Hoorcolleges Opvoeding & Maatschappij
Inhoud
Hoorcolleges Opvoeding & Maatschappij..............................................................................................1
Hoorcollege 1: ontzorgen en normaliseren (Kesselring).....................................................................2
Hoorcollege 2: Het kind als cultuur historische constructie (Koops)..................................................6
Hoorcollege 3 Herstel, empowerment en ervaringsdeskundigheid (Kole).......................................10
Hoorcollege 4: Giftedness and intelligence (Hornstra).....................................................................15
Hoorcollege 5: Een cultuurvergelijkend perspectief (de Haan)........................................................22
Hoorcollege 6 (Vermeire).................................................................................................................29
Hoorcollege 7 (de Winter)................................................................................................................31
Hoorcollege 1: ontzorgen en normaliseren (Kesselring).....................................................................2
Hoorcollege 2: Het kind als cultuur historische constructie (Koops)..................................................5
Hoorcollege 3 Herstel, empowerment en ervaringsdeskundigheid (Kole).......................................10
Hoorcollege 4: Giftedness and intelligence (Hornstra).....................................................................14
Hoorcollege 5: Een cultuurvergelijkend perspectief (de Haan)........................................................20
Hoorcollege 6 (Vermeire).................................................................................................................26
Hoorcollege 7 (de Winter)................................................................................................................28
1
,Hoorcollege 1: ontzorgen en normaliseren (Kesselring)
Onderwerpen
1. hervorming in de jeugdhulp
2. Achterliggende pedagogische discussies
Denkkader:
● Hoe gaan we in de huidige samenleving en cultuur om met kinderen en jongeren die zich
anders ontwikkelen?
● Welke invloed heeft een afwijkende ontwikkeling op de opvoeding binnen en buiten het
gezin?
● Welke rol spelen professionele hulpverleners in deze processen?
● Welk beleid wordt ten aanzien van kinderen en hun opvoeders gevoerd?
Deel 1: Hervorming in de jeugdhulp
● Veel veranderingen in sociaal domein t.a.v. onderwijs, zorg, jeugdhulp en werk.
● In gang gezet door Wmo en Welzijn Nieuwe Stijl en verder vorm gekregen sinds
decentralisatie van overheidstaken naar gemeente
● Sinds januari zijn gemeenten verantwoordelijk voor alle vormen van jeugdzorg.
Aanleiding van die verandering:
● Gemeente staat dichter bij de jeugdigen dan het rijk of de provincies.
● Ondersteuning aanbieden vanuit een financieringstroom
● Maar ook inhoudelijk overwegingen 🡪 transformatiedoelen
⮚ Preventie en uitgaan van eigen mogelijkheden
⮚ Demedicaliseren, ontzorgen en normaliseren
⮚ Beroep op gespecialiseerde zorg verminderen
⮚ Eén gezin, één plan, één regisseur
⮚ Meer ruimte voor professionals
2
,Idee is zowel om de structuur (transitie) als de inhoud (transformatie) veranderen wat leidt tot het
ontstaan van een nieuw stelsel en nieuwe werkwijzen.
Terminologie:
● Decentralisatie: uitvoering van en verantwoordelijkheid voor wetten en regels wordt
verplaatst van hogeren naar lagere bestuurslaag (van rijk en provincie 🡪 gemeente)
● Transitie: veranderen van huidige stelsel (regels, wetten en financiële verhoudingen) om tot
de gewenste veranderingen te komen (vernieuwing van de structuur)
● Transformatie: realiseren van beoogde inhoudelijke effecten van stelselwijziging
(vernieuwing van de inhoud).
Evaluatie van de jeugdwet (2015):
● Transformatiedoelen moeten nog gerealiseerd worden
● Risico: ondanks goede intenties verdwijnt de transformatie naar de achtergrond en wordt de
stelselvernieuwing gerealiseerd zonder de gewenste inhoudelijke veranderingen.
🡪 Om dit te voorkomen moet transformatieproces gevoed en ondersteund worden en dat
gebeurt ook!
