Samenvatting
Samenvatting Kennisbasis Nederlands domein 5 uitgewerkt
- Vak
- Taalbeschouwing
- Instelling
- Hogeschool Utrecht (HU)
Uitgewerkte kennisbasis domein 5 begrijpend lezen
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: Saadia1 • 5 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Domein 5: Begrijpend lezen1. Wat: leerinhoud 2. Hoe: domein
Leerling als taalgebruiker Leerkrachtvaardigheden
1. Leesdoel bepalen 1. Gerichte aanwijzingen bij begrijpend lezen
2. Leesstrategieën 2. Modeling bij begrijpend lezen
3. Technieken voor informatieverwerking 3. Kiezen van teksten
4. Leesmotivatie
5. Reflecteren op leesgedrag Onderwijsmiddelen
4. Vragen bij de tekst
Taalkenmerken 5. Stappenplan begrijpend lezen
6. Leesteksten 6. Didactische modellen begrijpend lezen
7. Tekstsoorten
8. Tekstkenmerken Evaluatie en toetsing
9. Relaties in teksten 7. Toetsen begrijpend lezen
10. Tekstdoelen 8. Observatie leesgedrag
Leerstofordening
9. Criteria leerstofordening begrijpend lezen
10. Leerlijnen begrijpend lezen
3. Wat/waar: fundament 4. Hoe/waar: taaldidactiek en taalbeleid
Wetenschappelijke achtergrond Opvattingen over taalonderwijs
1. Informatieverwerking 1. Opvattingen taalonderwijs algemeen
2. Functies van taal 2. Begrijpend lezen in strategisch taalonderwijs
3. Tekstbegrip 3. Begrijpend lezen in interactief taalonderwijs
Maatschappelijke achtergrond Taalonderwijs in heterogene groepen
4. Functionele geletterdheid 4. Taalheterogene groepen algemeen
5. Begrijpend lezen in een tweede taal
6. Pre- en reteaching
Samenhang tussen domeinen
7. Begrijpend lezen en voortgezet technische
lezen
8. Begrijpend lezen en woordenschat
9. Begrijpend lezen en stellen
10. Begrijpend lezen en geïntegreerd
taalonderwijs
Samenhang met andere vakken
11. Begrijpend lezen in wereldoriëntatie
12. Begrijpend lezen in rekenonderwijs
5.1 Begrijpend lezen
Omschrijving Taaldomein waarin het toekennen van betekenis aan geschreven teksten centraal staat.
Toelichting Een goede lezer:
- leest nauwkeurig en vlot;
- begrijpt wat hij leest;
- kan teksten leren;
- is gemotiveerd om te lezen en waardeert wat hij leest.
, Het doel van onderwijs in begrijpend lezen is leerlingen te leren hoe zij effectief betekenis kunnen
toekennen aan geschreven teksten (= begrijpen).
Voor het onderwijs Nederlands zijn 12 kerndoelen vastgesteld, verdeeld over de domeinen Mondeling
onderwijs (kerndoelen 1 tot en met 3), Schriftelijk onderwijs (kerndoelen 4 tot en met 9) en
Taalbeschouwing, waaronder strategieën (kerndoelen 10 tot en met 12).
Kerndoelen voor begrijpend lezen
Kerndoel 4: de leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten,
waaronder schema’s, tabellen en digitale bronnen.
Kerndoel 6: de leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het lezen van school- en
studieteksten en andere instructieve teksten, bij systematisch geordende bronnen, waaronder digitale.
Kerndoel 7: de leerlingen leren informatie en meningen te vergelijken en te beoordelen in verschillende
teksten.
Kerndoel 9: de leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen,
gedichten en informatieve teksten.
Kerndoel 10: de leerlingen leren bij de doelen onder ‘mondeling taalonderwijs’en ‘schriftelijk
taalonderwijs’ strategieën te herkennen, te verwoorden, te gebruiken en te beoordelen.
5.1.1 Leesdoel bepalen
Omschrijving De verschillende doelen die de lezen kan hanteren.
Toelichting De lezer moet zich van tevoren afvragen met welk doel hij de tekst wil lezen. Voorbeelden van doelen
zijn:
- Hij wil informatie zoeken over een bepaald onderwerp en vraagt zich bijvoorbeeld af hoe hij zijn cavia
moet verzorgen.
- Hij wil weten hoe iets in elkaar gezet moet worden en vraagt zich bijvoorbeeld af hoe hij een auto van
lego moet maken.
- Hij zoekt naar meningen en emoties over bijvoorbeeld een bepaalde film en vraagt zich af of die film
de moeite waard is om naar toe te gaan.
- Hij zoekt naar argumenten voor bijvoorbeeld een bepaalde stelling en vraagt zich af of hij voor of
tegen die stelling is.
- Hij wil zich ontspannen en vraagt zich bijvoorbeeld af of dit een leuk boek is om te lezen.
Om deze doelen te realiseren, kiest de lezer een passende leesstrategie. Lezen vraagt dus om actief
leesgedrag.
5.1.2 Leesstrategieën
Omschrijving Een leesstrategie is een hulpmiddel dat de lezer kan inzetten om de tekst te begrijpen.
Toelichting Bij begrijpend lezen leren leerlingen strategieën hanteren die ze vóór, tijdens of na het lezen kunnen
toepassen.
De volgende strategieën blijken essentieel voor een goed verlopend leesproces (Aarnoutse &
Verhoeven, 2003):
- bepalen van een leesdoel; leggen en afleiden van verbanden of relaties tussen woorden, zinnen en
alinea’s waaronder het voorspellen van informatie en het maken van voorstellingen;
- opsporen van de aard en de structuur van verschillende soorten teksten;
- vinden van het thema en de hoofdgedachte van teksten (ook samenvatten);
- zelf stellen en beantwoorden van vragen;
- plannen, sturen, bewaken en corrigeren van het eigen leesgedrag;
- beoordelen van teksten op hun waarde;
- reflecteren op de uitgevoerde leesactiviteiten en hun resultaten; activeren en gebruiken van de eigen
kennis over de inhoud van een tekst.
Belangrijk is dat deze strategieën telkens weer terugkomen, zodat leerlingen ze automatisch gaan
toepassen bij het lezen van teksten. Niet alleen tijdens de begrijpend leeslessen, maar ook op andere
momenten waarop teksten gelezen worden, bijvoorbeeld tijdens de lessen in de zaakvakken.
5.1.3 Technieken voor informatieverwerking
Omschrijving De lezer kan de nieuwe informatie op verschillende manieren in verband brengen met reeds aanwezige
kennis.
Toelichting De lezer heeft een specifiek leesdoel, namelijk het herkennen, vastleggen en onthouden van de
hoofdzaken uit een tekst met behulp van studietechnieken. Technieken om informatieve teksten en
informatiebronnen te interpreteren en te verwerken, zijn onder andere: het onderstrepen van de
hoofdzaken en het maken van een samenvatting, een schema of diagram, mindmap, woordveld en
woordweb.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Myrthebrinkhof. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen