College aantekeningen
Hoorcollege 4 Materieel Strafrecht
- Instelling
- Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR)
Omvat Hoorcollege 4 van het vak Materieel Strafrecht aan de EUR in Bachelor Jaar 2.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 15 pagina's
Voorbeeld 2 van de 15 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
HOORCOLLEGE WEEK 4DEELNEMING AAN STRAFBARE FEITEN
A) Betekenis
B) Daderschap en deelneming in het wettelijke systeem
C) Afbakening aansprakelijkheid
D) Medeplegen/medeplichtigheid: uitleg Hoge Raad
BETEKENIS
Het gaat om de betekenis van deelneming aan strafbare feiten. Dit leerstuk van deelneming gaat over het
effect, met betrekking tot die aansprakelijkheid, dat mensen aansprakelijk kunnen worden gesteld die niet
zelfstandig alle bestanddelen van de delictsomschrijving vervullen.
Niet geheel alle bestanddelen vervullen, maar wel zodanig nauw en bewust samenwerken dat je toch
kan worden gezien als de dader en dus volledig aansprakelijk kan worden gehouden.
Dus de samenwerking is leidend tot strafrechtelijke aansprakelijkheid zonder zelf de
delictsomschrijving geheel te vervullen
Die deelnemingsvormen gelden in beginsel voor alle strafbare feiten die in het algemeen deel staan van boek
1.
Er is wel een onderscheid tussen die verschillende deelnemingsvormen. Besef goed het verschil en dus ook
het belang als iemand wordt vervolgd voor medeplegen dan wel voor medeplichtigheid. Het is dan een verschil
in hoe je aansprakelijk wordt gehouden.
Dus er is enerzijds een onderscheid tussen de daderschapsvormen volgens artikel 47 Sr (volle
aansprakelijkheid/straf bij alle strafbare feiten). Dus dan word je gezien als de dader en dan krijg je de
volle straf
En anderzijds de medeplichtigheid namens artikel 48 en 49 Sr (enkel bij een misdrijf). Dus anderzijds
is het zo bij medeplichtigheid er slechts sprake is van een deelnemer/medeplichtige en dan gaat er 1/3
van het strafmaximum af.
Dat soort verschillen kan je makkelijk overheen lezen in het wetboek, maar het is wel van belang, want het is
belangrijk in de jurisprudentie als we het hebben over medeplegen en medeplichtigheid.
In artikel 51 Sr is de strafbaarheid voor een rechtspersoon ook mogelijk, want dat staat in de titel ‘deelneming’.
Een rechtspersoon is ook een ‘persoon’ die niet zelf al die bestanddelen vervult, dat kan hij ook niet want een
rechtspersoon bestaat vaak alleen op papier. Dus als je het hebt over aandelen waaruit een bedrijf bestaat.
Het staat dus in de titel van deelneming omdat het dus te maken heeft met die interne verwantschap
wie waarvoor strafrechtelijk aansprakelijk is zonder dat hij zelf geheel de delictsomschrijving vervult.
De betekenis begint bij hoe de rechtspraak daaraan uitvoering geeft. In de wettekst staat soms wel een
voorwaarde opgesomd, dus er staan soms wel voorwaardes en handvatten, maar dat is het dan ook wel.
Verder moeten er in de rechtspraktijk uitvoering aan worden gegeven en wordt er ook uitvoering gegeven aan
de vraag ‘wat maakt iets nou tot medeplegen, dus wat maakt hoe deze verdachte heeft gehandeld een
medepleger en hoe verschilt dat in de situatie slechts een medeplichtige is?’.
Overzichtsarrest medeplegen
“De art. 47 t/m 51 Sr bieden diverse mogelijkheden om iemand, ook als hij niet zelf de gehele
delictsomschrijving vervult – al dan niet in zogenoemd functionele vorm – onder specifieke voorwaarden
strafrechtelijk aansprakelijk te stellen voor zijn betrokkenheid bij een strafbaar feit”
Hierin geeft hij de betekenis van deelneming.
Dat is te relateren aan het legaliteitsbeginsel, want voor elke aansprakelijkheidsvorm moet er wel zo’n
onderdeel van die grotere puzzel te vinden, namelijk de wettelijke delictsomschrijving.
