Samenvatting literatuur
Developmental Psychopathology
Pedagogische Wetenschappen 2023-2024
Elisha van Braak, 7488262
,Hoofdstuk 2
Modellen van de ontwikkeling van het kind, psychopathology en behandeling
Cognitief-gedragsmatig model > gefocust op de gedragingen
Wat is de visie op ontwikkeling en pathologie volgens dit model?
Ontwikkeling: typische en atypische gedragingen worden geleidelijk overgenomen
door leerprocessen.
Pathologie: learning gone awry in het aanleren en bekrachtigen van onaangepast of
ongewenst gedrag, het gebrek aan kansen om aangepast of gepast gedrag aan te leren,
het niet of onvoldoende bekrachtigen van dit aangepast of gepast gedrag, of een
combinatie hiervan.
Neo-constructivisme: interactie tussen cognitie en gedrag
Wat zijn de kernconcepten van dit model?
Kernconcepten:
- reinforcement: het idee dat positieve en negatieve consequenties leiden tot
gedragsveranderingen
- klassieke conditionering: een vorm van associatief leren waarbij bepaalde stimuli
gekoppeld worden aan andere stimuli wat resulteert in het uitlokken van een
respons.
- operante conditionering: een vorm van leren waarbij consequenties (negatief of
positief) leiden tot veranderingen (afname of toename) in gedrag.
- modelling: een vorm van leren die plaatsvindt door te kijken, te onthouden en/of
anderen te imiteren.
- neo-constructivisme: op ervaringsgericht leren, op zowel kwalitatieve als
kwantitatieve verandering in de hele ontwikkeling
Humanistisch model > focus op het kind zelf
persoonlijke groei > geen focus op dysfunctie, maar mensen helpen leven op goede/gezonde
manier
Ieder kind heeft een aangeboren drang om zichzelf te ontwikkelen > dat mag zijn zoals het
kind dat wil. Als de ouders het anders willen dan het kind, kan er een botsing ontstaan. Dit
zorgt voor verlies van zelfvertrouwen bij het kind. Er is geen probleem (positieve
psychologie) > hoe het kind ontwikkelt, is goed, zolang je het maar accepteert.
Vrijheid, rede, positieve psychologie,
Psychodynamisch model
conflict, onbewuste innerlijke belevingswereld, verlangens en gevoelens
Fases waarin id, ego, superego (morele waakhond die id en ego goed met elkaar om laat gaan)
zich ontwikkelt > als er iets moeizaam gaat in die fases, dan blijft het kind daarin hangen.
Innerlijk conflict wat ervoor zorgt dat probleemgedrag ontstaat
orale, anale en fallische fase
Fysiologisch model > gefocust op genen/iets fysieks
Genetische, structurele, biologische, chemische basis voor alle psychologische processen.
Neurologische afwijkingen maken dat probleemgedrag ontstaat. Hier is de omgeving voor
nodig om daadwerkelijk te kunnen laten ontstaan > stressvolle omgeving/gebeurtenissen dat
iets niet alleen maar afwijkend is, maar ook problematisch wordt
richt zich op interne processen > medicatie is vaak een optie
,Familiemodel > gefocust hoe de relaties leiden tot problemen, oplossing:
gezinsgesprekken, elkaar begrijpen en behoeftes uitspreken
richt zich op de omgeving, de familie: maakt deel uit van eerste ervaringen kind, zowel
positief als negatief. Ook buiten de familie spelen bepaalde zaken een rol, zoals vriendjes en
leeftijdsgenoten.
Niet alleen kijken naar het kind maar ook naar het gezin (en familie) waar iemand uit komt.
