Dit is een samenvatting over het Historische context (HC) Nederland. Alles wat je moet weten voor het examen staat hierin. Denk hierbij aan belangrijke Jaartallen, gebeurtenissen en begrippen.
Geschiedenis Hc Nederland
3.1
Kenmerkende aspecten:
- De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
- De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld.
- De eenwording van Europa.
- De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw
aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen.
- De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen.
Voor de oorlog had Nederland zich verdeeld in 4 levensbeschouwelijke groepen die zuilen
werden genoemd: katholieken, prostestanten, socialisten en liberalen. Deze verzuiling
keerde na de oorlog weer terug. Verzuilde politieke partijen werden heropgericht of keerde
terug onder een andere naam. Toch waren er ook nog veranderingen in de politiek. Van
1946 tot 1958 waren rooms-rode kabinetten met de KVP en de PvdA aan de macht.
Nederland nam een andere positie aan in de internationale politiek. Nederland was niet
meer neutraal, maar sloot zich in de Koude Oorlog aan bij de VS. Nederland werd lid van de
NAVO en deed mee met de Europese samenwerking in de EGKS.
Het grootste verschil met de vooroorlogse jaren was de sterke economische groei, die in
1948 begon en duurde tot 1973. Nederland bereikte een tot dan toe ongekende welvaart.
Tot 1948 kwam de wederopbouw niet goed op gang. Doordat industrie en landbouw niet
goed kon produceren, werd er meer ingevoerd dan uitgevoerd. Maar geld daarvoor was er
niet. Vanaf het moment dat de Marshallhulp in 1948 op gang kwam, ging de wederopbouw
snel en daarna bleef de economie groeien. Een belangrijke motor achter de groei was de
industrialisatie. Ook profiteerde de Nederlandse economie van de Duitse wirtschaftwunder.
Handel met Duitsland werd groter en belangrijker dan ooit. De rooms-rode kabinetten
voerden een geleide loonpolitiek. De toenemende welvaart werd gebruikt voor de
uitbreiding van de verzorgingsstaat. Bij de uitbreiding van de verzorgingsstaat werkte de
overheid nauw samen met de werkgevers en vakbonden, die samen de sociale partners
werden genoemd. Het was een geslaagd voorbeeld van het poldermodel, het voeren van
overleg gericht op overeenstemming. De opbouw van de verzorgingsstaat paste bij het idee
van een maakbare samenleving. De verschillen in inkomen, macht en onderwijs moesten
worden verkleind.
Verzuiling= verdeling van de bevolking in levensbeschouwelijke groepen (zuilen) met eigen
organisaties.
Rooms-rode kabinetten= regeringen met de KVP en de PvdA.
Geleide loonpolitiek= als de regering bepaalt hoe hard de lonen stijgen.
Verzorgingsstaat= staat die met sociale voorzieningen zorgt voor het welzijn van de burgers.
Sociale partners= werkgevers en werknemers.
, Poldermodel= overlegmodel gericht op overeenstemming en harmonie.
De welvaart leidde tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingen. Nederlanders
veranderde naar gretige consumenten. Ze vergrootte het comfort in hun huishouden en ze
gingen meer eten en drinken. In de jaren 1960 kochten veel Nederlanders hun eerste auto.
Waardoor de mobiliteit toenam. Onder invloed van de welvaart kwam ook de ontzuiling op
gang. Mensen kwamen vaker in aanraking met andersdenkenden. Gelovigen gingen minder
naar de kerk en vonden het niet meer zo belangrijk dat kinderen naar een school van hun
eigen geloof gingen. Ook sloeg de ontzuiling toe op de politiek.
Ontzuiling= verdwijnen van de verzuiling.
Door de babyboom in de naoorlogse jaren groeide de bevolking hard en waren er in de jaren
1960 relatief veel jongeren. Doordat ze meer geld en vrijetijd hadden en ook langer
onderwijs volgenden, ontstond er een aparte jongerencultuur. Belangrijk in deze
subculturen was de Amerikaanse en Britse popmuziek. Rock-‘n-roll was bekend bij de
nozems. Dat waren stoer geklede jongeren met vetkuiven en brommers die vanaf omstreeks
1955 in hun vrije tijd op straat kwamen. Er ontstonden ook jongerenbewegingen die kritisch
waren over de maatschappij. Vanaf 1965 keerden de provo’s zich met provocerende ludieke
acties tegen de bestaande gezagsverhoudingen. Ze eisten meer inspraak. Vanaf 1967 zetten
de hippies zich op vredelievende en afwijkende manieren af tegen de
consumptiemaatschappij en de heersende opvattingen.
Ook de positie van vrouwen veranderde. In 1919, aan het einde van de eerste feministische
golf, werd het vrouwen kiesrecht ingevoerd. Hierna kwam de emancipatiebewegingen tot
stilstand. Doordat confessionele partijen vanaf 1918 de meerderheid hadden, bleven
getrouwde vrouwen nog lang wettelijk handelingsonbekwaam. In 1956 kwam een einde aan
de wettelijke onbekwaamheid van vrouwen. Vrouwen en mannen hadden voortaan gelijke
rechten en plichten. Dat betekende nog niet dat vrouwen in de praktijk ook zelfstandig
waren of gelijke kansen hadden. Door de komst van de anticonceptiepil had de vrouw
voortaan geen angst meer om zwanger te raken. Ook daalde het kindertal. Een belangrijke
stap voor de bevrijding van de vrouw was de nieuwe echtscheidingswet uit 1971.
Babyboom= geboortegolf.
Popmuziek= populaire muziek.
Nozems= stoer geklede jongeren met vetkuif (vanaf 1955).
Provo’s= jongeren die zich uitdagend en speels afzet tegen bestaande gezagsverhoudingen
(vanaf 1965).
Inspraak= zeggenschap, je mening mogen geven als er een besluit wordt gemaakt.
Hippies= jongere die zich op vredelievende en afwijkende manier afzet tegen de
consumptiemaatschappij en de heersende opvattingen (vanaf 1967).
Handelingsonbekwaam= het niet mogen afsluiten van rechtsgeldige overeenkomsten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lizanvanderveen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