Rapport uit 2012: ontzorgen en normaliseren
Deze principes zijn de basis van de hervormingen in de jeugdhulp:
● Vragen over de opvoeding zijn heel normaal
● Meestal komen gezinnen daar uit, al dan niet met ondersteuning van sociale en
professionele omgeving
● Soms is er wel meer professionele ondersteuning nodig
● Opvoedvragen leiden te snel tot opvoedproblemen:
⮚ Hulpaanbod te zwaar, niet passend, bied geen langdurige oplossing
⮚ Jeugdhulp loopt tegen haar grenzen aan (wachtlijsten, kosten)
● Oplossing: eerstelijns gezinszorg versterken o.b.v. de principes ontzorgen en normaliseren.
Ontzorgen: versterken van de eigen kracht (veerkracht, empowerment) en het activeren en benutten
van sociale netwerken
Normaliseren: tegengaan van onnodige problematiseren en etiketteren
🡪 Om de jeugdhulp op deze manier in te richten moet er geïnvesteerd worden in een sterke sociaal
pedagogische omgeving (ofwel Micha de Winter: sterke civil society)
Belang van de investering wordt al jaren erkent, echter bleef de focus jaren lang liggen op ingrijpen in
gezinnen, mede door incidenten die al afspeelden. Waardoor er minder focus lag op het versteken
van de pedagogische basisvoorzieningen (speeltuin, buurtwerk, onderwijs etc.) en het stimuleren van
medeopvangers om elkaar onderling te steunen.
3
, Volgens de RMO heeft de jeugdhulp vooral in het teken gestaan van een veiligheidsbeleid i.p.v. een
gezinsbeleid. Dit is te verklaren vanuit een samenleving waarin afwijkend gedrag en risico steeds
minder geaccepteerd zijn. We zijn gaan verwachten dat de overheid ingrijpt.
Overheid kwam tussen dillema’s te staan:
● Ingrijpen vs. afstand houden
Reactie hierop was dat het beleid een toevlucht heeft gezocht in algemene screening waardoor
risico’s in een vroeg stadia werden gedetecteerd en actief opgelost. Vaak met een positieve uitkomst
maar het gevolg hiervan was dat specialisten aan de slag gingen met opvoedvragen en dat het nabij,
persoonlijke contact naar de achtergrond geraakt is. Waardoor er minder gedacht is aan
transformatiedoelen (wat kunnen de mensen zelf doen, wat is hun kracht etc. 🡪 veerkracht).
Wat is hier erg aan?
Het is belangrijk om minder te denken gaat het nu goed met de jeugd of niet, terwijl het belangrijker
is om na te denken over wat is er nu nodig om alle jongeren een kans te bieden. Belangrijke om
vanuit een positievere kijk te kijken en niet meteen problematiseren.
Welkom in Holland (Salamon H4):
Moeder beschrijft hoe het is om een kind met een beperking op te voeden. Ze beschrijft het als het
plannen van een fantastische vakantie naar Italië, waar je je op het voorbereid. Maar als je aankomt
kom je in een ander land dan verwacht, namelijk Nederland, dus je moet alles opnieuw uitzoeken.
Maar de rest is wel allemaal naar Italië, dus je hebt ook een soort droom verloren. Maar als je je hele
leven blijft treuren, kan je ook niet genieten van het land waarin je nu bent aangekomen.
Deel 2: Achterliggende pedagogische discussies
Belangrijke vraag (staat ook centraal is Salomon) Vormen afwijkingen een identiteit of een defect?
🡪 Dit hangt heel erg af aan de definitie van afwijking
2 modellen:
Klinisch (medisch) model
● Afwijking is stoornis en moet zoveel mogelijk verholpen worden met oog op deelname aan
de samenleving
● Sluit aan op ‘humanist vision’ 🡪 lijden van individu verlichten met de mogelijkheden die we
hebben.
Acceptatie (of identiteits-)model
● Afwijking is identiteit en moet geaccepteerd worden in de samenleving, kind en ouders
moeten worden ondersteund
● Sluit aan bij ‘social vision’ 🡪 diversiteit hoort bij de samenleving
Solomon praat over normalisation, LET OP! dit is niet gelijk aan normaliseren (RMO)
⮚ Normalisation (solomon): opvatting om afwijking zoveel mogelijk te normaliseren of te fixen,
dus dit past binnen het klinisch medisch model
⮚ Normaliseren (RMO): niet (onnodig) labelen van gedrag als afwijking, dus dit past binnen het
acceptatie model.
Filmpje de laatste Downer: Is er nog ruimte voor imperfectie?
Nurture perspectief: kind heeft een afwijking dus er is werk aan de winkel
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sterresnel1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.