Systeemtherapie > kijken naar het hele systeem, wat gaat daar goed/fout? Allerlei
verschillende factoren meenemen
Sociaal-cultureel model > gefocust op de maatschappelijke omgeving die leidt tot
problemen
sociale en culturele factoren hebben invloed op de ontwikkeling, sociaal-culturele invloeden
bepalen de manier van behandeling.
alle mogelijke omgevingen zijn van invloed (maatschappij)
Hoofdstuk 11 Anxiety
Summarize the multiple factors that influence the experience of fears and worries in
typically-developing children and adolescents.
- Mate waarin je negatieve emoties/situaties kunt weerstaan (distress tolerance) > heeft
te maken met emotieregulatie en coping
> Juiste (gedrags)reactie op de (sterke) emotie zorgt ervoor dat angst afneemt
> Wanneer er geen goede reactie gegeven wordt, blijft de angst aanhouden, waardoor
er een angststoornis ontwikkelt wordt
Fears hebben vooral te maken met de cognitieve ontwikkeling > kinderen begrijpen iets niet,
kunnen nog geen onderscheid maken tussen realiteit en fantasie, waardoor ze bang worden
Worries gaan vooral over mogelijke bedreigingen, ongewenste gebeurtenissen of
onaanvaardbare resultaten in de toekomst.
- Gericht op gezondheid, school, vriendschappen, mogelijke gevaren > voorbij het
persoonlijke bezorgdheid
- Jongeren kijken daarom ook naar racisme, discriminatie, COVID-pandemie,
economische veranderingen, klimaat enz.
Fears en worries zijn vaak kortdurend, gaan weer over in de loop van de tijd.
Individuele coping strategies, steun van anderen en de tijd zelf leiden uiteindelijk tot goede
aanpassingen, waardoor de angst afneemt.
Verschillende factoren die een rol spelen:
- cognitieve ontwikkeling > niet begrijpen wat het verschil is tussen realiteit en fantasie,
waardoor er angst is voor vreemde fantasiewezens
- distress tolerance
- mate van steun van anderen
, Overzicht van de verschillende angststoornissen
Angststoornissen worden gekenmerkt door overdreven en onrealistische zorgen en angsten,
vermijdingsgedrag, overgecontroleerd gedrag en lichamelijke/psychische klachten
Type angststoornis Kern Core symptoms Developmental course
Social anxiety Angst om Angst en vermijden van
disorder geoordeeld te sociale situaties en/of
worden situaties die negatieve
evaluaties inhouden
Seperation anxiety Angst om Distress wanneer je van Scheiding wordt gezien
gescheiden te huis bent als bedreigend > kind
worden van Somatische problemen gelooft dat er iets ergs
huis/hechtings > hoofd- en buikpijn kan gebeuren met de
-figuren Nachtmerries ouder of het kind
Paniekaanvallen wanneer ze van elkaar
Bang om te zijn zonder gescheiden zijn >
de hechtingsfiguur intense angst voor,
gedurende of tijdens
scheiding > periodes
van arousal >
slaapproblemen > niet
alleen willen slapen,
niet naar school willen,
afzetten/weigeren van
scheiding >
leerproblemen, moeilijk
vriendjes kunnen
maken
Specific phobia Specifieke Angst wanneer in Angst voor specifieke
angst voor een aanraking met het objecten of situaties >
specifiek gevreesde overtuiging dat
object/situatie object/situatie wanneer het in
(over de Vermijdingsgedrag aanraking komt met het
situatie op Significante beperking object/situatie er een
zichzelf) catastrophe plaatsvind
> extreme angst >
slaapproblemen,
periodes van arousal >
vermijdingsgedrag >
niet zoveel bij een
interpersoonlijke fobie
en bij pleinvrees is het
vermijden van grote
groepen mensen
Generalized anxiety Angst/zorgen Rusteloosheid Altijd overmatig
disorder over Gemakkelijk vermoeid piekeren > meer dan 2
verscheidene Moeite met uur per dag, kan niets
onderwerpen concentreren anders doen > moeilijk
Prikkelbaarheid om dit piekeren onder
Spierspanning controle te houden
