Het betreft een samenvatting van het boek 'Grondslagen van Auditing & Assurance'. Dit boek hoort bij het vak 'Introduction to Auditing'. Dit vak wordt gegeven in periode 4 van het 2e jaar van de bachelor opleiding Bedrijfskunde A&C. Samenvatting is opgedeeld in alle hoofdstukken van het boek. Samen...
ITA aantekeningen Grondslagen van
Auditing & Assurance
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 – Betekenis van accountantscontrole..............................................................................................2
Hoofdstuk 2 – Organisatie van het accountantsberoep......................................................................................4
Hoofdstuk 3 – Regelgeving voor accountants......................................................................................................5
Hoofdstuk 4 – Ethiek voor accountants...............................................................................................................9
Hoofdstuk 5 – Onafhankelijkheid van de accountant........................................................................................15
Hoofdstuk 6 – Fraude en witwassen..................................................................................................................20
Hoofdstuk 7 – Opdrachtenkader........................................................................................................................26
Hoofdstuk 8 – Doelstellingen van de jaarrekeningcontrole...............................................................................30
Hoofdstuk 9 – Materialiteit................................................................................................................................33
Hoofdstuk 10 – Risicoanalyse.............................................................................................................................36
Hoofdstuk 11 – Controle-informatie..................................................................................................................41
Hoofdstuk 12 – Betekenis van IT voor de accountantscontrole.........................................................................45
Hoofdstuk 13 – Controleverklaringen................................................................................................................48
,Hoofdstuk 1 – Betekenis van accountantscontrole
1.1 Ontstaan van het accountantsberoep
- Het ontstaan van het beroep houdt verband met de groei van ondernemingen
als gevolg van de industriële revolutie in de 19 e eeuw, met de daarbij horende
scheiding tussen eigendom en beheer.
- Hierdoor ontstonden er veel NV’s > hierdoor ontstond er bij de aandeelhouder
de behoefte om zekerheid te krijgen of het management de taken uitvoerde
conform de verstrekte opdracht. Dat was de belangrijkste basis voor de
behoefte aan accountantscontrole
- Controle = achteraf toezien of iets goed is gegaan
- Accountantscontrole = de externe en onafhankelijke controle door een
accountant, van (met name) de jaarrekening van een organisatie.
o Op basis van de controle wordt bij een jaarrekening een
controleverklaring afgegeven
1.2 Pincoffs affaire
- Pincoffs affaire is de aanleiding voor het accountantsberoep in NL
- Tijdens het strafproces van Pincoff bleek een geflatteerde miljoenenwinst in
werkelijkheid een groot verlies te zijn. Door het plegen van valsheid in
geschrifte had Pincoffs bijna 12 miljoen verduisterd.
- Het Pincoffs-schandaal legde in 1979 de gebreken in de boekhouding en in de
controle in het bedrijfsleven bloot en zorgde voor het laatste zetje dat nodig
was voor het ontstaan van de accountantsfunctie.
1.3 Vraag naar accountantscontrole
- De Pincoffs affaire markeert een belangrijk gegeven, namelijk dat een
onbeperkt vertrouwen in andere mensen in de financiële wereld te risicovol is.
- Het mitigeren van dit risico is een belangrijke basis voor de vraag naar
accountantscontrole.
- De belangrijkste wetenschappelijke theorieën voor het verklaren en
analyseren van de behoefte aan accountantscontrole zijn:
1. De informatietheorie, die een economische onderbouwing van de
behoefte aan accountantscontrole geeft;
2. De agency-theorie, die afkomstig is van de financieringsleer en zich richt
op scheiding tussen eigendom en leiding van een onderneming en op de
complicaties die zich daarbij kunnen voordoen
3. De verzekeringstheorie, waarbij de controlekosten worden gezien als
een premie voor het overdragen van het risico van onjuiste informatie
4. De vertrouwenstheorie, waarbij het uitgangspunt is dat het bestaansrecht
van de accountantscontrole afhankelijk is van het vertrouwen dat de
controlefunctie van de accountant wekt bij het maatschappelijk verkeer
1.3.1 De informatietheorie
- Informatietheorie = verklaart de behoefte aan accountantscontrole vanuit het
informatierisico
o Informatierisico = het risico dat onjuiste informatie is verschaft
- Informatietheorie richt zich op relatie management < > maatschappelijk
verkeer
2
, o Maatschappelijk verkeer = bij de onderneming betrokken
belanghebbenden
- Oorzaken van het informatierisico:
1. De afstand van de gebruiker tot het beoordelen object > de gebruiker kan
soms het object niet zelf waarnemen
2. Het bestaan van tegengestelde belangen
3. De toenemende omvang van de te verwerken gegevens
4. De complexiteit van de transacties
- Mogelijkheden voor de gebruiker om informatierisico te beperken:
o Hij kan zelf de informatie gaan controleren
o Hij kan het risico beperken door het eisen van schadevergoedingen bij
het verstrekken van onjuiste informatie
o Hij kan controle van de informatie eisend door een onafhankelijke
deskundige
1.3.2 De agency-theorie
- Agency-theorie = verklaart de behoefte aan accountantscontrole vanuit de
tegengestelde belangen tussen management en aandeelhouders.
