Dit is een zeer complete Nederlandse samenvatting van de colleges van het vak Public Management aan de Vrije Universiteit Amsterdam (pre-master Bestuurskunde en bachelor Bestuurs- en organisatiewetenschap). Deze samenvatting is gemaakt aan de hand van de literatuur, colleges en de uitleg van de doc...
Samenvatting colleges en PowerPointpresentaties Public Management
Samenvatting Public
Management
-- Vrije Universiteit Amsterdam --
1
, Samenvatting colleges en PowerPointpresentaties Public Management
Inhoud
Introductiecollege New Public Management..........................................................................................3
Antecedenten van New Public Management..........................................................................................4
Publieke Waarden: richtingwijzer voor publiek management................................................................8
Modellen van New Public Management...............................................................................................12
Marketisation.......................................................................................................................................16
Agencification.......................................................................................................................................21
Performatization...................................................................................................................................26
Projectification......................................................................................................................................31
Onbedoelde uitkomsten van New Public Management........................................................................35
Na het NPM….......................................................................................................................................39
E-Governation.......................................................................................................................................44
-- Vrije Universiteit Amsterdam --
2
, Samenvatting colleges en PowerPointpresentaties Public Management
Introductiecollege New Public Management
NPM: een coherent manifest of een potpourri van ideeën?
- Overkoepelende gedachte: Bureaucratie Faalt
- Publieke sector kan en moet efficiënter, effectiever, zuiniger.
Maar hoe?
Nieuw Organisatiemodel? Nee, en dat vormt een van de verklaringen voor malaise in NPM-land
Het NPM is een potpourri van ideeën, het zijn allerlei flarden van concepten, ideeën en gedachten
maar dat is niet echt coherent uitgewerkt in een manifest en dat is gelijk een van de bronnen van de
problemen. Dat zie je terug in de praktijk bij organisaties die aan de ene zijde moeten concurreren
maar tegelijkertijd ook moeten samenwerken. Een veelheid aan NPM achtergronden zorgt voor een
veelheid aan NPM principes.
Waar komen NPM-ideeën vandaan?
1. Sociaal-Economisch: Crisis van de verzorgingsstaat
2. Politiek-Ideologisch: Opkomst van het neoliberalisme
3. Organisatie- en Bestuurswetenschap: Bureaucratiekritiek
-- Vrije Universiteit Amsterdam --
3
, Samenvatting colleges en PowerPointpresentaties Public Management
Antecedenten van New Public Management
New Public Management heet nog steeds ‘New’ Public Management omdat het echt een breuk met
het verleden betreft en het nog altijd diep geworteld zit in onze manier van organiseren en in de
cultuur van het denken over publieke goederen en dienstverlening.
Pad afhankelijkheid: Is het proces waarbij gebeurtenissen of keuzes uit het verleden van invloed zijn
op de loop van latere ontwikkelingen, vooral doordat bepaalde keuzemogelijkheden moeilijk of
uitgesloten zijn. Je kunt niet zomaar instituties een andere kant op duwen denk hierbij aan zaken
zoals hypotheekrente.
Paradox: Een schijnbare tegenstelling, het NPM betreft bijvoorbeeld een tegenstelling, We hebben
het over een publieke sector die zich meer als een private sector moet gaan gedragen. Je kunt niet
zeggen: ‘publiek en privaat zijn inherent tegenstrijdig aan elkaar’ en tegelijk zeggen: ‘die publieke
sector moet zich helemaal omvormen tot een quasiprivate sector’. Dat is tegenstrijdig. Vervolgens
kun je zeggen het is een schijnbare paradox omdat het nu 30 jaar kennelijk al zo gebeurd. Kennelijk is
het op een bepaalde manier toch niet echt tegenstrijdig. Kennelijk kan het met elkaar in verband
worden gebracht/ worden verzoend. Een paradox is een waarheid waarvan je dacht dat hij niet kon
bestaan.
Liberalisme: Filosofische stroming die gebouwd is op de gedachte dat je over een aantal natuurlijke
gegeven rechten / vrijheden beschikt zoals het recht om bezit te hebben en het recht om te
verdienen. Hier werd ook het economische liberalisme, het kapitalisme op gebouwd. Als je maar
markten creëert krijg je welvaart was de gedachte. Op het kapitalisme was veel kritiek doordat er in
de jaren 30 kinderarbeid was in fabrieken, ziektes in de steden, armoede, massawerkeloosheid en er
was niks gereguleerd. Karl Marx was één van diegenen die het kapitalisme hekelde. In de jaren
1910/1920/1930 ontstond er een crisis die Marx ook had voorspeld omdat het kapitalisme volgens
hem permanente groei nodig had en dat deze groei niet zou kunnen worden gerealiseerd. In 1933
was er een bijeenkomst (Walter Lidman Colopium) waarbij alle liberale voorlieden na gingen denken
over het liberalisme omdat er teveel harde kanten aan het kapitalisme zaten.
Tijdens deze bijeenkomst was er een stroming van voorlieden die vonden dat er te weinig markten
waren en dat dit juist de oorzaak was van de crisis. Dit waren de Neoliberalen, zij vonden dat de
rechten en markten waar mensen van nature recht op hebben er nog niet van nature waren en dus
gecreëerd moesten worden door de staat. De hele wereld moet een markt zijn en als dat volledig is
ingevoerd dan mogen we verwachten dat de welvaart optimaal is voor iedereen.
Het liberalisme is voorstander van weinig overheidsingrijpen (laisser faire), het neoliberalisme is
daarentegen juist een voorstander van een interventionistische politiek, dat is een paradox. Het is
een agressieve politieke stroming die er op uit is om overal markten te creëren. Na de tweede
wereldoorlog werd er voor gekozen om burgers sociale bescherming bieden en verzorgingsstaten op
te bouwen, daardoor kwamen de neoliberalen in de wachtkamer. Toen het vervolgens slecht ging met
de verzorgingsstaat in de jaren 80 kreeg het Neoliberalisme de kans om met een alternatief verhaal
over de publieke sector te komen.
Neoliberalisme: Is een verrijking van het klassieke liberalisme en was eerst vooral een protest van
toenemende regulering van het kapitalisme, maar werd vanaf de jaren 1970 een reëel alternatief
voor sociaal gereguleerd kapitalisme. Zij vonden dat er te weinig markt was. De overheid moest die
creëren. Dit is dus een paradox aangezien liberalisme juist zegt dat er weinig overheidsingrijpen moet
zijn.
-- Vrije Universiteit Amsterdam --
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gerwin1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
