Basisboek aanpak schulden
H1: Verschillende soorten schulden: koop op afbetaling, lening, boete, onterechte verstrekking
(toeslag)
Verschil tussen schuld en achterstallige rekening: schuld moet je nog betalen, achterstallige rekening
is het niet op tijd nakomen van een betalingsverplichting. Sinds 2009, aantal huishoudens met
achterstallige rekening verdubbeld. Dit komt in 2015 door: hoge vaste lasten (27%), daling inkomen
(26%), te hoge zorgkosten (22%), nonchalance (21%), terugbetalen toeslagen (19%)
Risicovolle schulden: huishouden kan situatie zelf oplossen. Sprake van risicovolle situatie als:
- Meer dan 3 achterstallige rekeningen (rekening vergeten telt niet)
- 1 of meer achterstallige rekeningen in de categorie: hypotheek, huur, elec, gas, water, z.verz,
afbetaling lening, afbetalingsregelingen
- Totale omvang achterstallige rekening of credit card schuld meer dan 500 eu
Nederlandse huishoudens met risicovolle schulden: tussen 8,6% en 11,3%
Schuldhulpverlening: ondersteuning om schulden op te lossen in de vorm van
budgetcoaching/advies. Gegeven door wijkteams, instellingen voor schuldhulpverlening, vrijwilligers
Problematische schulden: huishouden kan situatie niet zelf oplossen. Situatie is problematisch als het
bedrag dat per maand afbetaald wordt hoger is dan het bedrag dat overgehouden wordt met een
schuldregeling. Ander kenmerk: als iemand door zijn schulden uit huis gezet wordt of afsluiting g/w/e
Schuldregeling: betalingsafspraak met schuldeisers, duurt 3 jaar. Daarna schuld kwijtgescholden.
Alleen iemand met problematische schulden komt hiervoor in aanmerking
Gemiddelde schuld huishoudens in 2015 met schuldhulpverlening: 42.900 eu
Bijna 1 op 5 huishoudens heeft risicovolle of problematische schulden. Groei hiervan wel afgenomen
na crisis
Schuldenpakket: verzameling schulden die iemand heeft
Risicogebieden schulden: Limburg en Flevoland. Noordwest Nederland en Zuid Nederland minder.
Op internationaal vlak: Nederlanders veel schuld. Komt door hogere hypotheekschuld. Bij gedwongen
verkoop ontstaat vaak restschuld van 60 a 70.000 eu. Tot 1 januari 2013: aflossingsvrije hypotheek
(alleen rente betalen over geleende bedrag). Na 1 jan 2013: geen hypotheekrenteaftrek meer (geld
dat je terug krijgt van belastingdienst over rente die je betaalt)
Onderscheid tussen lichte en ernstige financiële problematiek wordt gemaakt op basis van de
gevolgen van schuldsituatie schuldenaar, schuldeiser en maatschappij.
Ernstige financiële achterstand: meerdere betalingen gemist bij schuldeiser
Lichte financiële achterstand: achterstand maar geen aanwijzingen dat hij niet gaat betalen
Groepen met ernstige, lichte en geen financiële achterstand verschillen ook demografisch van elkaar.
Kenmerken huishoudens zonder financiële achterstand t.o.v. lichte achterstand:
- Kans op lichte schulden neemt toe met kinderen
- Parabolisch effect: tot 48 jaar neemt kans op achterstand toe, daarna af
- Huurders grotere kans lichte achterstand