- Bij ondernemingen is er sprake van een overeenkomst waarbij de leiding in
handen is van de agent (management) en het eigendom van de principaal
(aandeelhouders)
- Agency costs = kosten die het gevolg zijn van de scheiding van eigendom en
beheer en van de delegatie van bevoegdheden:
o De kosten die het management maakt om aan te tonen dat het zijn
afspraken nakomt;
o De kosten die de aandeelhouders maken om het management te
controleren;
o Het verlies door, voor de aandeelhouders niet optimale
managementbeslissingen
- De inschakeling van de accountant door de aandeelhouders is in deze theorie
het resultaat van het minimaliseren van de agency costs, maar in deze wordt
er geen rekening gehouden met de relatie accountant < > maatschappelijk
verkeer
1.3.3 De verzekeringstheorie
- Verzekeringstheorie = de controlekosten worden gezien als een vergoeding
voor het overdragen van het risico van onjuiste informatie. De te betalen
‘premie’ (kosten accountantscontrole) staat tegenover het risico van onjuiste
informatie.
- Binnen deze theorie kan de accountant worden aangesproken door gebruikers
van de verklaring indien achteraf blijkt dat de verklaring ten onrechte is
afgegeven
- 2 vormen van aansprakelijkheid van de accountant:
1. De specifieke aansprakelijkheid ten opzichte van de opdrachtgevers
(wanprestaties)
2. De aansprakelijk ten opzichte van derden, ook bekend als wettelijke
aansprakelijkheid voortvloeiend uit een onrechtmatige daad
1.3.4 De vertrouwenstheorie
3
, - De accountant is volgens deze theorie de vertrouwensman van het
maatschappelijk verkeer. Het bestaansrecht van de accountantscontrole is
afhankelijk van het vertrouwen dat de controlefunctie van de accountant wekt
bij het maatschappelijk verkeer
- De accountant moet ervoor zorgen dat de door hem gedane mededelingen
geen groter vertrouwen oproepen dan zijn werkzaamheden en bevindingen
rechtvaardigen.
1.4 Verwachtingen van het maatschappelijk verkeer
- De kwaliteit van een dienst wordt bepaald door de mate waarin de betreffende
dienst voldoet aan de verwachtingen van de gebruikers > als dit niet wordt
voldaan > verwachtingskloof
- Verwachtingskloof (theorie van Porter) bestaat uit een prestatiekloof en een
redelijkheidskloof:
o Prestatiekloof = tekortkomingen in de standaarden & tekortschietende
prestaties. De prestatiekloof ontstaat door een verschil in verwachting-
en tussen wat een accountant presteert en wat de gebruikers
verwachten
o Redelijkheidskloof = heeft betrekking op wat er redelijkerwijs verwacht
kan worden van accountantscontrole en wat het maatschappelijk
verkeer vindt dat een accountant moet leveren
Moet een accountant altijd fraude en samenspanning vinden?
- Onderdeel van de verwachtingskloof is de informatiekloof = het verschil
tussen de hoeveelheid en de kwaliteit van de informatie die een gebruiker
comfort geeft bij het nemen van zijn beslissingen en de feitelijke informatie die
in de vorm van een jaarrekening met controleverklaring naar buiten wordt
gebracht
Hoofdstuk 2 – Organisatie van het accountantsberoep
2.1 Ontstaan van de beroepsorganisatie
- 1895 oprichting NIvA (Nederlands Instituut van Accountants), hiermee was de
organisatie van het accountantsberoep in NL gestart
o Doel van NIvA om de reputatie van de accountants te waarborgen
- 1907 oprichting NAV (Nederlandse Accountants Vereniging), na onderlinge
tegenstellingen in NIvA
o Ook Limperg werd hier lid van
- 1962 NIVRA (Nederlands Instituut van Registeraccountants), wettelijke
regeling van het beroep van accountant als controleur van boekingen en
rekeningen en als administratief expert
- 2011 NBA (Nederlandse Beroepsorganisatie Accountants), na fusie van
NIVRA en NOvAA
o 2015 NBA wordt Koninklijke NBA
2.2 Titels en externe accountant
- De Wet op het accountantsberoep biedt titelbescherming voor de titel
accountant en als afgeleide daarvan ook voor de huidige beroepstitels
Accountant-Administratieconsulent (AA) en Registeraccountant (RA)
o Alleen de accountant die in het accountantsregister is ingeschreven, is
gerechtigd de titel van account te voeren
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rianneotten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
