Hoorcollege Gezondheidscommunicatie
Week 1 – Gezondheidscommunicatie
Gezondheidscommunicatie:
Health communicatie is een veelzijdige en multidisciplinaire aanpak om verschillende
doelgroepen te bereiken en om gezondheid gerelateerde informatie te delen met het
doel te beïnvloeden, boeiende, en te ondersteunen van individuen, gemeenschappen,
gezondheidswerkers, speciale groepen, beleidsmakers en het publiek om gedrag, de
praktijk of het beleid te overwinnen, in te voeren, vast te stellen, of te behouden zodat de
gezondheidssituatie verbeterd. (Schiavo, 2011, p7)
Bestaat uit:
- Communicatie
- Boodschap
- Doelgroep(en)
- Communicatiekanalen
Doel:
Gezondheid gerelateerde informatie te delen met het doel te beïnvloeden, boeiende, en
te ondersteunen om gedrag, de praktijk of het beleid te overwinnen, in te voeren, vast te
stellen, of te behouden zodat de gezondheidssituatie verbeterd.
Doelgroepen:
Verschillende doelgroepen zoals individuen, gemeenschappen, gezondheidswerkers,
speciale groepen, beleidsmakers en het grotere publiek.
Multidisciplinair en veelzijdig (veel verschillende vormen van communicatie)
- Online en offline
- Tussen twee personen of veel personen
- Verschillende doelen:
o cure & care
o preventie
o gezondheidsbevordering
Risicoperceptie:
Waarschijnlijkheid x waarde x timing
- Waarschijnlijkheid: grote vs. kleine kans (griep vs. HIV)
- Waarde: hoe ernstig/acceptabel het is (HIV door bloedtransfusie/door dood van
een kind)
- Timing: direct, na enkele weken, over 30 jaar
, Wat is het probleem?
Subjectieve perceptie van risico’s wijkt vaak af van objectieve kans op een gebeurtenis.
Verschil tussen leken en experts – het publiek informeren heeft weinig zin.
- Starr (1969)
o Of een risico acceptabel is heeft te maken met de waargenomen voordelen
van een bepaalde activiteit
o Zonnen vs. terroristische aanslag
o Mensen zijn bereid om vrijwillige risico’s te accepteren die 1000x zo groot
zijn als onvrijwillige risico’s die evenveel voordelen hebben.
- Slovic (1987): 3 dimensies van belang bij risicoperceptie van publiek
o Dread: gebrek aan controle en kans op fatale gevolgen (hoe akelig is het)
o Onbekend risico: nieuwe of uitgestelde gevolgen (onzichtbaar)
o Aantal betrokkenen: aantal mogelijke slachtoffers
- Fright factors van Benner
o Onvrijwillig
o Enge ziekte of dood
o Identificeerbare slachtoffers
o Slecht begrepen door wetenschap
o Tegenstrijdige informatie
o Nieuw, onbekend
o Technologisch, niet natuurlijk (gentech)
o Verborgen, onomkeerbare schade (kernramp)
o Onevenredig verdeeld over populatie (rampen)
o Gevaar voor kinderen, zwangere vrouwen, toekomstige generaties
Communicatie van risico’s (conclusie):
Bij communicatie is het belangrijk om rekening te houden met perceptie van ontvangen.
- Niet: wat is het meeste waar?
- Wel: wat is het meest effectief?
Week 2 – Voorspellen en beïnvloeden van gezondheidsgedrag
Voorspellen van gezondheidsgedrag
Interesse in voorspellers van gezondheidsgedrag:
- Sociaal-demografische en biologische/genetische factoren van gedrag zijn niet
makkelijk te veranderen
- Daarom gericht op bewust, geredeneerd gedrag. (wat beweegt mensen)