Connotatie: bijklanken, bijbetekenissen van woorden
Vb: baas bazig negatieve bijklank
Terwijl een manager zorgt dat alles loopt
Eufemisme: mooier maken dan dat het werkelijk is (zachter maken)
Vb: iemand geslagen iemand een tik gegeven, gecorrigeerd
Vb: belastingfraude creatief met de belastingen omgaan
Hoe hoger je komt op de maatschappelijke lader hoe meer de mannelijke vorm
domineert vb: directeur, directrice
Ambiguïteit: woord of zin die je op meerdere manieren kan uitleggen.
Vb: daar zit de man die de premier heeft beledigd kan beide personen zijn
VB: “ ik ben m’n sleutel kwijt” welke sleutel
Wezelwoorden: woord wat de inhoud weghaalt
Vb: je krijgt een miljoen je krijgt ‘misschien’ een miljoen
Vb: korting tot 50% of korting vanaf 20% je bent meer verzekerd bij de 2e
Vb: we gaan “ooit” naar Amerika
Definiëren: het verklaren/vastleggen van een woord/zinsdeel.
Je definieert als een doelgroep het woord misschien niet kent of als er verschillende
opvattingen over zijn.
woorden moeten duidelijk zijn die je wilt definiëren.
Opsommend-voorbeeld gevend-synoniem-omschrijvend (meest gebruikt)
synoniem is één woord!
te ruim: rechterdeel meer omvat dan het gedefinieerde woord
te nauw: rechterdeel minder omvat dan het gedefinieerde woord
VB: kruk=zitmeubel te ruim (er zijn meer zitmeubels dan dat er krukken zijn)
VB: directeur=manager, leidinggevende te ruim
directeur=manager, leidinggevende in profit-organisatie te nauw
Circulair je definieert met woorden die al genoemd zijn
VB: een boekhouder is iemand die boekhoud.
Eisen definitie niet circulair, geen waarde oordeel, niet te nauw, niet te ruim
Koppelteken blz. 25
1
, Week A3
Eindigt een enkelvoud woord op –ee, bij mv –ën erbij doen
VB: twee , tweeën
Eindigt een enkelvoud woord op –ie en ligt daar ook het accent op bij mv –ën
VB: fobie, fobieën; accent ergens anders dan olie, oliën
Eindigt enkelvoud op -cus bij mv –ici
historicus, historici
Eindigt enkelvoud op –um bij mv –a
vb: datum, data; gremium, gremia
!! dubbele woorden nog goed doornemen; sergeant-vlieger/directoraat-generaal/
president-directeuren-generaal
eindigt enkelvoud op –as, -is, -us bij mv met dubbel –s +en
verkleinvormen
eindigt enkelvoud op –a, -e, -o, -u, -é wordt dubbele klinker (-i -ietje)
-y wordt -y’tje
Hoofdletter of kleine letter
alle stromingen –isme, politiek, geloof, kunst, tijdperk kleine letter
aardrijkskundige namen hoofdletter ook afleidingen ervan
-behalve als je in een bepaalde richting loopt: ik loop in zuidelijke richting naar je
afleidingen van namen kleine letter (VB: Mariakerk – mariakoekje)
sterrenbeeld hoofdletter
afdelingen hoofdletter
officiële feestdagen en historische gebeurtenissen hoofdletter Kerst,
kerstdagen
talen hoofdletter
afkortingen van wetten hoofdletter
titels boeken/film tussen ‘ ‘ schuin en begint met een hoofdletter
enkele/enkelen
functie van –n is voor meerdere personen
-gevolg door van de +personen, kan je –n weglaten
-als er een zelfstandig naamwoord al eerder in de zin is genoemd
afleidingen
twee woorden aan elkaar +n VB: tandenborstel, tandeloos
Verbindingen –s woord 1+woord 2 vervang woord 2 door synoniem
e/en als tussen klank kijk naar woord 1:
a). geen zn -e uitzondering meestentijds, goedendag, merendeels
b) zn eindigt op –e mv: -e, is –en alleen mogelijk dan laten, is ???
2