, We hebben het over die koppeling tussen zo’n aansprakelijkheidsconstructie en een wettelijke
delictsomschrijving.
Poging alleen is niets, maar alleen deelneming is niets.
Medeplegen ja, tot wat? Het gaat erom dat het gaat om medeplegen tot een bepaalde
delictsomschrijving. Medeplegen doodslag, of medeplegen mishandeling.
Dat betekent (legaliteitsbeginsel): voor elke deelnemingsvorm apart een verantwoorde vorm van
daderschap vinden:
1. Verschillen en overeenkomsten per deelnemingsvorm worden van belang;
Het moet elke keer nadrukkelijk te zijn terug te voeren tot een bepaalde
aansprakelijkheidsconstructie en die moet ook bewezen worden geacht.
2. De grenzen ervan bepalen de reikwijdte van strafrechtelijke aansprakelijkheid
3. Daarbinnen: onderscheid tussen medeplegen en medeplichtigheid bewaken
Nogmaals Hoge Raad:
De art. 47 t/m 51 Sr bieden diverse mogelijkheden om iemand, ook als hij niet zelf de gehele
delictsomschrijving vervult – al dan niet in zogenoemd functionele vorm – onder specifieke voorwaarden
strafrechtelijk aansprakelijk te stellen voor zijn betrokkenheid bij een strafbaar feit
Alleen welke mogelijkheden, zij spreken hier van diverse mogelijkheden.
En onder welke ‘specifieke’ voorwaarden?
DADERSCHAP EN DEELNEMING IN HET WETTELIJKE SYSTEEM
Algemeen punt 1: accessoriteit
Als je het hebt over het wettelijk systeem, dan geeft het systeem bepaalde linken tussen de deelnemingsvorm
en de wettelijke delictsomschrijving. Dat zit soms verstopt of soms duidelijker, maar het zit er altijd in die
koppeling, omdat het is neergelegd in boek 1 (denk aan artikel 47 en 48 Sr).
Accessoriteit = dat het gekoppeld is aan die delictsomschrijving, dus deelneming aan dat strafbare feit. Soms
moet dat een misdrijf zijn, kijk naar medeplichtigheid. Maar altijd deelneming aan een bepaald strafbaar feit. En
als er wordt deelgenomen aan iets wat zodanig niet strafbaar is, dan is er ook geen sprake van strafbare
deelneming.
Dus als het delict niet bewezen kan worden geacht, dan kan ook niet de deelnemingsvorm aan dat delict niet
bewezen worden geacht.
Boek 1: geen eigen delictsomschrijvingen, maar aanvulling op – in principe – alle afzonderlijke
bijzondere delicten van Boek 2 en Boek 3 en bijzondere wetten (art. 91 Sr), voor het geval
strafrechtelijk feit/misdrijf niet volledig door een enkele eenling wordt begaan.
Deelneming ex Boek 1 = altijd deelneming aan een strafbaar feit (soms misdrijf): geen strafbaarheid wegens
deelneming als datgene waaraan wordt deelgenomen, niet strafbaar is Accessoriteit van de deelneming
Maar waaraan kan worden deelgenomen, moet dat altijd een voltooid delict zijn, dus een voltooide doodslag, of
kan het ook medeplegen poging doodslag → Ja dat kan.
NB: waaraan wordt deelgenomen kan dus ook strafbare poging of strafbare voorbereiding zijn. → Art. 78 Sr: is
inclusief strafbare poging en voorbereiding; dus medeplegen van strafbare voorbereiding is ook strafbaar.
Accessoriteit verder
Die accessoriteit zit soms ook in het delict verscholen:
Artikel 191 Sr: een gedetineerde helpen bij diens ‘zelfbevrijding’ is een apart strafbaar feit omdat die
zelfbevrijding van de gedetineerde (nog?) niet strafbaar is.
Dus het gaat om de ontsnapping uit een gevangenis. Het is niet strafbaar om zelf te bevrijden
uit de gevangenis. Als je later wordt aangehouden zijn er wat betreft je vrijheden wat
consequenties, maar het daadwerkelijk vluchten is niet strafbaar.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merle_1234. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75323 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen