Week 3
Menu
- Wat is legaliteit?
- Wanneer legaliteit?
- Te veel legaliteit?
- Hoe verkrijg je legaliteit?
Wat is legaliteit?
- Alles wat geregeld wordt, moet ergens worden opgeschreven. Om dit langer te
maken, nemen we het legaliteitsbeginsel.
1. Overheden mogen alleen maar regels maken als daar een wettelijke grondslag
voor is = Staatsrechtelijk legaliteitsbeginsel.
Het moet in de wet in formele zin worden opgelegd, omdat burgers hierin
meebeslissen.
2. Burgers mogen alles, tenzij de wet stelt van niet.
- Een van de 4 beginselen van de rechtsstaat.
- Grondslag & conformiteit & algemene normen (art. 89 lid 2 Gw).
Art. 89 lid 2 is de definitie van het legaliteitbeginsel.
De overheid moet zich ook aan een wettelijke grondslag houden.
Burgers geven toestemming voor ingrijpen via de volksvertegenwoordiging.
De wetten en regels moeten voor iedereen gelden!
- Voorzienbaar (art. 16 Gw).
Art. 16 Gw is niet de definitie van legaliteit!!
- Kenbaar (art. 88 Gw).
Minuut = het originele bewijs van de wet.
Wij worden geregeerd door weten, dus niet door 1 of 2 leiders.
Legaliteit en wetgeving
- Algemeen verbindende voorschriften mogen alleen krachtens attributie door de
grondwetgever of krachtens delegatie door de democratisch gelegitimeerde formele
wetgever tot stand worden gebracht (HR Meerenberg).
- Ingrijpende afwegingen moeten daarbij door de volksvertegenwoordiging zelf worden
gemaakt (HR Fluoridering).
Aanscherpen: ‘wetgevende functie’.
- Algemeen verbindende voorschriften (AVV) (“wet” in materiële zin) = criterium
gericht op de inhoud.
Algemene regel, dus niet gericht tot bepaalde (rechts) personen of betrekking
hebbend op bepaalde, aanwijsbare objecten.
Bevoegd gegeven.
Externe werking.
Er ontbreekt een uitdrukkelijke grondwettelijke basis voor regelgeving door
ministers. Daarom worden ministers niet bevoegd geacht zonder grondslag in
de wet algemeen verbindende voorschriften vast te stellen.
, Zelfstandige ministeriële regelingen die alleen de interne organisatie van
de overheidsorganisatie betreffen, of zelfstandige ministeriële
subsidieregelingen, zijn echter wel geoorloofd, zij het de laatste slechts in
uitzonderingsgevallen.
HR 10 juni 1919, NJ 1919/650 (Rogge).
Hoef je niet te kennen.
- Wetten in formele zin (wif) = criterium gericht op de vorm of procedure.
Afkomstig van regering en parlement, art. 81-88 Gw.
Gemaakt door de regering en de Staten-Generaal.
- Een wet in formele zin kan ook een wet in materiële zin zijn, dan bevat het dus
algemeen verbindende voorschriften.
Aanscherpen ‘wetgevers’
- Formele wetgever: formele wetten.
Alleen wetten afkomstig van regering en Staten-Generaal (art. 81 Grondwet).
- Regering: koninklijke besluiten.
Raad van state over gewogen AMvB (Algemene Maatregel van Bestuur).
AMvB komt zelden voor.
Raad van state niet over gebogen kleine KB (Klein Koninklijk Besluit).
Geen basis in de Grondwet.
Geen vragen op tentamen.
- Minister: ministeriële regeling.
- Provinciale Staten/gemeenteraad: verordening.
Al deze ‘wetgevers’ (formele wetgever/regering/ minister/provinciale
staten/gemeenteraad) kunnen avv’s maken, zolang de voorschriften (i)
algemeen/(ii) bevoegd gegeven/(iii) extern werkend zijn.
4 soorten wetten
- Wif = wet in formele zin.
- Avv= algemeen verbindend voorschrift.
- Wel wif/wel avv
- Wel wif/ geen avv
- Geen wif/ wel avv
- Geen wif/ geen avv
Zijn besluiten die wij krijgen.
Worden niet gemaakt door de regering en de Staten-Generaal en zijn bv
alleen op mij gericht, dus niet algemeen verbindend.
Aanscherpen ‘bevoegdheidstoedeling’.
- Constituerende functie.
- Attribuerende functie.
Attributie = de rechtstreekse toekenning van een bevoegdheid
tot rechtspraak of bestuur aan Nederlandse overheidsorganen.
Delegatie = het doorgeven van de bevoegdheid.
- Regulerende functie.