Samenvatting
Samenvatting Staatsrecht (SBR)
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
Een samenvatting voor het eerste tentamen van het vak SBR, het staatsrecht gedeelte.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
SamenvattingStaatsrecht begrepen, tweede druk
Inleiding:
Staatsrecht: organisatie van de overheid -> ambten en bevoegdheden.
Dit gaat over fundamentele beginselen van de staat ten opzichte van de burger.
- Rechtsstaat, democratie en de Nederlandse staat.
- Het wetgevingsproces en grondrechten.
- Internationaal en Europees recht.
Week 1. Introductie
Koninkrijk der Nederlanden -> Nederland (inclusief Bonaire, Sint Eustatius en
Saba), Aruba, Curaçao en Sint-Maarten.
Koninkrijk -> Statuut voor het Koninkrijk:
- Nederland (inclusief BES-eilanden) -> Grondwet.
- Aruba + Curaçao + Sint-Maarten -> Staatsregelingen (eigen grondwetten).
Binnen het Statuut wordt er ook verwezen naar de Grondwet, het Statuut leunt
dus vooral op onze Nederlandse grondwet.
Nederland: staat als koninkrijk -> centrale overheid -> provincies ->
gemeenten + waterschappen.
Al deze decentrale lichamen zijn dus onderverdeeld (territoriale
decentralisatie) en hebben bevoegdheden (legaliteitsbeginsel). Twee
vormen van decentralisatie:
- Autonomie -> de wetgever laat taken over aan de provincie of gemeente zelf,
ze zijn autonoom.
- Medebewind -> de wetgever draagt de provincies of gemeente bepaalde
taken op, inclusief de bijbehorende bevoegdheden + het gebruik daarvan. De
lichamen zijn slechts uitvoerders.
Criteria van een staat:
- Het is een organisatie.
- Het heeft betrekking op een bepaald grondgebied/territorium (zonder
grondgebied geen staat).
- Het oefent daar gezag uit.
- Het heeft de geweldsmonopolie (de staat mag burgers opsluiten, bestraffen
en geweld gebruiken om zo de staat en onderdanen te beschermen).
- Er is (interne) soevereiniteit (de staat kan intern zelfstandig besluiten nemen
en handelen).
, - Er is (vaak maar niet altijd) een natuurlijke of afgedwongen eenheid van
bevolking.
Het internationale perspectief voegt daar nog het volgende aan toe:
- Moet erkend zijn als een staat, het kan mee in het internationale rechtsverkeer
en verdragen sluiten.
- Het heeft (externe) soevereiniteit en wordt beschermd tegen inbreuken op het
grondgebied door andere staten (internationale agressieverbod en recht op
zelfverdediging).
Secessie -> een regio (onderdeel van een staat) scheidt zich met een specifieke
eigen identiteit af.
De Nederlandse staat heeft rechtspersoonlijkheid -> kan deelnemen aan het
internationale rechtsverkeerd, verdragen afsluiten en als privaatrechtelijk
persoon deelnemen aan het privaatrechtelijk rechtsverkeer.
Het begrip soevereiniteit kent verschillende betekenissen:
- Interne soevereiniteit -> autonomie bij het maken van eigen keuzes.
- Als aanduiding waar binnen de staat het laatste woord is, het hoogste gezag: de
grondwet(gever).
- Om aan te duiden waarin de staat zijn grondslag vindt en wat het fundament is
van het gezag dat de staat uitoefent, hoe wordt de staat gelegitimeerd.
- Externe soevereiniteit -> onderdeel van het internationale recht,
internationaal geweldsverbod.
- Als retorisch begrip, richt zich op eigen zeggenschap.
Constitutie -> de structuur van een staat, deze omvat regels over
bevoegdheden, instellingen, procedures, rechten van burgers, rechtspraak en
organen. Deze zijn neergelegd in de grondwet.
Het staatsrecht kent 4 hoofdvragen:
1. Bevoegdheden: welke bevoegdheden zijn toegekend aan een lichaam of
orgaan?
2. Reikwijdte: wat houdt die in en tot hoe ver mag de uitoefening ervan gaan?
3. Grenzen: komt de bevoegdheidsuitoefening niet in strijd met andere regels en
beginselen? Een sanctie moet evenredig zijn met het gepleegde feit
(proportionaliteitsbeginsel) en beloftes over wel/geen boete moeten worden
nageleefd (vertrouwensbeginsel).
4. Naleving: wie ziet toe op de naleving van de bevoegdheidsgrondslag, de
uitoefening en de eventuele strijd met grondrechten of algemene
rechtsbeginselen? Daartoe is er veelal een rechtsweg naar de rechter, via
bijvoorbeeld petitierecht.
Daarnaast is er ook nog de politieke praktijk en is er ook ongeschreven
staatsrecht. De bekendste regel hiervan is de vertrouwensregel, deze zegt
dat het kabinet het vertrouwen dient te hebben van het parlement/SG tot het
tegendeel is bewezen.
Week 2. Rechtstaat, democratie & de Nederlandse staat
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Studenten2023. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53249 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen