Uitleggen welke functies het recht heeft in de samenleving
Rechtsregels hebben als doel om menselijke gedragingen te ordenen en daarmee ook te uniformen,
doordat ze voor iedereen gelijkelijk van kracht zijn.
Rechtsregels beogen dus een zekere maatschappelijk ordeschriften waarin gedragingen worden
benoemd in termen van bevoegdheden en verplichtingen.
Beschrijf wat het begrip ‘staat’ inhoudt, aan de hand van de kenmerken van een staat
We spreken van een staat als er een gemeenschap is van mensen op een bepaald grondgebied,
waarover een organisatie het hoogste gezag uitoefent. De drie elementen zijn:
- Grondgebied (territorium)
- Gemeenschap
- Gezag (staat heeft geweldsmonopolie)
Individuele belangen: eigen inkomen, een goede woning en een bestaan in vrijheid.
Collectieve belangen: veiligheid, volksgezondheid, onderwijs en het gebruik van de ruimte om ons
heen, die voor de samenleving als geheel van belang zijn.
Twee betekenissen van een ‘staat’: het land en het gezag van in de staat (overheid).
De verschillen tussen de gecentraliseerde eenheidsstaat, gedecentraliseerde eenheidstaat,
federatie en confederatie beschrijven
Gedecentraliseerde eenheidsstaat: In de moderne eenheidsstaten is het overheidsgezag daarbij niet
opgedragen aan 1 centraal overheidsverband, maar verdeeld over meerdere overheidsverbanden.
Nederland is zo’n gedecentraliseerde eenheidsstaat, waarin naast de centrale overheid een aantal
decentrale overheidsverbanden, waaronder provincies en gemeenten, overheidsgezag uitoefenen.
Kenmerkend is dat de Grondwet deze decentrale overheidsverbanden instelt en hen bevoegd maakt
tot regelgeving en bestuur, maar aan deze overheidsverbanden geen exclusieve bevoegdheden
toekent.
Federatie: Ook wel bondstaat genoemd, dit is de tweede gangbare staatsvorm voor veel westerse
staten. Legt de nadruk op de verdeling van de staat in zelfstandige deelgebieden, die samenwerken.
In een groter overheidsverband.
De federale staat is meestal een uit deelstaten samengestelde staat. Duitsland en de Verenigde
Staten zijn belangrijke voorbeelden van federale staten.
- Ook wel federalisme genoemd
- Grondwet voor deelgebied en grondwet
- Zelfstandige deelgebieden die samenwerken in centraal verband (de federatie)
- Centrale overkoepelend gezag bij federatie, alleen op geselecteerde onderwerpen.
1
, Confederatie/statenbond: Het is geen staatsvorm. Er is geen gezamenlijke grondwet en geen
overkoepelend gezag. Het is puur en alleen een samenwerkingsverband, op gelijke voet, o.b.v.
verdrag.
De NAVO en VN is een confederatie.
Beschrijven hoe het Koninkrijk der Nederlanden is georganiseerd
Wetgevende macht Uitvoerende macht
Rijk Regering + Staten-Generaal Regering art. 42 Gw
art. 81 Gw
Provincies Provinciale Staten art. 127 Gedeputeerde Staten art.
Gw 125 Gw & art. 158
Provinciewet. Onder leiding
van de commissaris van de
Koning
Gemeenten Gemeenteraad art. 127 Gw College B&W art. 125 Gw
Wetgever in formele zin: Regering + Staten-Generaal art. 81 Gw
- Staten-Generaal: bestaan uit de Eerste en Tweede kamer, vertegenwoordigen heel
Nederland.
Formele wetgever: maakt algemeen verbindende voorschriften (AVV)
Regering: maakt AMvB’s (Algemene Maatregel van Bestuur)
Minister: maakt ministeriele regeling
Provinciale Staten: maakt provinciale verordening
Gemeenteraad: maakt gemeentelijke verordening
Leerdoelen week 3:
Uitleggen wat de begrippen ‘directe’ en ‘indirecte democratie’ inhouden
Het belangrijkste kenmerk van democratie is dat aan de bevolking volledige zeggenschap toekomt
over de overheid. In een democratie regeert het volk.
In een directe democratie worden de beslissingen rechtstreeks door de burgers genomen. Bij een
indirecte democratie worden de beslissingen tot stand gebracht via daartoe bij de Grondwet
aangewezen en vervolgens door de bevolking gekozen organen. Dat zijn met name de Tweede Kamer,
provinciale staten, de gemeenteraden en de waterschappen.
Uitleggen wat het verschil is tussen het meerderheidsstelsel met kiesdistricten en het stelsel van
evenredige vertegenwoordiging
Voor het kiezen van een volksvertegenwoordiging zijn verschillende kiesstelsels denkbaar.
Evenredige vertegenwoordiging: Nederland kent het stelsel evenredige vertegenwoordiging. Daarbij
tellen alle uitgebrachte stemmen evenredigheid mee voor de zetelverdeling in het parlement. Het
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gwenkeurentjes09. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,90. Je zit daarna nergens aan vast.