Samenvatting
Europees Recht Samenvatting
- Vak
- Europeesrecht
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Europees Recht Samenvatting (incl. verwijzing naar arresten); Behaald cijfer: 9
[Meer zien]Voorbeeld 8 van de 62 pagina's
Voorbeeld 8 van de 62 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
54 beoordelingen
Door: bouchraouayah20 • 4 jaar geleden
Door: clastille • 5 jaar geleden
Door: AnnevanDijk • 5 jaar geleden
4
Door: nickappelbrij • 4 jaar geleden
Door: floorjam • 5 jaar geleden
Door: annieknijland • 4 jaar geleden
Door: SabrinadeRoos • 5 jaar geleden
Overzichtelijk
Voorbeeld van de inhoud
Europees Recht Samenvatting 2017/2018Recht van de Europese Unie
Bron: F. Amtenbrink en H.H.B. Vedder, Recht van de Europese Unie, Boom juridisch: Den Haag 2017,
zesde druk.
1
Edwin van der Velde Rijksuniversiteit Groningen
,Europees Recht Samenvatting 2017/2018
Hoofdstuk 1, Inleiding en wegwijs in het Europese recht.......................................................................8
1.1 Inleiding........................................................................................................................................8
1.2 Het primaire recht van de Unie.....................................................................................................8
1.3 Het afgeleide Unierecht................................................................................................................8
Hoofdstuk 2 Het institutionele kader van de Europese Unie..................................................................9
2.1 Inleiding........................................................................................................................................9
2.2 Het Europees Parlement...............................................................................................................9
2.2.1 Inleiding.................................................................................................................................9
2.2.2 Samenstelling en verkiezingsprocedure.................................................................................9
2.2.3 Taken......................................................................................................................................9
2.2.4 Organisatie...........................................................................................................................10
2.3 De Europese Raad.......................................................................................................................10
2.3.1 Inleiding...............................................................................................................................10
2.3.2 Samenstelling.......................................................................................................................10
2.3.3 Taken....................................................................................................................................10
2.3.4 Organisatie...........................................................................................................................11
2.4 Raad van de Europese Unie........................................................................................................11
2.4.1 Inleiding...............................................................................................................................11
2.4.2 Samenstelling.......................................................................................................................11
2.4.3 Taken....................................................................................................................................11
2.4.4 Organisatie...........................................................................................................................12
2.4.5 Besluitvorming.....................................................................................................................12
2.5 De Europese Commissie.............................................................................................................12
2.5.1 Inleiding...............................................................................................................................12
2.5.2 Samenstelling en benoemingsprocedure.............................................................................12
2.5.3 Taken....................................................................................................................................13
2.5.4 Organisatie...........................................................................................................................13
2.6 Hof van Justitie, Gerecht en rechterlijke kamers.........................................................................14
2.6.1 Inleiding...............................................................................................................................14
2.6.2 Samenstelling en benoemingsprocedure.............................................................................14
2.6.3 Taken....................................................................................................................................14
2.6.4 Organisatie...........................................................................................................................14
Hoofdstuk 3, Besluitvormingsprocedures in de Europese Unie............................................................15
3.1 Inleiding......................................................................................................................................15
2
Edwin van der Velde Rijksuniversiteit Groningen
,Europees Recht Samenvatting 2017/2018
3.2 De noodzaak van rechts- en beleidsvorming in de Europese Unie..........................................15
3.3 Wie nemen de besluiten in de Europese Unie?......................................................................15
3.4 Rechts- en beleidsvorming in het kader van het Werkingsverdrag.............................................15
3.4.1 Inleiding...............................................................................................................................15
3.4.2 Het exclusieve recht van initiatief voor de commissie..........................................................15
3.4.3 De gewone wetgevingsprocedure........................................................................................16
3.4.4 Bijzondere wetgevingsprocedures.......................................................................................16
3.4.5 ‘Noodremprocedure’ in het kader van de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht..............16
3.4.6 De goedkeuringsprocedure..................................................................................................16
3.4.7 Besluitvorming inzake extern optreden...............................................................................17
3.4.8 De begrotingsprocedure......................................................................................................17
3.4.9 De begroting en haar totstandkoming en uitvoering...........................................................17
3.4.10 De procedure tussen Raad en Commissie..........................................................................18
3.4.11 De procedure betreffende het aannemen van liberalisatiereichtlijnen en –beschikkingen
......................................................................................................................................................18
3.5 Rechtsvorming in de Europese Unie in de praktijk......................................................................18
3.6 Rechts- en beleidsvorming in de Europese Unie.........................................................................19
3.6.1 De procedure betreffende de schending van de mensenrechten door een lidstaat............19
3.6.2 De procedure betreffende de herziening van de verdragen waarop de Europese Unie is
gegrondvest..................................................................................................................................19
3.6.3 De procedure betreffende de uitbreiding van de Europese Unie.........................................19
3.6.4 De procedure betreffende de uittreding uit de Europese Unie............................................19
3.6.5 De procedure betreffende nauwere samenwerking............................................................20
3.6.6 Procedures in het kader van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid.......20
Hoofdstuk 4, Rechtsbeginselen van de Europese Unie.........................................................................21
4.1 Inleiding......................................................................................................................................21
4.2 Het autonome karakter van het Europees recht.........................................................................21
4.3 De mogelijkheid en wijze van optreden van de Unie: de beginselen van attributie, subsidiariteit
en evenredigheid..............................................................................................................................21
4.3.1 Het attributiebeginsel: de bevoegdheden van de Unie........................................................21
4.3.2 Het subsidiariteitsbeginsel: de uitoefening van de bevoegdheid.........................................22
