HOORCOLLEGE 2 FORMEEL STRAFRECHT
Dit college gaat over de dwangmiddelen en over de bijzondere opsporingsbevoegdheden.
Als we het hebben over dwangmiddelen dan hebben we het in ieder geval altijd over inbreuken
op iemand zijn grondrechten en in het bijzonder het recht op privacy, dus het recht om
ongestoord je persoonlijke leven te leiden, daar wordt een inbreuk op gemaakt zodra er
dwangmiddelen worden ingeschakeld.
- Een schendig is er pas als onwettig is of niet legitiem.
DWANGMIDDELEN
Art. 17 IVBPR stelt dat niemand (dus dit houdt in dat het eenieder verbindende bepaling is) mag
worden onderworpen aan willekeurige of onwettige inmenging in zijn privéleven, zijn gezinsleven,
zijn huis en zijn briefwisseling, noch aan onwettige aantasting van zijn eer en goede naam.
Daarnaast heeft eenieder volgens lid 2 van het artikel het recht op bescherming door de wet
tegen zodanige inmenging of aantasting.
Art. 8 EVRM stelt dat eenieder recht heeft op respect voor privéleven, familie- en gezinsleven,
woning en correspondentie.
Volgens lid 2 van dit artikel is inmenging van enig openbaar gezag slechts toegestaan voor zover
bij wet voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk in belang van de nationale
veiligheid, openbare veiligheid of economisch welzijn van land.
Het EHRM zegt dat er een wettelijke basis vereist is voor een inbreuk op de privacy van burgers.
Slechts bij een zeer geringe inbreuk lijkt het ontbreken van een wettelijke basis geen
consequenties te hebben.
Nationaal:
Artikel 10 lid 1 GW: Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht
op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer.
- Dit is dus het recht op de persoonlijke levenssfeer
- Dus niemand kan in zijn privacy worden aangetast, tenzij er een wet (dus een wet in
formele zin) is die in die inbreuk het legitimeert.
Dus zowel op internationaal als nationaal niveau moet er voor het gebruik van een dwangmiddel,
moet er een legitimering bestaan. En die legitimering is te vinden in de wet.
Wanneer geen legtimering voor een inbreuk op een recht?
Dat is het geval op het moment dat de burger toestemming geeft. Dus als je als burger
toestemming geeft om bijvoorbeeld te gefouilleerd te worden of je tas mag doorzoeken, dan is er
geen sprake van een dwangmiddel, want je hebt immers toestemming gegeven. Dus er wordt
geen dwang uitgeoefend.
, Algemene opmerkingen over dwangmiddelen:
Volgens nationale wetgeving heeft eenieder, behoudens bij of krachtens de wet te stellen
beperkingen, recht op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer (art. 10 lid 1 GW). Enkele
algemene opmerkingen over dwangmiddelen:
Als de burger toestemming geeft, kan er nooit gesproken worden van de toepassing van
een dwangmiddel.
In beginsel kan niet tweemaal hetzelfde dwangmiddel worden gebruikt.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen:
a. Zelfstandige dwangmiddelen: dit is het dwangmiddel dat uitgevoerd wordt
(aanhouding, inbeslagneming, etc.).
b. Steunbevoegdheden: deze worden ingesteld tot het onderliggende doel.
Bijvoorbeeld: het betreden van een woning tot aanhouding. Het betreden
van de woning is dan de steunbevoegdheid tot het zelfstandige
dwangmiddel ‘aanhouden’.
c. Connexe bevoegdheden: deze staan in relatie tot het dwangmiddel.
Bijvoorbeeld: als een verdachte is aangehouden, dan mag fouilleren ook.
De connexe bevoegdheid ‘fouilleren’ is gekoppeld aan het zelfstandige
dwangmiddel ‘aanhouding’.
CONTROLE
Je hebt aan de ene kant de toestemming, en aan de andere kant de controle. De politie is
gelegitimeerd om in het geval van controle om de naleving van de wetten te controleren en
hierop mag de politie bepaalde handelingen verrichten. Deze handelingen zijn geen
dwangmiddelen, omdat die in eerste instantie alleen maar zien op de toezicht tot naleving.
GEWEERARREST
Op het moment dat er bij een controle een strafbaar feit wordt aangetroffen, blijkt uit het
Geweerarrest dat er ten tijde van het uitoefenen van een controlebevoegdheid een strafbaar feit
wordt aangenomen dan mag de opsporingsambtenaar, die in zijn rechtmatige uitoefening van zijn
bediening is, gebruik maken van andere bevoegdheid die hij op grond van andere taken, zoals de
strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde heeft.
In dit arrest ging het op een opsporingsambtenaar die ter controle van de Drankenwet een
horecazaak binnentreedt, om te kijken of er geen sterke drank geschonken werd en op dat
moment wanneer hij binnenkomt ziet hij een geladen geweer op tafel liggen en dan neemt hij
gebruik van zijn inbeslagname bevoegdheid.
- En de vraag was dus of je tijdens een controle gebruik mag maken van de inbeslagname
bevoegdheid.
HR: Ja er is sprake van de uitoefening van de controlebevoegdheid en op het moment dat die
controlebevoegdheid wordt toegepast, mag je ook parallel strafvorderlijke bevoegdheden
aanwenden zolang die controlebevoegdheid maar niet is ingezet om die strafvorderlijke
bevoegdheden aan te wenden. Dus het is een voortgezette toepassing van bevoegdheden.
Het is niet toegelaten dat je bijvoorbeeld een strafbaar feit vermoedt en dat je dan
controlebevoegdheden gaat gebruiken om dat strafbare feit te ontdekken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merle_1234. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.