Omdat de bestaande samenvattingen voor dit vak erg slecht, (onnodig) groot en onoverzichtelijk waren en niet geschikt waren om voor het tentamen te leren , heb ik besloten om mijn samenvatting hier op Stuvia te zetten. De samenvatting begint bij college 2, omdat college 1 een inleidend college betr...
Samenvatting Publiek Management en organisaties 2017, Universiteit Leiden
College 2: NPM (H5)
Publiek management
Publiek management = de activiteit die zich richt op het aansturen/-passen van de structuren en
processen van organisaties in de publieke sector, teneinde hoogwaardige prestaties.
Organisatie
De organisatie is een groep mensen die samenwerkt naar een doel. Bronnen worden hierbij omgezet
naar een product. Input trough-put output/outcome
Max weber
Max Weber (1922) is de grondleger van de organisatietheorie en de formele inhoud van bureaucratie
(ideaaltypisch, dus wanneer het perfect zou zijn).
Een ambtenaar handelt op basis van professionaliteit, rationaliteit, is onafhankelijk en zijn werk is
een roeping, voorspelbaar, efficiënt en niet op basis van willekeur. Zijn positie wordt bepaald door
functie en is benoemd voor een langere periode.
Bureaucratie heeft volgens Max Weber twee elementen:
(1) De organisatie en haar regels en procedures
(2) De medewerkers binnen de organisatie
Kenmerken bureaucratie, Weber (1922)
1 Vastgestelde principes en regels
2 Management gebaseerd op geschreven documenten die gearchiveerd worden
3 Hiërarchisch systeem van aansturen met bevoegdheden.
4 Toewijding medewerkers
5 Regels en procedures liggen vast, kunnen wel veranderd worden
6 Aansturing en uitvoering door professionals
Max Weber onderscheidt drie verschillende vormen van gezag:
(1) Traditioneel gezag: = Erfelijke opvolging (Wimlex)
(2) Charismatisch = Inspirerend leider (The Donald)
(3) Rationeel-legaal = Bureaucratisch leiderschap
Krieken op Max Weber
Door Downs (1967):
Volgens Downs (1967) streeft een ambtenaar wél eigen belang na. Hij er zit ook incongruentie tussen
beleidsdoelen van de politiek en ambtenaren en daarmee wordt politieke controle op beleid
twijfelachtig. Daarnaast is de publieke sector haar optimale omvang ontgroeid.
Door Niskanen (1979) New Right
Zijn veronderstelling is dat ambtenaren een eigen belang willen vergroten. Topambtenaren hebben
een groter budget en meer bewegingsruimte.
Contigentietheorie
De Contigentietheorie is een klasse van gedragstheorie die beweert dat er geen beste manier bestaat
om een bedrijf te organiseren, leiden of besluiten te nemen.
Organisaties kunnen volgens de Contigentietheorie veranderen als gevolg van nieuwe taken,
onzekerheden, technologie en andere factoren. Gevolgen hiervan kunnen zijn dat bijvoorbeeld de
,omvang veranderd, nieuwe regels en procedures ingevoerd worden.
,Ontwikkelingen in het openbaar bestuur volgens Waldo (1972)
Er zijn volgens Waldo een aantal ontwikkelingen gaande in het openbaar bestuur. Er is een
verminderd vertrouwen, een toename van de publieke sector door de verzorgingsstaat, een grotere
vervaging tussen publiek-privaat en onvoldoende integratie van beleid door burgers.
Mogelijke oplossingen voor Waldo (1972) zijn bevindingen
Intern: meer betrokkenheid van de ambtenaar bij het beleid.
Extern: meer betrokkenheid van de burger bij besluitvorming en uitvoering binnen openbaar bestuur
New Public Administration
NPA > is een gevolg van de ontwikkelingen in de externe omgeving
Organisatie ontwikkeling: De organisatie moet zich verbeteren en zo beter aansluiten bij de
maatschappij ten behoeve waarvan zij zich in moet zetten. Het doel is organisatie moet zich zowel
menselijk als technisch verbeteren en beter aansluiten bij ten behoeve van de maatschappij.
Kenmerken New Public Administration
1 Meer en beter luisteren naar de individuele burger.
2 Feedback organiseren en serieus nemen
3 Procedures onder de loep nemen
4 Groepsgevoel stimuleren
5 HRM verbeteren
6 Werkprogramma’s beter structureren
7 Ondersteunende faciliteiten verbeteren
NPA volgens Frederikson (1971)…..
Volgens Frederikson gaat politieke responsiviteit ten koste van administratieve efficiëntie. Het doel
van het OB blijft altijd meer efficiëntie en een hogere kwaliteit.
Voorbeeld: als je weet maakt, dan is er inspraak door allerlei belangengroepen.
Kernvragen zijn: Hoe kan dienstverlening verbeterd worden met minder beschikbare middelen?
New Public Management (Hood, 1991)
New Public Management (NPM) is een beweging voor een effectievere, efficiëntere en doelmatigere
publieke sector met als doel: een OB dat aansluit op ontwikkelingen in de samenleving. Zij maakt
hierbij gebruik van managementprincipes vanuit de private sector.
Rollen NPM volgens Hood (1991)
1) Omvang publieke sector verminderen
2) Overheid effcienter en effectiever maken
3) Privatisering
4) Automatisering
5) Versterken internationale samenwerking
Volgens Kaboolian (1998) bestaat NPM uit:
1) Resulltaat gerichte aanbesteding
2) Competitie
3) Marktprikkels
4) Deregulatie
+ het wegenemen van de monopolie van de overheid op veel producten en diensten.
, Christopher Pollitt (1990) heeft vijf kernwaarden ontwikkeld voor NPM.
Core beliefs NPM Pollit
1 Route naar sociale vooruitgang ligt in verhoging van economische productiviteit.
2 Verhoging van productiviteit komt enkel tot stand door toepassing van geavanceerde
technologieën
3 Toepassing van technologieën kan alleen bereikt worden met arbeidskrachten die
produtiviteitsideaal volgen
4 Management speelt een rol in het plannen, implementeren en meten van verbtering in
productiviteit
5 Om deze rol uit te voeren moeten managers genoeg bewegingsvrijheid hebben
Van traditionele publieke sector naar New Public Management
Traditioneel NPM
1 Politiek = baas Professioneel management
2 Nadruk op regels Outpout is belangrijker
3 Input en output control Explicite normen
4 Centraal aangestuurd Grotere concurentie
5 Publieke taak = publieke sector Managementstijl van de
private sector
6 Regels bepalen werk van ambtenaren Zuinig
7 Grotere omvang publieke sector Kleinere eenheden
Volgens (Hood, 1991) zijn er zeven karakteristieken voor NPM.
Doctrine Betekenis Justificatie
1. Hands on professional management Duidelijke top Vrijheid van handelen
2. Performance management doelen op basis van indicatoren Verantwoording rechtvaardigt
duidelijke doelen
3. Creëren van units Nadruk op professionaliseren Noodzaak on manageble units te
creëren
4. Nadruk op output control Toedelen van bronnen Nadruk op resultaten ipv
procedures
5. Meer competitie pub. sector Meer tijdelijke contracten en Rivaliteit om lagere kosten en
competitie bij aanbestedingen beter standaarden te bereiken
6. Managementstijlen private sector Meer flexibiliteit inzake inhuur Noodzaak om bewezen
personeel en meer gebruik PR succesvolle technieken te
technieken gebruiken
7. Grotere discipline en zuinigheid Bezuinigen op directe kosten en Meer doen met minder
verhogen van efficiëntie
Hood heeft daarnaast een aantal kernwaarden voor NPM opgesteld:
Sigma-waarden Theta-waarden Lambda-waarden
‘keep it lean and purposeful’ “Keep it honest and “Keep it robust and
fair” resilient”
succesfactor zuinigheid eerlijkheid veerkracht en
duurzaamheid
faal-factor verspilling, inefficiëntie corruptie, oneerlijkheid catastrofe
indicatoren voor geld, tijd, kosten van vertrouwen en statuut veiligheid en
succes of falen middelen (legitimiteit en overleving
conformiteit) (vertrouwen)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lajeffrey. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
