Alle behandelde stof uit het achtste en negende hoorcollege van het vak 'Cellen'.
De complete replicatie, transcriptie en translatie bij prokaryoten en eukaryoten wordt tot op detail behandeld.
Gegeven op de opleiding Biomedische Wetenschappen aan Universiteit Utrecht.
Hoorcollege 8 & 9: Centraal dogma (Replicatie, Transcriptie, Translatie)
Overzicht hoofdstuk 7
• RNA synthese
o Transcriptie
• Processing: het bewerken van mRNA
• Export
• Eiwitsynthese
o Translatie
• Afbraak van eiwit
• Bladzijden 237 – 271
Efficiëntie van gen-expressie
Efficientie wordt bepaald door vele aspecten
• Transcriptie
• Processing
• mRNA transport
• mRNA stabiliteit
• Translatie
• Eiwitstabiliteit
• Eiwitafbraak
Daarnaast de processen die besproken worden in Hoofdstuk 5:
Verschillen tussen RNA en DNA
• Suikergroepen
o In ribose 1 extra O-atoom op de 2’
o In desoxyribose mist dit O-atoom op het 2e koolstofatoom
• Base verschillen
o Uracil wordt gebruikt in RNA
o Thymine wordt gebruikt in DNA
Intramoleculaire baseparing in RNA
• RNA ziet er niet uit als een langgerekte nucleotideketen, maar ziet er uit als een structuur
met interne baseparing: ‘kissing loops’ (fig. 7-5)
• Niet-conventionele baseparing tussen G, C, A en U
o Geen single strand DNA-binding proteïnen.
Transcriptie
• Transcriptie maakt complementaire streng van één van de DNA strengen
o Sense streng wordt ‘nagemaakt’, maar met U ipv. T; coderende streng DNA
o Anti-sense streng wordt afgelezen; template streng
o Dus bij aflezen, sense streng aflezen en voor elke T een U invullen..
• RNA polymerase
o Synthese alleen van 5’ naar 3’
o Aflezen van 3’ naar 5’
Biomedische wetenschappen – Cellen
, XXIII
Soorten RNA
• Messenger RNA (mRNA): Codeert voor eiwitten
• Ribosomaal RNA (rRNA): Vormt de kern van de ribosomen en katalyseert de synthese van
eiwitten
• MicroRNA (miRNA): Reguleert genenexpressie, kan stabiliteit van ander RNA beïnvloeden
Transcriptie in prokaryoten
• Zoekt een start site, dat is na de promotor
o RNA polymerase herkent deze promotor en weet dat deze hier moet beginnen met
de synthese van RNA
• Het einde van het stuk coderend DNA wordt aangegeven door een terminator
o RNA polymerase herkent de terminator en weet dan dat het moet stoppen met de
synthese van RNA
• Sigma factor
o Hulpeiwit dat de startplaats voor het RNA polymerase vindt waarna het eraf valt,
waardoor de synthese kan beginnen.
o Efficientie van de transcriptie is afhankelijk van de sigmafactor/sigma sub-eenheid
• TTGACA zit op -35 (35 nucleotiden voor het startpunt; is dynamisch, kan verschillen)
• TATAAT zit op -10 (10 nucleotiden voor het startpunt; is dynamisch, kan verschillen)
• Startsite zit op +1
• Promotor is dubbelstrengs en bevat herkenningssequenties
o TATAA-box
• RNA is enkelstrengs en terminatie als gevolg van RNA structuur (hairpin with U’s)
o Er zit een codering in het DNA, die afgelezen wordt door het RNA die vervolgens met
zichzelf kan binden (stem-loop structuur): symmetrisch met een aantal basen als een
loop. – Signaal zit in het RNA.
Beide strengen DNA kunnen als matrijs dienen
• Nooit op dezelfde plaats (Nagenoeg nooit)
• Geen overlappende genen
Transcriptie in eukaryoten
• Eukaryoten hebben een kern
o Gevolg: transcriptie en translatie zijn ruimtelijk gescheiden
o Eukaryotisch mRNA wordt in de kern nog bewerkt
▪ Processing
• RNA Polymerase I
o Transcribeert de meeste rRNA genen
• RNA Polymerase II
o Transcribeert alle eiwit-coderende genen
o Transcribeert miRNA genen en genen voor andere non-coderende RNAs
• RNA Polymerase III
o Transcribeert tRNA genen
o Transcribeert SingleStrand rRNA genen
o Transcribeert Genen voor andere kleine RNAs
Biomedische wetenschappen – Cellen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SemBMW. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
