Medische Kennisgebieden
BLOK 1
FARMACOLOGIE
,Inhoud
Farmacologie H.8 p 193-220 Infectie en antimicrobiële geneesmiddelen..............................................3
8.1 Wat is de plaats van micro-organismen in de ordening van het leven?....................................3
8.2 Bacteriën...................................................................................................................................3
8.3 Schimmels.................................................................................................................................6
8.4 Virussen....................................................................................................................................7
8.5 Protozoën..................................................................................................................................7
8.6 Wormen....................................................................................................................................8
Samenvatting 1...............................................................................................................................9
Samenvatting 2...............................................................................................................................9
Samenvatting 3...............................................................................................................................9
, Farmacologie H.8 p 193-220 Infectie en antimicrobiële geneesmiddelen
Verschillende micro-organismen veroorzaken verschillende ziekten. Een verkoudheid wordt
veroorzaakt door een virus, meestal een rhino-virus dat de bovenste luchtwegen aantast.
Keelpijn kan worden veroorzaakt door een infectie met de streptococcus-bacterie.
Candidiasis, spruw, wordt veroorzaakt door een schimmel met de naam candida albicans.
Een belangrijke eigenschap van de micro-organismen, vooral van bacteriën, is hun
vermogen om resistentie te ontwikkelen tegen antimicrobiële geneesmiddelen.
Ziekenhuisinfecties, nosocomiale infecties, zijn voortdurend in het nieuws, vooral infecties
die worden veroorzaakt door organismen als meticilline-resistente Staphylococcus aureus
(MRSA).
8.1 Wat is de plaats van micro-organismen in de ordening van het leven?
Met een antimicrobieel geneesmiddel wordt elk geneesmiddel bedoeld dat een micro-
organisme als aangrijpingspunt heeft. Micro-organismen die ziekten veroorzaken, worden
pathogenen genoemd.
Micro-organismen zijn zeer kleine organismen, die alleen onder een microscoop te zien zijn.
Er zijn veel verschillende soorten, maar de meeste behoren tot:
- Bacteriën
- Schimmels
- Virussen
- Protozoën
- Wormen (soms)
Planten, dieren, schimmels en een rijk van eencellige organismen met de naam protoctista
ontstonden pas later en zijn veel nauwer verwant dan aan bacteriën.
Prokaryoot betekent vóór kern. bacteriën zijn prokaryoten.
Eukaryoot betekent échte kern. andere cellulaire organismen (mensen) zijn eukaryoten.
8.2 Bacteriën
Bacteriën vormen de grootste biomassa op aarde en voor het menselijk oog onzichtbaar.
Een bacterie kan zich in 12 uur meer dan 36 keer delen. Het zijn eencellige organismen en
elke cel kan in principe op zichzelf bestaan. Sommige bacteriën zijn beweeglijk. De bacterie
dankt zijn beperkte vermogen om zich te verplaatsen aan flagellen, zweephaartjes waar hij
zich meer voortbeweegt. Fibriae, fijne haartjes die op sommige bacteriën aanwezig zijn,
worden niet voor de voortbeweging gebruikt. Sommige bacteriën, zoals Clostridium, kunnen
een winterslaap houden door sterke omhulsels te vormen. Deze bacteriën heten sporen.
Obligaat is een woord dat vaak wordt gebruikt in de microbiologie. Het zijn micro-organismen
die alleen in een bepaalde omgeving met bepaalde voedingsstoffen kunnen overleven.
Veelvoorkomende pathogene bacteriën en de ziekte die ze veroorzaken:
- Escherichia coli diarree, braken, blaasontsteking
- Enterococcus-soorten bacteriëmie (in het bloed), bacteriële endocarditis
- Staphylococcus aureus wondinfectie en sepsis
- Salmonella-soorten diarree en braken
- Streptococcus-soorten keelpijn, roodvonk, acuut reuma, hersenvliesontsteking
- Helicobacter pylori maagzweren
- Pseudomonas aeruginosa longontsteking en sepsis
- Clostridium difficile colitis
- Campylobacter-soorten diarree
- Chlamydia trachomatis seksueel overdraagbare infectie