Samenvatting KA'S: 1t/m22 muv 5/6/7/8 (Feniks GS 4/5/6 vwo). Samenvatting van de ka's doormiddel van youtube filmpjes (oa jort gs) en aantekening van de les. Met begrippen, plaatjes en een duidelijk overzicht.
1. Levenswijze jager-verzamelaars
De bronnen zijn ongeschreven en primair daarom weten ze er weinig over.
Ongeschreven: want nog geen schrift In prehistorie, voor geschiedenis.
Primair: uit de tijd zelf, uit de eerste hand (mensen die in die tijd leefde gemaakt)
Middel van bestaan: jagen en verzamelen. Grote wilde dieren en fruit (manier om in leven te
blijven)
Samenleving type: samenleving van jagers en verzamelaars.
Samenleving/maatschappij: bevolking die een sociaal geheel vormt.
Politiek: Hoe wordt de samenleving bestuurd?
Economie: Wat zijn de middelen van bestaan?
Sociaal: Hoe zijn de verhoudingen binnen een bevolking?
Cultureel: Wat denken mensen en hoe uiten zij dit?
Samenleving jagers en verzamelaars:
Politiek: kleine nomadische groepen, dus geen georganiseerd bestuur
Economie: jagen en verzamelen
Sociaal: weinig sociale verschillen, strikte rolverdeling man en vrouw.
Cultureel: magische jacht- en vruchtbaarheids- rituelen en grafgiften.
2. Het ontstaan van landbouw en de landbouwsamenleving
Begin neolithische revolutie in halve maan. Daar was een gematigd klimaat voedsel in
overvloed.
Zoetwater vruchtbare grond.
Landbouw= agrarisch
Akkerbouw
Veeteelt
Landbouw en jagen leefde lang naast elkaar. Landbouw meer voordelen, zelfs voedsel over.
Landbouw/agrarische samenleving:
Politiek: Dorpen ontstaan, wrs door dorpsoudsten/ priesters bestuurd.
Economie: landbouw: akkerbouw en veeteelt.
Sociaal: Sedentaire revolutie: vaste woonplaats. Toename sociale verschillen, strikte
man en vrouw verhouding.
Cultureel: magische rituelen, veel uitvindingen. Historie, komt een schrift
Verspreiding landbouw: langzaam, onafhankelijk gebeurd (geen contact met werelddelen).
Klimaat overal gunstig geweest.
,3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Neolithische revolutie in halve maan: (vanaf 10.000 v.chr)
Zelf planten van zaden Houden van vee Nieuwe uitvindingen
(akkerbouw) (veeteelt)
Verhoging Ontstaan ambachten
voedselproductie
Groei dorpen Ontstaan handel
Ontstaan steden
Stedelijke beschaving Mesopotamië:
Politiek: Steden bestuurd door koningen/ priesters. Groeien uit tot rijke stadsstaten
Economie: Landbouw, ambachten, handel
Sociaal: Grote groepen (gem. 10.000). Sociale vers. hiërarchische opbouw d.m.v.
sociale klasse
Cultureel: Polytheïstische godsdienst. Magische rituelen in tempels, veel uitvindingen
Stedelijke beschaving Egypte:
Politiek: Steden bestuurd door koningen/ priesters. Boven/beneden Egypte vormen
een natiestaat met farao als leider.
Economie: Landbouw, ambachten, handel
Sociaal: Grote groepen (gem. 10.000). Sociale vers. hiërarchische opbouw d.m.v.
sociale klasse
Cultureel: Polytheïstische godsdienst. Monotheïsme van 1353-1336 v.chr. Magische
rituelen in tempels, veel uitvindingen
, 4. De ontwikkeling van het wetenschappelijk denken over burgerschap en politiek in de
Griekse stadstaat.
850 v.chr: opkomst Griekse stadstaten (Griekenland en deel Turkije)
Stadstaat/polis = ‘stad’ met omringend platteland (Staat= gebied met vaste grenzen en eigen bestuur).
Steden waren klein in oppervlakte en weinig inwoners (enkele duizenden).
Autarkisch: zelfvoorzienend (zoveel mogelijk voedsel/ grondstoffen zelf, anders
handel)
Autonoom: eigen bestuur en regels
Iedere polis had een eigen staatsvorm:
Monarchie (afstamming)
Oligarchie (rijkdom) en aristocratie (opvoeding: streng, Sparta/rijkdom)
Tirannie
Democratie
Monarchie = macht in handen 1 persoon. Een koning die door erfopvolgingen aan de macht
komt (staat zo in de wet). De rijkste boeren werden de 1e koningen. Gebaseerd op
afstamming.
Oligarchie= Regering kleine groep rijken mensen.
Aristocratie= Regering van de adel/ door strenge Spartaanse opvoeding.
Brokkelt af in stadstaten want te veel rijkdom, dus steeds meer mensen gaan
meedenken. Adel houdt adel burgerschap tegen, zo ontstaat er tirannie.
Tirannie= bestuur door 1 alleenheerser (ligt niet wettelijk vast). Dit kwam vooral in de
stadstaten waarin de adel het verlenen van burgerschap tegenhield, kwam met goedkeuring
van het ontevreden volk een alleenheerser aan de macht. Er waren goede en slecht
tirannen.
Democratie= Athene heeft een directe democratie. Je kon iemand wegstemmen als iemand
te veel macht kreeg binnen de regering. (vrouwen/slaven: niet stemmen)
- Directe democratie: jij brengt je stem uit
- Indirecte democratie: jij stemt op iemand, die jou vertegenwoordigd
Burgerschap: het feit dat je burger bent met alle politieke en maatschappelijke rechten die
daarbij horen (alleen mannen die in Athene geboren waren)
Filosofen: proberen de wereld te verklaren op een rationele manier van denken (verklaren)
Begin van wetenschap
Wetenschap: opdoen kennis/theorie op basis van experimenten, waarnemingen en gebruik
van verstand. Natuurkunde, wiskunde, geneeskunde, politiek etc.
(830-338 v.Chr.) Als het Griekse platteland te dichtbevolkt besloten groepen Grieken
kolonies te stichten. Zo breiden de Griekse cultuur verder uit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper babsgubbels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,53. Je zit daarna nergens aan vast.
