Opvoeding & Maatschappij
Ver van de boom – Solomon
specifieke voorbeelden van situaties en ervaringen zijn te
lezen in het boek)
Je eigen thema hoofdstuk moet je zelf lezen, in deze SV
staat alleen h10: misdaad
H1: zoon
- Ouderschap stort ons in een permanente relatie met een vreemde. Hoe
vreemder dat wezen, hoe negatiever onze reactie
- Identiteit wordt door de ene generatie doorgegeven aan de volgende
kinderen hebben een aantal eigenschappen gemeen met hun ouders =
verticale identiteit (vb: etniciteit/taal)
o horizontale identiteit: identiteit gevonden bij een peer-groep (vb:
homoseksualiteit/psychopathie)
Vaak zullen gezinnen de verticale identiteiten vanaf de jeugd
versterken, maar grote moeite hebben met de horizontale
(wordt als gebrek beschouwd)
- cochleair implantaat: makers zien het als wondermiddel voor handicap,
dovengemeenschap ziet het als genocide op hun gemeenschap
- Zwakzinnigheid wordt als te beladen gezien, maar de medische termen
zoals ziekte, syndroom en aandoening, kunnen een bijna even negatieve
bijbetekenis hebben
- We gebruiken vaak ziekte als we een bepaalde gesteldheid in een negatief
daglicht willen stellen en identiteit als we die positief willen bevestigen
we moeten de 2 begrippen met elkaar gaan verzoenen
- De ervaringen van de ouders zijn essentieel voor een beter begip van
anders-zijn Hoe de ouders in het begin op het kind reageren en ermee in
wisselwerking treden is bepalend voor hoe het kind zichzelf zal zien
o veel ouders zien het eerst als ziekte, totdat gewenning en liefde hen
leert ermee om te gaan
- Als we homoseksualiteit prenataal kunnen vaststellen, zullen velen hun
kind laten aborteren en als er een preventiemiddel komt, zullen veel
ouders dat willen uitproberen.
- Homo-zijn zou iemand pas tot een goede ouder van een doof kind maken
als hij zich bewust zou zijn van de overeenkomsten tussen de ervaringen
van een dove en een homo.
- Ouders zullen een kind met een levensbedreigende interne aandoening
meestal vanuit het ziekenhuis mee naar huis nemen, maar dat geldt niet
altijd voor een kind met een minder ernstig, maar zichtbaar gebrek. Een
duidelijk zichtbare handicap is een aanslag op de trots en persoonlijke
levenssfeer van de ouders.
,- Dankzij embryoanalyse en steeds meer prenatale tests kunnen ouders
beschikken over informatie om hen te helpen beslissen of ze een
zwangerschap willen beginnen/voortzetten/beëindigen.
o Mensen die geloven in het recht om te kiezen voor gezonde,
‘normale’ kinderen hebben het over selectieve abortus
o mensen voor wie het idee een gruwel is hebben het over
commerciële eugenetica en schilderen een wereld ontdaan van
diversiteit en kwetsbaarheid
- door sociale mobiliteit + internet hoeven mensen zich niet sociaal
buitengesloten te voelen horizontale verbanden nemen toe
- Het is makkelijker voor ouders syndromen te accepteren als het
toegeschreven kan worden aan natuurlijke oorzaken (dwerfgroei) dan niet-
natuurlijke oorzaken (transgenders).
- Een handicap brengt een verschuiving in de wederkerigheid teweeg.
Zwaar gehandicapte volwassenen vereisen soms nog verzorging op
middelbare leeftijd, wanneer andere volwassen kinderen juist zorg dragen
voor hun ouders.
- Ouders die hun verwachtingen niet vervuld zien door een kind met een
horizontale identiteit, hebben veerkracht nodig om zonder bitterheid hun
toekomst inhoud te kunnen geven.
- Potentiële valkuilen voor ouders zijn: irreële
verwachtingen/zelfverwijt/escapisme/gebruik van verdovende
middelen/vermijdingsgedrag
- Hulpmiddelen voor ouders zijn: vertrouwen/humor/een sterke
huwelijksband/een ondersteunende omgeving/voldoende financiële
middelen/lichamelijke gezondheid/ hoger onderwijs.
- In de literatuur over de rechten van gehandicapten, benadrukken
wetenschappers het onderscheid tussen stoornis, het organische gevolg
van een aandoening, en functioneringsproblemen, het gevolg van de
sociale context. ( Als je bijvoorbeeld je benen niet kunt bewegen, is dat
een stoornis, maar als je de openbare bibliotheek niet in kunt, is dat een
functioneringsprobleem)
- Feministen die legalisering van abortus hoog in het vaandel hebben
de beweging voor de rechten van gehandicapten, die zich verzet tegen elk
sociaal systeem waarin het afwijkende minder waarde heeft.
- Veel mensen met een handicap zeggen dat de sociale afkeuring die ze
ervaren hun veel zwaarder valt dan de handicap waaraan ze lijden.
- Herstellen is het ziektemodel, acceptatie is het identiteitsmodel: wat een
gezin kiest, hangt samen met hun opvattingen en de middelen waarover
ze beschikken.
o arme gezinnen accepteren een ander kind eerder dan rijkere
gezinnen
- Soms hebben gehandicapten rechtszaken tegen hun eigen geboorte (vaak
namens hen ingediend door de ouders)
o onterechte geboorte waarvan sprake kan zijn als een gezin
onvoldoende prenataal advies kreeg compensatie van kosten van
ouders, meestal voor zorg+hulp tot kind 18 is
o onterecht leven als eiser niet alleen bestaat maar ook lijdt dan
ontvangen niet de ouders maar de persoon met de handicap zelf
een compensatie, soms een geldelijke toelage voor de rest van het
leven.
