Aardrijkskunde Systeem Aarde
Ons eiland in de ruimte
1.1
4 binnenplaneten uit steen: mercurius, venus, de aarde & mars.
4 buitenplaneten uit gas: Jupiter, Saturnus, Uranus & Neptunes.
Geologische tijdschaal voor indeling tijdperken, perioden &
tijdvakken.
Volgorde tijdperken met relatieve tijdschaal bekend maar
ouderdom niet.
Volgorde perioden bepalen fossielen
Opbouw aarde:
- Kern
Mengsel van nikkel & ijzer. Binnenkern vast & buitenkern
vloeibaar.
- Mantel
Binnen vast & buiten taai-vloeibaar.
- Korst
Gesteenten die verbindingen zijn van zuurstof met ijzer,
calcium, magnesium, natrium & aluminium.
Lithosfeer wordt onderverdeeld in continentale en oceanische
korst.
Graniet: continentale korst & lichter. Ook dikker.
Basalt: oceanische korst & zwaarder.
Continent lichter hogere ligging
,Onder lithosfeer ligt de asthenosfeer. Minder hard dan
lithosfeer.
1.2
Catastrofetheorie: ingrijpende veranderingen aan
aardoppervlak plotseling & rampzalig bv. Meteooraanslag
Actualiteitsbeginsel: natuurwetten in verleden & heden
hetzelfde zijn.
Uitvinding van Alfred Wegener dat continenten aan elkaar vast
zaten:
- Overeenkomsten tussen fossielen
- Sporen van vroegere ijskappen
- Gesteenten & gebergten die afgebroken zijn sluiten aan op
elkaar
Theorie ‘continental drift’ van Wegener:
- Continenten bestaan uit lichte
gesteente
- Continenten drijven op iets
vloeibaars
- Ooit waren continenten een oer
continent: Pangea
Dwars door alle oceanen lopen
bergketens. midden-Atlantische rug
Aardkorst is het jongste drijven naar westen & oosten ouder
Oceanische plaat groet aan vanuit het midden.
Bewijzen continentverdrijving:
, - Aardmagnetische veld veranderd in loop van geologische
geschiedenis
continenten veranderen van positie ten opzichte van polen.
- Satellietmetingen tonen aan dat platen uit elkaar bewegen
Conclusie: oceanische korst beweegt horizontaal en de
continenten uit elkaar duwt.
1.3
Lithosfeer bestaat uit 7 grote platen en veel kleinere platen
die op de asthenosfeer drijven.
Asthenosfeer beweegt door inwendige warmte van de aarde:
- Heet magma komt omhoog
- Botst tegen lithosfeer
- Stroomt horizontaal weg
- Zakt na afkoeling en wordt zwaarder doordat het koud
geworden is
Deze kringlopen herhalen zich convectiestromen
Platentektoniek: processen waardoor platen ontstaan,
bewegen en weer verdwijnen.
- Platen bewegen met snelheid enkele cm per jaar
- Snelheid waarmee platen bewegen is overal anders
- De snelheid kan in loop van jaren veranderen
Divergentie: platen bewegen van elkaar af.
Convergentie: platen bewegen naar elkaar toe.
Transforme beweging: platen wegen lang elkaar heen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sahinsm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,93. Je zit daarna nergens aan vast.