De Middeleeuwen
3 standen: burgerij (zo arm, ze sterven van de honger), geestelijkheid (helpen de armen) en
adel (hoogste stand)
- er werden toen al regels geformuleerd om mensen in categorieën in te delen (bijv:
ongeschiktheid om in het eigen onderhoud te voorzien)
- hulp moest aangevraagd worden in de woon- of verblijfplaats.
- degenen die hulp kregen moesten fatsoenlijk zijn
Caritas = dienende liefde. Door te gehoorzamen aan Gods wil, bevorderde men ook zijn
eigen zielenheil. Men had de medemens nodig om een plek in de hemel te verdienen.
Het humanistisch gedachtegoed: van mededogen naar misprijzen.
Het beschermen van de openbare orde en gezondheid in de steden kwam steeds meer op
de voorgrond.
Renaissance = wedergeboorte → humanisten, niet God maar de mens als individu
stond centraal → hoe kon het individu opgevoed worden tot fatsoenlijke burger.
Er kwam kritiek op de armenzorg, die niet op zulke problemen berekend was.
Stadsregenten voerden ingrijpende hervorming door, de armenzorg zou voortaan
in het teken staan van het aanleren van arbeidsdiscipline, ordehandhaving en
opvoeding → bedelen verboden, ondersteuning alleen voor ‘echte’ armen.
De zeventiende en achttiende eeuw
Stedelijke armenkassen konden de toenemende aantallen armen niet aan, met
als gevolg dat het aandeel van de kerkelijke armenzorg weer groeide →
kerkgenootschappen daardoor eigen armenzorg.
1650-1800: verlichtingsdenken → verstand, ratio. Er ontstonden verschillende
genootschappen die zich inzetten voor verbetering vd maatschappij. Een
belangrijke vereniging: ‘Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen’ → volksverlichting
en volksontwikkeling.
- er ontstonden ook gespecialiseerde instituten: doven, verstandelijke beperking.
2.2 De negentiende eeuw: eerste tekenen van een beroep
Start in 1815: economische crisis. Van 2 miljoen inwoners: 10% permanent onder de
armoedegrens, terwijl de helft van de bevolking in tijden van werkloosheid en schaarste aan
bittere armoede ten prooi viel.
Van strafkolonien tot zorg voor verstandelijk gehandicapten
, Men zocht naar oorzaken en oplossingen voor het armoedeprobleem.
- Johannes van den Bosch: arme gezinnen en werklozen uit de steden naar Drenthe
sturen om land te ontginnen en er vervolgens akkerbouw en veeteelt te bedrijven.
- Maatschappij van de Weldadigheid: na een half jaar 17000 donateurs en
giften.
- vondelingen, wezen en verlaten kinderen vanaf 6 jaar moesten
verplicht op transport naar Drenthe → leidde tot protest
- Vanaf 1820: “armen patronaat”.
- kenmerken:
● kleinschaligheid
● individualisering door persoonlijke aandacht en vertrouwen
winnen
● onderzoek dmv huisbezoek
● persoonlijk toezicht en begeleiding
● niet willekeurig maar methodisch werken
De sociale quaestie
Door industrialisering: arbeiders moesten in fabrieken onder mensonterende
omstandigheden werken, en woonden ook in vreselijke omstandigheden door overbevolking
omdat iedereen naar de stad trok.
- er ontstond ruimte om armoede en slechte woon- en werkomstandigheden aan te
pakken.
- de overheid maakte werk van sociale wetgeving
- 1874: Kinderwet
- 1965: Algemene bijstandswet
Sociaal-liberale pioniers
Nieuwe initiatieven ontstonden ( o.a. rond de groep van Arnold Kredijk) :
- ontstaan van het volkshuis werk
- Liefdadigheid naar Vermogen
- woningwerk → woningopzichteressen (huur ophalen, oogje in het zeil
houden)
Ons Huis was het eerste volkshuis in NL → geïnspireerd op Toynbeewerk:
settlements work → academici en studenten vestigden zich in de armste wijken
(kloof arm en rijk overbruggen)
- gericht op volwassenen en kinderen
- activiteiten: muziek, toneel, handenarbeid, sport, concerten etc.
- doel: volksontwikkeling, volksverheffing, volksopvoeding.
Het accent van sociaal werk verschoof van een zedelijk-godsdienstige benadering naar
een sociaal-pedagogische aanpak.
In 1899 ook de eerste opleiding : Opleidingsinrichting voor Socialen Arbeid in Amsterdam.
- in 1905: School voor Maatschappelijk werk
- opzichterschap van woningen, armenzorg, zorg voor kinderen in tehuizen en
Toynbeewerk.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper junecorino. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.