, - Intersectionaliteit is de theorie dat verschillende vormen van
onderdrukking elkaar in stand houden (bv. je kunt seksisme niet uitroeien
zonder racisme te bestrijden)
Vragen H1:
1. De titel van het eerste hoofdstuk is ‘Zoon’. Waarom denk je dat
Solomon voor deze titel heeft gekozen? Noem in je antwoord ten
minste de concepten verticale identiteit en horizontale identiteit.
Leg uit wat deze concepten betekenen en hoe deze van
toepassing zijn op Andrew Solomon zelf.
Het heet zoon omdat hij als zoon anders is dan zijn ouders. Hij spreekt van
verticale identiteit: dit zijn de eigenschappen die je met je ouders gemeen
hebt. Je horizontale identiteit zijn eigenschappen die jij hebt en waarmee
je andere peers opzoekt. Hij is zelf anders dan z’n ouders omdat hij
homoseksueel is.
2. Francis Fukyama (sociale theoreticus, p.33), spreekt van een
‘postmenselijke toekomst’ waarin we de verscheidenheid van de
mensheid elimineren.
a. Welke trends dragen hieraan bij?
social media / internet / sociale mobiliteit
plastische chirurgie / prenataal testen
b. Hoe verhoudt deze ‘postmenselijke toekomst’ zich tot een
‘sociale visie’ en een ‘ humanistische visie’ op kinderen/mensen
met een ‘beperking’ ? (p.60). Laat in je antwoord zien dat je
weet wat deze visies inhouden.
sociale visie: deze mensen moeten geaccepteerd worden
humanistische visie: deze mensen moeten geholpen worden / van hun
lijden verlost worden
c. Wat zouden jouw argumenten voor en tegen deze
‘postmenselijke toekomst’ zijn?
/
3. ‘Wij gebruiken vaak ziekte als we een bepaalde gesteldheid in een
negatief daglicht willen stellen en identiteit als we die positief
willen bevestigen. Dat is een vals onderscheid.’ (p.15). Wat
bedoelt Solomon hiermee en welke visie kun je hieruit afleiden?
een ziekte zou niet per sé iets negatiefs moeten betekenen, het is maar
wat je er zelf van maakt
sociale visie
4. Het boek ‘ Far from the tree’ is tot stand gekomen na uitvoering
onderzoek door Solomon zelf. Hoe is zijn studie te typeren en
welke kritiek kun je hier als wetenschapper op hebben?
hij is zelf mensen gaan spreken/interviewen en raakte erg betrokken. hij
was dus niet objectief.
H2: doof
, - Veel doven zeggen dat ze niet willen horen tegen genezing, aanpassing
is aanvaardbaarder maar er blij mee zijn is het summum van de
dovencultuur
- Vanaf 15e eeuw kregen doven uit adellijke families spreekonderricht, maar
de lagere klassen moesten he doen met zelf verzonnen gebarentaal
later begon de dovenemancipatie onder de armen : ze begonnen
gebarentaal te leren, je hoefde niet zelf te kunnen spreken om de talen
van de sprekenden te leren
- Toen doven meer ontwikkeld waren, wilde men dat ze hun stem gingen
gebruiken gebarentaal werd verboden en bekritiseerd doven moeten
liplezen en spreken zodat ze in de echte wereld kunnen functioneren
- Dove kinderen leren gebarentaal vaak in de kritieke periode en kunnen de
gesproken taal in zijn geschreven vorm als 2e taal leren, maar spraak is
moeilijk
Gebeurt het niet in kritieke periode = cognitieve taalvaardigheden
ontwikkelen niet volledig en ze krijgen geestelijke achterstand
- Doven die wel het spreken hebben ontwikkeld klagen dat hun onderwijs
helemaal in het teken stond van het leren van één vaardigheid, het
spreken, waar ze uiteindelijk toch altijd slecht in blijven
- Doven vormen een minderheidsgroep met een eigen taal, cultuur en
erfgoed we moeten dove kinderen vroeg in aanraking brengen met die
cultuur ipv ze zo horend mogelijk te maken
- Dove kinderen met dove ouders presteren beter dan horende ouders
reden voor adoptie onder dove ouders
- Proces die doven doorgaan:
1. Doen alsof ze horen
2. Marginalisatie noch bij horenden, noch bij doven horen
3. Dovencultuur, neerkijken op horenden
4. Evenwicht en sterke kanten inzien van dove & horende leven
- Bi-bi curriculum: les in gebarentaal en vervolgens engels als 2 e taal.
Nadruk op geschreven engels, het gesproken engels krijgt geen primaire
aandacht
Leerlingen van scholen met zuiver orale aanpak komen gemiddeld
op 18 van school en lezen dan op niveau van groep 6, terwijl
leerlingen van Bi-Bi-scholen op niveau van eigen leeftijd lezen
- Sommige doven zien doofheid niet als handicap gevaarlijk: dan geen
recht meer op speciale faciliteiten (zoals tolken/ondertiteling/speciaal
onderwijs)
- Engels en ASL zijn verschillend van structuur; door tegelijkertijd ASL te
gebruiken ga je net zomin beter Engels spreken als wanneer je
tegelijkertijd Chinees zou schrijven.
Engels = sequentieel de woorden worden in een bepaalde
volgorde gesproken: het kortetermijngeheugen van de luisteraar
slaat de woorden van een zin op en leidt dan de betekenis af uit hun
verband
ASL = simultaan losse gebaren worden samengevoegd tot
samengestelde gebaren: één complexe, vloeiende beweging kan bv
een hele zin betekenen. Ook worden gezichtsuitdrukkingen gebruikt
om emoties over te brengen of omdat ze deel uitmaken van de
structuur van het individuele gebaar
- Bengkala= plaats met veel doven
