WAT IS PSYCHOLOGIE? (1,1)
-Psyche - logos
(Geest) (Studie)
Wetenschap (logica) van het gedrag en de psychische/ mentale processen
gedrag= alles dat zichtbaar is bij de mens. Voorbeelden, je ziet iemand praten bewegen.
Mentale processen= dingen die mentaal bij iemand afspelen. Voorbeelden, nadenk en verheug.
Psychologie focust zich op beide.
SPECIALISATIES IN DE PSYCHOLOGIE
- Docenten, werken op een uni of een HBO studie.
- experimenteel psychologen, onderzoek binnen de psychologie naar het gedrag van mensen.
Bijvoorbeeld, of een bepaald methode effectief is. Of het effect van de enge plaatjes op
rookverpakkingen. Roken er echt minder mensen door?
- toegepast psychologen, passen de kennis toe die de experimenteel psychologen hebben gevonden.
Zijn bezig met het verklaren van het gedrag van mensen en het beïnvloeden van gedrag.
Enkele specialisaties:
Arbeids- en organisatiepsychologen, bijvoorbeeld, weten alles over mensen op de werkvloer het
gedrag dat ze laten zien, hoe je de effectiviteit van mensen op de werkvloer beïnvloeden.
Sportpsychologen, bijvoorbeeld, atleet de helpen om goed te presteren.
Schoolpsychologen, bijvoorbeeld, wat er invloed heeft op de schoolprestaties van kinderen.
Klinisch psychologen, bijvoorbeeld, kan psychiatrische diagnose stellen.
Forensisch psychologen, bijvoorbeeld, weten alles over daders en slachtoffers van strafbare feiten.
DE 7 COMPETENTIES BINNEN TP
1. Asessen
2. Coachen en begeleiden
3. Voorlichten
4. Trainen
5. Adviseren
6. Onderzoeken
7. Professioneel werken
GESCHIEDENIS VAN DE PSYCHOLOGIE (1,2)
GESCHIEDENIS VAN DE PSYCHOLOGIE (/FILOSOFIE)
Psychologie ontstaan vanuit filosofie
Griekse filosofen, Afrikaans en Aziatische samenlevingen geïnteresseerd, in hoe de geest werk en wat
bewustzijn was.
Middeleeuwen gedomineerd katholieke kerk geest en ziel losstaan van natuurwetten daarom niet
onderzoeken.
, Dualisme, Descartes geest en lichaam gescheiden hierdoor kon menselijke processen
bestuderen. gaf aan dat menselijke waarneming gespeeld was op lichamelijke processen. door
de scheiding kon menselijke en lichamelijke processen bestudeert worden. (biologische perspectief
uit voort gekomen)
Rationalisme René Descartes, ratio de enige manier om aan wetenschap te doen. kritiek empirisme
denken niet objectief.
Empirisme John Locke, onderzoek op basis van werkelijkheid, waarnemen en ervaringen. Mensen zijn een
tabula Rasa, een onbeschreven blad door opleiding en ervaring leert mens alles. (nu nog empirische onderzoek
doen)
GESCHIEDENIS VAN DE MODERNE PSYCHOLOGIE
Wilhelm Wundt 1832-1920
Vroeg af of geest ook vereenvoudigd kon worden in een periodiek systeem.
Elementen van bewuste waarneming ontdekken
Eerste psychologische experimenten (in laboratorium) Bijvoorbeeld, lichtje reactietijd meten.
Reactietijden
Introspectie, proefpersonen zo duidelijk mogelijk omschrijven wat ze van binnen ervaarde en
waarnamen.
GESCHIEDENIS VAN DE MODERNE PSYCHOLOGIE
Edward Titchener 1867-1927
Leerling Wundt nam de ideeën mee naar vs.
Geïnterneerde in de elementen en structuren geest
Structuralisme
Structuren van de geest aan het licht brengen
William James 1842-1910
Criticus van Wundt, niet geïnteresseerd structuren, wel in functies. Bijvoorbeeld, geest onthouden
bedenken
Functi onalisme (functie van de geest/bewustzijn)
Ideeën afgeleid van Darwin 1809 – 1882 (aanpassen van mensen aan de werkelijke wereld)
Ideeën van moties van Darwin vond hij ook interessant.
Introspectie onderzoek.
Introduceerde term psychologie.
John Watson 1867-1927
Wat gebeurd er in de werkelijkheid? Kijken naar wat waarneembaar is.
