Burgerlijk procesrecht 1 college 1A (Inleiding)
Burgerlijk procesrecht algemeen
Het burgerlijk procesrecht is onmisbaar voor de verwezenlijking van het materiële burgerlijke recht.
Met het procesrecht kan de materieelrechtelijke rechtstoestand ook daadwerkelijk in de praktijk wor-
den gebracht, waardoor het procesrecht fungeert als sluitstuik van het burgerlijk recht (als partijen niet
vrijwillig aan de materiële rechtstoestand willen voldoen). Men verdeelt het burgerlijk procesrecht
naar vermogensrecht en personen- en familierecht. In het vermogensrecht heeft de rechter vooral de
taak geschillen te beslechten (eigenlijke rechtspraak), terwijl in het personen- en familierecht de rech-
ter veeleer een ordenende taak heeft, zonder dat noodzakelijkerwijs sprake is van een geschil (oneigen-
lijke rechtspraak). Dit onderscheid is van belang voor het begin van de procedure (dagvaarding respec-
tievelijk verzoekschrift). Voorbeelden van gevallen waarin de rechter ordenend optreedt zijn echt-
scheidingen, adopties en onder curatelestellingen. Voorbeelden in het vermogensrecht, waarbij de
rechter wordt gevraagd een geschil te beslechten, zijn (gebreken in) de nakoming van overeenkomsten
of schadevergoedingen ten gevolge van onrechtmatige daad.
Een andere procesrechtelijke kwestie is de mogelijkheid om buitenlandse vonnissen ten uit-
voer te leggen. Hierbij kijkt de Nederlandse rechter of sprake is geweest van een due proces: mocht de
buitenlandse rechter oordelen over de zaak, heeft de gedaagde de mogelijkheid gehad verweer te voe-
ren (fair trial) en is de veroordeling niet in strijd met de Nederlandse openbare orde? Voor vonnissen
uit EU-landen is dit anders: deze kunnen vanaf 2015 in Nederland zonder voorafgaand exequatur in
Nederland ten uitvoer worden gelegd op grond van de Brussel I bis-Verordening.
Praktijk
Burgerlijk procesrecht is van groot belang voor de praktijk. Zo kan een schuldeiser conservatoir beslag
leggen op goederen van de debiteur (art. 700 e.v. Rv). Dit houdt in dat de schuldeiser beslag legt om te
verzekeren dat de goederen van de debiteur nog beschikbaar zijn voor verhaal zodra een executoriale
titel is verkregen. Een ander voorbeeld van het belang van het burgerlijk procesrecht is dat het een
rechtsingang biedt, hetzij via een dagvaarding, hetzij via een verzoekschrift (een procesinleiding in de
KEI-wetgeving). Het zogenoemde KEI-Rv (dit jaar in werking getreden bij twee rechtbanken en de
Hoge Raad) brengt mee dat zo veel mogelijk digitaal wordt geprocedeerd en de procesingang wordt
geüniformeerd: er is slechts één mogelijkheid om een procedure te beginnen, namelijk via de procesin-
leiding (niet meer via de dagvaarding of het verzoekschrift). Voorts is het procesrecht van groot be-
lang voor de tenuitvoerlegging van het rechterlijk vonnis (de executie van het vonnis) en het instellen
van hoger beroep en cassatie.
Voor de praktijk is specifiek art. 237 Rv van belang. Deze bepaling ziet op de proceskostenveroorde-
ling: de in het ongelijk gestelde partij wordt in beginsel in de kosten veroordeeld. Dit stimuleert partij-
en om zorgvuldig de kans van slagen van een procedure af te wegen. Ook als men de procedure wint
worden overigens niet alle kosten door de verliezende partij vergoed, omdat een zogenoemd liquida-
tietarief wordt vastgesteld die altijd onder de werkelijke kosten ligt (behalve in IE-zaken op basis van
art. 1019 e.v. Rv).
Bronnen burgerlijk procesrecht
Voor het burgerlijk procesrecht is primair het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) van
belang (zowel klassiek als de KEI-Rv). Verder zijn op nationaal niveau de Wet RO, het BW en bij-
voorbeeld de Gerechtsdeurwaarderswet van belang, alsook enkele procesreglementen (regels die door
rechters onderling zijn afgesproken en die de wet aanvullen). Internationaal gezien zijn enkele verdra-
gen van belang (zoals het EVRM en het IVBPR) en enkele EU-verordeningen zoals de Brussel I Bis
(of EEX)-verordening en de Betekeningsverordening. Dit brengt mee dat ook de rechtspraak van in-
ternationale gerechtshoven, zoals het EHRM, het HvJ en het BenGH belangrijk is.
4
Edwin van der Velde Rijksuniversiteit Groningen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper edwin7788. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.
