Beco H39: Externe verslaggeving
P1: Verschil interne en externe verslaggeving
- Interne balans en winst-en-verliesrekening= overzichten voor intern gebruik om sturingsinformatie
te kunnen geven. Bepaalde personen, vaak het management, krijgen deze te zien.
Een onderneming wil niet dat interne gegevens in handen komen van concurrenten, omdat de
concurrent de kostprijs en zwakke punten kan achterhalen. Op basis van de interne balans en winst-
en-verliesrekening neemt het management beslissingen. Een onderneming is vrij in de wijze waarop
zij ze samenstelt.
- Fiscale balans en winst-en-verliesrekening= overzichten voor de fiscus (belastingdienst) op basis van
de fiscale regels die vaak afwijken van de bedrijfseconomische regels.
De fiscus staat bijv. toepassing van de actuele waarde niet toe. Ondernemingen stellen fiscale
stukken samen zodat de winst zo laag mogelijk is. Ze streven naar fiscale optimalisatie (kan verkeerd
beeld geven van werkelijkheid).
- Externe/publicatie balans en winst-en-verliesrekening= de balans en winst-en-verliesrekening die
ondernemingen met bepaalde rechtsvormen moeten publiceren of openbaar maken.
Welke onderdelen verplicht gepubliceerd moeten worden hangt af van de grootte.
3 criteria die bepalen of een onderneming micro, klein, middelgroot of groot is:
1. Waarde activa. 2. Netto-omzet. 3. Gemiddeld aantal werknemers
(onderneming valt in een groottegroep als ze aan min 2 voldoet)
Waarom heeft de overheid deze openbaarmaking van gegevens verplicht? Omdat de leiding en
eigendom in dat soort ondernemingen vaak gescheiden zijn. Met de publicatie legt de leiding
verantwoording af aan de aandeelhouders en aan bijv. banken, beleggers leveranciers.
Ook wordt de externe verslaggeving gebruikt voor corporate governance= goed en verantwoord
besturen van een onderneming en verantwoording afleggen over het gevoerde beleid. De manier waarop
toezicht op de onderneming wordt gehouden en hoe een onderneming wordt gecontroleerd ook.
Deze jaaroverzichten zijn voor iedere belangstellende verkrijgbaar bij de Kamer van Koophandel en
vaak op de website van grote ondernemingen.
Samenvaljaarrekening= Micro- en kleine bv’s en nv’s kunnen voor externe verslaggeving de fiscale
waarderingsregels toepassen.
P2: Jaarstukken en modellen
Ondernemingen hebben door de gepubliceerde jaarrekening met veel regels te maken:
- Nationale wetgeving. Dit is Titel 9 van Boek 2 Burgerlijk Wetboek.
- Richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving: Geen wet, maar wel belangrijk omdat ze
bijdragen aan het inzicht. Ze geven een nadere invulling van Titel 9.
- International Financial Reporting Standards (IFRS): internationale regels die zijn opgesteld door een
internationale organisatie: de International Accounting Standards Board (IASB). Belang neemt door
de internationalisering steeds meer toe. De Nederlandse wetgever heeft sommige delen van Titel 9
daarop aangepast.
3 soorten regels voor externe verslaggeving in het Burgerlijk Wetboek Titel 9 Boek 2:
1. Inrichtingseisen: bepalingen voor opstellen van jaarrekening, bestuursverslag en overige gegevens.
1
,2. Publicatie-eisen: regels over hoe een onderneming de stukken openbaar moet maken
3. Controle-eisen: gaat over voorschriften over de controle op de jaarrekening en het onderzoek van
het bestuursverslag en de overige gegevens. Hierbij speelt de accountant een rol.
3 onderdelen van de inrichtingseisen:
- Jaarrekening: balans, winst-en-verliesrekening en toelichting op beide. Nederlandse wetgeving
geeft in het Besluit Modellen Jaarrekening een aantal modellen voor de balans en winst-en-
verliesrekening.
Toelichting: algemene gegevens zoals de gebruikte waarderingsgrondslagen en op welke wettelijke
bepalingen deze zijn gebaseerd, informatie over gebeurtenissen na balansdatum met belangrijke
financiële gevolgen en balansposten worden toegelicht.
De jaarrekening wordt zo opgesteld dat belangstellenden een betrouwbaar oordeel over het
vermogen en resultaat krijgen.
- Bestuursverslag: geeft een beeld van de (financiële) toestand van de onderneming op de
balansdatum en de gang van zaken in het boekjaar en de resultaten. Als er bijv. al iets bekend is over
belangrijke gebeurtenissen na de balansdatum, vermelden we deze ook hier. Risico’s en
onzekerheden worden opgenomen. Bijv. niet uit de balans blijkende verplichtingen en rechten, zoals:
1. Meerjarige financiële verplichtingen= langdurige verplichtingen. (erfpachtovereenkomsten,
huurcontracten, licentieovereenkomsten)
2. Voorwaardelijke verplichtingen= Ontstaan door gebeurtenissen waarvan het bestaan afhankelijk is
van een onzekere gebeurtenis in de toekomst waar de onderneming geen invloed op heeft
(toezegging aan een afnemer tot uitbetaling van een vastgesteld bedrag)
3. Niet-verwerkte verplichtingen= hiervan is het niet waarschijnlijk dat er een betaling zal
plaatsvinden of het bedrag kan niet met zekerheid worden vastesteld. (rechtszaak waarbij een derde
van de onderneming een schadevergoeding heeft geëist en het toe te kennen bedrag nog onzeker is)
Ook moet de onderneming de niet uit balans blijkende rechten (voorwaardelijke rechten en niet
verwerkte-rechten waarbij de onderneming afnemer is) en een toekomstparagraaf (terugblik op
afgelopen boekjaar + verwachting voor komende jaren) opnemen.