Als reactie op functionalisme en structuralisme > Behaviorisme
Bestuderen van gedrag i.p.v. bewustzijn
Gedrag direct observeerbaar.
Ook geïnterneerd consequenties van gedrag.
Relatie stimuli en respons -Sociale omgeving zou invloed hebben
andere belangrijke behavioristen: Skinner en Pavlov
Geschiedenis van de moderne psychologie
, Stromingen uit het verleden leiden tot verschillende perspectieven.
ZES PERSPECTIEVEN BINNEN DE PSYCHOLOGIE (1,3)
6 PERSPECTIEVEN Uit: Psychologie een inleiding van Zimbardo, Johnson & McCann (2017)
1. Biologisch (evolutionair & neurowetenschap)
2. Whole Person (psychodynamisch, humanistisch, karakter)
3. Cogniti ef
4. Ontwikkeling
5. Behavioristi sch
6. Socio-cultureel
BIOLOGISCH PERSPECTIEF (H2)
Grondlegger: Descartes
Lichaam apart bestudeerd van de geest
Aandacht was voor invloed van dingen die in ons lichaam gebeurde die in ons gedrag was te zien.
Genen, zenuwstelsel, endocriene stelsel (HC2)
genen: krijg je van je ouders mee, bepalen hoe je er uit ziet. Kunnen ook gedrag bepalen.
zenuwstelsel: maken dat verschillenden delen van je lichaam communiceren.
endocriene stelsel: hormonenstelsel.
2 varianten:
1. Neurowetenschap, hersenen onderzoek. Welke gebieden hebben te maken met welk gedrag. Bv
hippocampus aanmaken in nieuwe herinneringen.
2. Evolutionaire psychologie, kijkt hoe we gedrag kunnen verklaren vanuit de evolutie.
NEUROWETENSCHAP
Hersenen
EVOLUTIONAIRE PSYCHOLOGIE
Genetische adaptatie
Overleving
Voortplanting
COGNITIEF PERSPECTIEF
Cognitieve psychologie, voort uit functionalisme.
Bijvoorbeeld, je moet presentatie geven maar herinnering van slechte herinneringen kan invloed hebben dat je
het bijvoorbeeld niet wilt doen.
Mentale processen wetenschappelijk onderzocht
Verwerking en interpretatie van ervaringen
Onderzoek naar Geheugen, taal, info-verwerking
BEHAVIORISTISCH PERSPECTIEF
Behaviorisme,
Tabula Rasa
Conditioneren, bijvoorbeeld, aandacht Staffen en belonen. Of dingen die je associeert.
Waarneembaar gedrag
voorspellen en beïnvloeden van gedrag.
, PERSPECTIEVEN VANUIT DE GEHELE PERSOON
Psychodynamisch (onbewuste verlangens en drijfveren, psychoanalyse)
Freud, Erikson
Humanistisch (vrije wil/eigen keuze/ unieke mens)
Maslow, Rogers
Karakter / Temperament (persoonlijkheid)
- mensen verschillen van elkaar, dit is te zien in het gedrag.
ONTWIKKELINGSPERSPECTIEF
Gekeken naar invloed levensloop.
Nature & Nurture. bijvoorbeeld, agressie
Nature, bepaalde kenmerken aangeboren.
Nurture, opvoeding. Wat je na je geboorte geleerd hebt.
Levenslooppsychologie. bijvoorbeeld, Midlife Crisis
SOCIOCULTUREEL PERSPECTIEF
Sociale interactie / leren
Cultuur algemeen
Cross-culturele psychologie
Ook rol van de situatie speelt een rol.
Roken
- omdat vrienden roken
- biologische verslavingsgevoelig
- Cognitief indruk meisje
- Behavioristisch aangeleerd beloning
- Temperament nerveus karakter
BIOPSYCHOLOGIE GENEN EN GEDRAG EVOLUTIE (2,1)
BIOPSYCHOLOGIE
Biologie (genen, hersenen, etc.) Omgeving
Gedrag
- Specialisme binnen psychologie, heeft veel gemeenschappelijk met neurowetenschap.
- Hoe biologie de omgeving beïnvloed en deze weer de omgeving beïnvloed en deze weer het gedrag.
- Genen hbo, omgeving hbo studie, gedrag beïnvloed door medestudenten.
gedrag kan ook biologie beïnvloeden, bijvoorbeeld stress of sporten.
