Duidelijke samenvatting van Tijdvak 5 Ontdekkers en Hervormers. De kenmerkende aspecten staan er in vermeld. De onderzoeksvragen zijn per paragraaf uitgewerkt. Met deze samenvatting hoef je je boek niet meer open te doen:)
Geschiedenis Tijdvak 5 Samenvatting
Tijd van ontdekkers en hervormers (1500-1600) Vroegmoderne tijd
Kenmerkende aspecten:
18. Het veranderde mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een
nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
19. Het begin van de Europese overzeese expansie.
20. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de Klassieke Oudheid.
21. De protestantse reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot
gevolg had.
22. Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse
staat.
Intro
Beeldenstorm
Er waren mensen die waren geïnspireerd door kerkhervormer Calvijn. Ze konden goed
spreken en haalden fel uit naar de katholieke kerk. Franciscus Junius bijvoorbeeld, veel
mensen bezochten zijn preken en was fanatiek tegen de verering van heiligen. In sep 1566
was de Beeldenstorm in West-Vlaanderen een aanleiding om ook de beelden in de landen
van Overmaas te vernielen.
Oriëntatie
In de ogen van Filips ll, de landsheer van de Nederlanden die vanuit Madrid regeerde,
moesten alle opstandelingen hard worden aangepakt. Op Filips bevel trok de Spaanse
generaal Alva met een leger naar de Nederlanden om daar met geweld de orde te herstellen.
Hij richtte de Raad van Beroerten op, die honderden ter dood liet brengen. De veroordeelden
raakten al hun bezittingen kwijt. Er vonden felle discussies plaats over geloofszaken. Volgens
Calvijn en Luther moest het persoonlijke geloof vooropstaan en niet de ceremonies van de
kerk.
Door grote ontdekkingsreizen kregen Europeanen een nieuw beeld van de wereld. Christoffel
Columbus wou Indië bereiken toen hij opeens een nieuw werelddeel: Amerika ontdekte. De
Spanjaarden veroverden daar grote gebieden en onderwierpen de inheemse bevolking. Door
slaven van Amerika naar Afrika te brengen hadden ze meer hulpkrachten op de plantages.
16e werd ook wel tijd van de Renaissance genoemd. Kunstenaars lieten zich inspireren door
kunst uit de Klassieke Oudheid. Lichamen werden realistisch weergegeven en de personen
kregen emotie en individuele trekken. Het was tijd voor de wedergeboorte van de Grieks-
Romeinse cultuur, de Renaissance.
5.1 De wereld wordt groter
Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Spaanse ontdekkingsreizigers en welke
gevolgen hadden hun ontdekkingsreizen?
Motieven:
- De tussenhandel over land werd te duur dus men wilde een goedkopere handelsroute
vinden.
, - Natuurlijk winst maken door handel te drijven in nieuwe onbekende producten
- Het willen verspreiden van het Christendom in nieuwe gebieden
- Het terugdringen van de invloed van de Islam
- Het uitbreiden van macht door verovering van gebieden
Gevolgen:
- Lokale bevolking stierf door besmettelijke ziektes en de nieuwe wapens die
Europeanen met zich meebrachten
- De lokale bevolking moest zijn eigen tradities en gewoonten opgeven en bijvoorbeeld
verplicht christen worden
- Er ontstond een handelsdriehoek tussen West-Europa, Afrika en Amerika en de
handel in het Middellands Zeegebied kwam hierdoor stil te liggen.
Kern
Er werden al voor 1500 nieuwe zeeroutes ontdekt. Zo werden er ook nieuwe gebieden
ontdekt. De ontdekkingsreizen leidden tot een grotere kennis van de wereld. En was ook het
begin van de handel tussen de continenten. Ook was er een begin van Europese kolonisatie.
Het goud en zilver uit Zuid-Amerika leidde in Europa tot inflatie.
Wereldbeeld rond 1450
Het wereldbeeld was dat de aarde rond was volgens geleerden. Er kwam veel meer contact
tussen mensen en zo werd de kennis over zeeroutes, zeestromingen en windrichtingen
uitgewisseld. Die kennis werd weergegeven in een kaart. En daar werd alles duidelijker door.
De kerk vonden dit allemaal niet vanzelfsprekend want er stond niks in de Bijbel over een
ronde aarde.
Portugezen gaan op ontdekkingsreis
De Portugezen gingen als eerste op ontdekkingsreizen. Met als doel te kunnen concurreren
met de Arabische handel. De Portugezen en de Spanjaarden maakten gebruik van het
karveel. Voor navigatie gebruikten ze het kompas en het astrolabium.
In 1488 voer Bartholomeus Diaz als eerste om de zuidpunt van Afrika. Vasco da Gama
bereikte langs deze zeeweg de westkust van India. Vanuit de factorijen langs de kusten van
de Indische Oceaan dreven ze handel met de lokale bevolking. Winstgevend maar ook
riskante handel. De Portugezen wouden graag contact leggen met priester Johannes, die als
christenvorst in Afrika zou heersen, om tegen de moslims te zijn. Maar dat liep fout.
Johannes bestond niet en de Indische bevolking was niet christelijk. Het plan mislukte.
Spanje volgt Portugal
Ook de Spaanse ontdekkingsreizen begonnen als vervolg van de Reconquista. Columbus
kreeg van koningen Isabella en Ferdinand geld om drie karvelen naar het westen te zeilen. Na
vijf weken was Columbus aan land in het Caribische gebied. Hij noemde de mensen die er
woonden Indianen omdat hij dacht dat hij Indië had bereikt. Florentijn Amerigo kwam
erachter dat hij niet bij Indië was aangekomen maar een Nieuwe Wereld had ontdekt. In
1519 vertrok de Spanjaard Ferdinand Magalhães met schepen om de verbinding tussen de
Atlantische en Indische Oceaan te zoeken. Hij slaagde erin maar niet echt voorspoedig. De
westelijke route naar Indië was gevonden, maar handel via die route was niet winstgevend.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittholsink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
