College aantekeningen

Beginselen staatsrecht VU BEKNOPTE SAMENVATTING

0 keer verkocht

Instelling
Vrije Universiteit Amsterdam (VU)

Dit document bevat aantekeningen van alle hoorcolleges en werkgroepen van het vak Beginselen staatsrecht op VU Amsterdam en bevat ook stof van het boek Beginselen van het Nederlandse staatsrecht. Het is beknopt en erg overzichtelijk. Mijn klasgenoten gebruikten deze samenvatting tijdens het leren e...

[Meer zien]

Voorbeeld 3 van de 21 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 29 oktober 2023
Aantal pagina's 21
Geschreven in 2023/2024
Type College aantekeningen
Docent(en) Prof. a.e. schilder
Bevat Alle colleges

wet in formele zin
wet in materiële zin
rechtsstaat
monisme en dualisme
kabinet
grondwet
verdragen
normehierarchie
ministers
regeerakkoord
delegatieterminologie
raad van state
staten generaal
legalite

€9,99

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

1 – Algemene inleiding, staat en staatsvorming,
bronnen en werking van het staatsrecht,
rechtsstaat
Staatsrecht moet antwoord geven op 3 fundamentele vragen:
 Wie bepaalt in ons land wat wel en niet mag?
o Die regels (over wetgevende bevoegdheid) vinden we in de Grondwet
 Op welke wijze kan de naleving van regels worden afgedwongen (d.m.v. dwang)?
o Burgemeester mag pand sluiten als er bijvoorbeeld drugs werd geteeld daar
 Hoe zit het met de mogelijkheid van rechtsbescherming tegen de overheid?
o Op welke wijze zouden burgers en bedrijven tegen de overheid in kunnen gaan?

Definitie van een staat:
 Gemeenschap van mensen
 Rechtsgemeenschap
 Door dwang rechtsregels handhaven
 Territoriale grenzen
 Niet noodzakelijk, maar volkenrechtelijke erkenning heeft plaatsgevonden

De staat beschikt over soevereiniteit.

Twee staten:
1. Politiestaat: dictatuur, maar ook staatsrecht
a. Regels over inhoud en functioneren van de instellingen van de staat
b. Regels over bevoegdheden om regels vast te stellen en besluiten te nemen

Verschil tussen politiestaat en rechtsstaat: 5 kenmerken die de rechtsstaten bepalen:

2. Rechtsstaat:
 Legaliteitsbeginsel
o Overheid mag alleen ingrijpende maatregelen als er een wettelijke
grondslag/basis is
 Scheiding/spreiding van machten
o Montesquieu: driemachtenleer
 Onafhankelijke rechterlijke macht
 Grondrechten
 Democratiebeginsel

Soms staan die kenmerken op gespannen voet met elkaar:
 Spanning tussen democratie en grondrechten
o Via een referendum tegengaan op bouw van moskeeën
Het staatsrecht is te vinden in meerdere wetten (Inc. grondwet) en in de jurisprudentie.

,Sub disciplines staatsrecht:
 Politiek staatsrecht
o Parlement
 Rechtspositie: wat de voorzitter tegen Kamerleden kunnen doen die uithalen
naar andere Kamerleden, waar liggen de grenzen
o Regering (koning + ministers)
2. Decentralisatierecht
 Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat met zekere autonomie van
gemeentebesturen
3. Grondrechten

Voor 2010:
Drie landen die gezamenlijk het Koninkrijk der Nederlanden vormden
1. Aruba
2. De Nederlandse Antillen
3. Nederland

Na 2010:
 Sint-Maarten en Curaçao zijn net als Aruba en Nederland zelfstandig
 Bonaire, St. Eustatius en Saba maken deel uit van Nederland

Bonaire behoort (net als Sint-Eustatius en Saba) tot het Caribische deel van het land Nederland. Deze
eilanden zijn elk een openbaar lichaam, zoals bedoeld in het recente art. 132a Grondwet.

Confederatie: verschillende staten blijven zelfstandig, maar ze werken samen
Federatie: verschillende staten behouden autonomie, maar koninkrijk heeft centrale bevoegdheden

Uit het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden blijkt dat het Koninkrijk een staatvorm heeft die
vooral kenmerken vertoont van een federatie

Bronnen van staatsrecht
 Jurisprudentie
 Grondwet
 Internationale verdragen
 Statuut
 Formele wetten
 Organieke wetten
 Gewoonterecht

Legaliteitsbeginsel: geen bevoegdheid zonder een daar voorafgaande wet: overheid mag alleen
optreden op het moment dat dat in de wet staat
 Zorgt voor rechtszekerheid
 Voorkomt machtsmisbruik

Kenmerken van een staat
 Volksgemeenschap
 Territorium
 Effectief gezag
 Geweldsmonopolie
 Rechtsgemeenschap

, Erkenning is geen vereiste, maar het draagt bij in de praktijk om deel te nemen aan internationale
rechtsverkeer.

Kenmerken rechtsstaat:
 Legaliteitsbeginsel
 Grondrechten
 Grondwet is slechts 1 bron waar grondrechten in staan
 Onafhankelijke en onpartijdige rechtspraak
 Trias politica
 Democratiebeginsel
 Dit maakt het een democratische rechtsstaat

De staat is dynamisch door de verandering van territoriale grenzen.

Organieke wet: wet die nader invulling geeft aan een grondwetsartikel.

Het Statuut is voor alle landen in Het Koninkrijk en de Grondwet is alleen voor Nederland.

Het Statuut staat bovenaan, en daarna komt de Grondwet.

Trias politica: machtenscheiding
Checks and balances: machtenspreiding

2 – Politiek staatsrecht I: de hoofdrolspelers
Regering: samengesteld door de koning en ministers

Koning: staatshoofd van het Koninkrijk en de afzonderlijke landen
 Staatshoofd is de persoon die het hoogste gezag vertegenwoordigt
 Benoemt en ontslaat ministers
 Staatsrechtelijk verantwoordelijk voor alle beslissingen van de regering
o Wetsvoorstellen indienen/bekrachtigen
o Benoemen van o.a. burgemeesters, rechters en topambtenaren

Staatsrechtelijke consequenties van een koning die alleen ceremoniële taken heeft:
 Samenstelling van de regering, koning maakt daar geen deel meer van uit.

De koning mag zijn mening niet uitspreken, en de koning moet ook opletten met wat hij doet
(corona).

Kabinet der Koning
 Ambtelijke ondersteuning van de koning bij al zijn staatsrechtelijke taken
 Schakel tussen de koning en ministers

Vroeger waren ministers ondergeschikt aan de koning.

Nu moeten ministers vaker een verklaring afleggen aan het Parlement dan aan de koning.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hajarelbae. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

College aantekeningen

Beginselen staatsrecht VU BEKNOPTE SAMENVATTING

Document informatie

Onderwerpen

Gekoppeld boek

Meer samenvattingen voor studieboek

Geschreven voor

Verkoper

Voorbeeld van de inhoud