaar en kinderen tussen 14 en 16 jaar.
Voor schadeveroorzakende gedragingen van kinderen tot 14 jaar rust op de ouders of voogden een
risicoaansprakelijkheid.
- In plaats van het kind, is de ouder of voogd aansprakelijk o.g.v. 6:169 lid 1.
Voor schade toegebracht door kinderen van 14 en 15 jaar, geldt een weerlegbaar vermoeden van een fout aan de
zijde van degenen die het ouderlijk gezag of de voogdij uitoefenen.
Tenzij de ouder of voogd erin slaagt zich te disculperen (verontschuldigen/afwenden), is hij o.g.v. art. 6:169 lid 2
aansprakelijk naast het kind.
Voor schade toegebracht door jeugdigen van 16 jaar of ouder, schrijft de wet geen kwalitatieve aansprakelijkheid
voor. Ouders of voogden van kinderen van 16 jaar of ouder kunnen niet o.g.v. art. 6:169 aansprakelijk zijn.
Zij kunnen eventueel wel, als zij zelf ook een od hebben gepleegd, aansprakelijk zijn o.g.v. art. 6:162.
- Deze jeugdigen zijn dan natuurlijk ook zelf aansprakelijk uit eigen od.
Art. 6:164: kinderen kan geen OD worden toegerekend.
, Stappenplan kinderen:
1. Eerst naar 6:162 kijken of ze een OD hebben gepleegd.
2. Dan kijken naar 6:164 als ze onder de 14 zijn kunnen ze geen OD worden toegerekend.
3. Dan naar 6:169 voor kinderen onder de 14 wordt het toegerekend aan de ouders en kinderen van 14 en
15 hangt het van de ouders af.
Kinderen tot veertien jaar
Aansprakelijk doorgeschoven van kind naar ouder
Als de regel van 6:169 lid 1 er niet was, zou het erop neerkomen dat een benadeelde door hen teweeggebrachte
schade voor eigen rekening moeten houden.
Wetgever vond dit onbillijk en legt de aansprakelijkheid door 6:169 lid 1 bij degene die het ouderlijk gezag of de
voogdij uitoefent.
Daarbij wordt, anders dan onder het oude recht, niet de eis gesteld dat het kind bij hem inwoonde.
Vereisten voor aansprakelijkheid
De aansprakelijkgestelde is in zijn hoedanigheid van ouder of voogd aansprakelijk voor de door het kind
veroorzaakte schade.
Deze aansprakelijkheid is niet gebaseerd op een eigen fout, maar op een schade toebrengende gedraging van het
kind tot wie de aangesprokene in een bijzondere relatie staat.
Vereisten voor aansprakelijkheid:
1. Ten eerste is vereist dat de schade toebrengende gedraging van het kind bestaat in een ‘als een doen te
beschouwen gedraging’.
2. Ten tweede moet deze gedraging het kind als een O.D. kunnen worden toegerekend ‘als zijn leeftijd daaraan
niet in de weg zou staan.
- De beoordeling van de onrechtmatigheid van de gedraging zal moeten plaatsvinden als ware zij verricht door
een volwassene.
In veel gevallen zou, art. 6:164 weggedacht, het kind zelf aansprakelijk zijn geweest omdat het onrechtmatig
handelde en de gedraging hem bovendien viel toe te rekenen.
Kinderen van veertien en vijftien jaar
Maatstaf voor aansprakelijkheid
Voor schade berokkend door kinderen van veertien en vijftien jaar geldt een van het bovenstaande afwijkend
regime.
In eerste plaats moet worden bedacht dat zij (ook) zelf tot vergoeding van de schade gehouden zijn wanneer aan alle
voorwaarden voor aansprakelijkheid is voldaan.
Voor een absolute aansprakelijkheid van ouders of voogden, waarbij – buiten het beroep op een
rechtvaardigingsgrond – geen enkel verweer kan worden gevoerd, bestaat derhalve geen noodzaak.
Bij de ouders rust de aansprakelijkheid, tenzij hun niet kan worden verweten de gedraging van het kind niet te
hebben belet (art. 6:169 lid 2).
Vereist is dat het kind een fout heeft begaan.
- Dit begrip ‘fout’, dat ook in de volgende artikelen opduikt, betekent dat sprake moet zijn van een
onrechtmatige daad welke – in casu – het kind kan worden toegerekend in de zin van art. 6:162 lid 3.
De regel van 6:169 lid 2 is niet beperkt tot een als een doen te beschouwen gedraging van het kind. De beperking
tot ‘als een doen te beschouwen gedraging’ voorkomt dat de in art. 6:169 verankerde aansprakelijkheid mede
betrekking heeft op schade als gevolg van een nalaten van het kind.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annedenhartog. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.