- Overige gegevens: controleverklaring, statutaire regeling voor de winst, bijzondere statutaire
rechten, stemrechtloze aandelen, nevenvestigingen en de gebeurtenissen na balansdatum met
belangrijke financiële gevolgen.
P3: Accountant
Middelgrote en grote bv’s en nv’s moeten in hun jaarstukken een verklaring van een accountant
opnemen. De accountant mag een registeraccountant zijn of een accountants-administratieconsulent
met de vereiste aantekening. De accountant krijgt de opdracht tot controle van de Algemene
Vergadering van Aandeelhouders. Deze maatregel heeft de wetgever genomen om de belangen van
de bij de onderneming betrokken personen en instellingen te waarborgen.
Wat doet de accountant?
- Controleert de jaarrekening die moet voldoen aan wettelijke voorschriften en het vereiste inzicht
geven.
- Controleert of het bestuursverslag volgens de wettelijke regels is opgesteld en het niet in strijd is
met de jaarrekening.
- Controleert of de wettelijk op te nemen gegevens onder ‘Overige gegevens’ ook werkelijk zijn
opgenomen.
2
, - Geeft bij het uitbrengen van zijn verslag aan het bestuur de resultaten over de betrouwbaarheid en
continuïteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking.
De accountant legt de uitslag vast in een controleverklaring. Deze is goed, afgekeurd, met
oordeelonthouding (gegevens ontbreken) of verklaring met beperking(beetje verbetering nodig)
Bij een afkeurende verklaring heeft de directie een groot probleem. Zij moet op de Algemene
Vergadering van Aandeelhouders uitleggen waarom dat zo is. Vaak wordt de directie dan ontslagen.
Beco H40: Regels voor de activa
P1: Waarderingsgrondslagen
Waarderingsgrondslagen= de wijze waarop activa in de externe balans worden gewaardeerd .
- Verkrijgingsprijs=inkoopprijs+ bijkomende kosten (bedrag dat de onderneming heeft betaald,
historische aanschafprijs). Bij toepassing van lifo en fifo is er sprake van registratiegrondslag
(de manier waarop een onderneming haar voorraden registreert)
- Vervaardigingsprijs= verkrijgingsprijs+ overige rechtstreeks toe te rekenen kosten (variabele
loonkosten) (kosten van onderzoek en ontwikkelen) + redelijk aandeel in de niet rechtstreeks
toe te rekenen kosten. (constante fabricagekosten)
Speelt vooral een rol bij de dienstverlenende onderneming met omvormingsproces.
- Actuele waarde= de waarde op het waarderingstijdtip, vaak de balansdatum. We
verantwoorden deze waardestijging op de Herwaarderingsreserve aan de creditkant.
Minimumwaarderingsregel= je mag volgens de regels van externe verslaggeving uit voorzichtigheidsoogpunt
een actief niet voor een hoger bedrag waarderen dan het waard is.
Als we de minimumwaarderingsregel toepassen, waardeert een onderneming de activa tegen de
laagste waarde van de historische aanschafwaarde en de directe opbrengstwaarde/marktwaarde. De
onderneming waardeert de voorraad uit voorzichtigheidsoverwegingen altijd tegen de laagste van
deze prijzen.
P2: Vaste activa
- Immateriële vaste activa: je kunt ze niet zien of aanraken, maar toch vertegenwoordigen ze
een bepaalde waarde. (onderzoek en ontwikkeling, concessie, vergunning, goodwill).
Voor onderzoek en ontwikkeling wordt de afkorting R&D (Research and Development) gebruikt. We
moeten kosten van onderzoek direct ten laste brengen van de winst-en-verliesrekening in het jaar
waarin deze kosten zijn ontstaan. Ontwikkelingskosten activeren we op de balans en schrijven we af.
De ontwikkelingskosten nemen we in de kostprijs op.
Door concessie krijgt een onderneming toestemming iets te exploiteren (vergoeding betalen om olie
uit grond te halen). Een concessie wordt afgegeven door de overheid, de verkrijger krijgt het
alleenrecht in een bepaald gebied en er sprake van een publiek belang. De onderneming mag alleen
de kosten van verwerving activeren. De concessie wordt tijdens de looptijd afgeschreven.
De overheid geeft ook vergunningen/licencties. Er is ook sprake van een licentie als onderneming A
toestemming krijgt van onderneming B om een bepaalde, door onderneming B ontwikkelde
technische toepassing te gebruiken. Ook hier mag de onderneming alleen kosten van verwerving
activeren en schrijft de onderneming over de hele gebruiksduur af.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper estherjonker1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.