4.3.3 Het evenredigheidsbeginsel als algemeen beginsel van Unierecht......................................22
4.4 Het loyaliteitsbeginsel.................................................................................................................23
4.4.1 Het constitutioneel-institutioneel loyaliteitsbeginsel..........................................................23
4.4.2 Het materieel loyaliteitsbeginsel..........................................................................................23
3
Edwin van der Velde Rijksuniversiteit Groningen
,Europees Recht Samenvatting 2017/2018
4.5 Europees recht in de nationale rechtsorde van de lidstaten.......................................................23
4.5.1 Voorrang van het Unierecht.................................................................................................23
4.5.2 Rechtstreekse werking van het primaire Unierecht.............................................................24
4.5.3 De rechtstreekse werking van de algemene rechtsbeginselen en fundamentele rechten...24
4.5.4 De doorwerking van secundair Unierecht............................................................................24
4.5.5 Gevolgen van de doorwerking voor nationaal procesrecht..................................................27
4.6 Fundamentele rechten................................................................................................................28
4.6.1 Bronnen, ontstaan en operationalisering.............................................................................28
4.6.2 Werkingssfeer......................................................................................................................28
4.6.3 Inhoud..................................................................................................................................28
4.6.4 Non-discriminatie................................................................................................................29
Hoofdstuk 5, Rechtsbescherming in de Europese Unie........................................................................30
5.1 Inleiding......................................................................................................................................30
5.2 Procedures voor het Hof van Justitie en het Gerecht..................................................................30
5.2.1 Inleiding...............................................................................................................................30
5.2.2 De gang van zaken voor de Europese rechter......................................................................30
5.2.3 Beroep wegens niet-nakoming.............................................................................................31
5.2.4 Beroep tot nietigverklaring..................................................................................................32
5.2.5 Actie wegens nalaten...........................................................................................................34
5.2.6. Contractuele aansprakelijkheid van de Unie.......................................................................35
5.2.7 Niet-contractuele aansprakelijkheid van de Unie.................................................................35
5.3 Rechtsbescherming voor de nationale rechterlijke instanties.....................................................36
5.3.1 Prejudiciële procedure.........................................................................................................36
5.3.2 Staatsaansprakelijkheid.......................................................................................................37
Hoofdstuk 6, Marktintegratiebeleid......................................................................................................39
6.1 Inleiding......................................................................................................................................39
6.2 Marktintegratie...........................................................................................................................39
6.2.1 Stadia van marktintegratie...................................................................................................39
6.3 Het vrije verkeer.........................................................................................................................40
6.3.1 Inleiding: soevereiniteitsoverdracht, positieve en negatieve integratie...............................40
6.4 Positieve integratie door harmonisatie.......................................................................................40
6.4.1 Interne-marktharmonisatie..................................................................................................40
6.5 Gevolgen van harmonisatie........................................................................................................40
6.6 Harmonisatietechnieken.............................................................................................................41
4
Edwin van der Velde Rijksuniversiteit Groningen
,Europees Recht Samenvatting 2017/2018
6.6.1 Totale harmonisatie.............................................................................................................41
6.6.2 Minimumharmonisatie........................................................................................................41
6.6.3 Wederzijdse erkenning, optionele harmonisatie en spontane harmonisatie.......................41
6.6.4 Nieuwe methode van harmonisatie.....................................................................................41
6.6.5 Instrumenten van harmonisatie...........................................................................................41
6.7 Het beoordelingskader van nationale maatregelen na harmonisatie.........................................41
Hoofdstuk 7, Het vrije verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal.....................................42
7.1 Inleiding:verbod van discriminatie en belemmeringen...............................................................42
7.2 De reikwijdte van de bepalingen inzake het vrije verkeer...........................................................42
7.2.1 U-bochten, omgekeerde discriminatie en misbruik van Unierecht......................................42
7.2.2 Het vereiste van een voldoende causaal verband tussen de maatregel en de belemmering
......................................................................................................................................................43
7.3 Het vrije verkeer van goederen: tarifaire en non-tarifaire belemmeringen................................43
7.3.1 Tarifaire belemmeringen: heffingen van gelijke werking......................................................43
7.3.2 Tarifaire belemmeringen: binnenlandse belastingen...........................................................43
7.3.3 Non-tarifaire belemmeringen..............................................................................................44
7.3.4 Artikel 35 VwEU – het verbod van kwantitatieve uitvoerbeperkingen en maatregelen van
gelijke werking..............................................................................................................................45
7.3.5 De Cassis-rechtvaardiging voor dwingende vereisten en artikel 36 VwEU...........................45
7.3.6 Artikel 37 VwEU – staatshandelsmonopolies.......................................................................46
7.4 Het vrije verkeer van personen...................................................................................................46
7.4.1 Inleidende opmerkingen......................................................................................................46
7.4.2 Reikwijdte van het Unieburgerschap en de daaruit volgende rechten.................................46
7.4.3 Reisrechten van de burger van de Unie...............................................................................46
7.4.4 Verblijfsrechten van de burger van de Unie.........................................................................46
7.4.5 Verblijf en non-discriminatie................................................................................................47
7.4.6 Het Unieburgerschap als bijzondere fundamentele vrijheid................................................48
7.4.7 Gerechtvaardigde beperkingen van het vrije verkeer van burgers van de Unie...................49
7.4.8 De vrijheid van vestiging......................................................................................................49
7.4.9 Beperkingen van de vrijheid van vestiging...........................................................................50
7.5 Vrij verkeer van diensten............................................................................................................50
7.5.1 Grensoverschrijding bij diensten..........................................................................................50
7.5.2 De afbakening van het vrije dienstenverkeer ten opzichte van de andere vrijheden en niet-
economische activiteiten..............................................................................................................50
7.5.3 Het recht op vrij verkeer van diensten.................................................................................50
5
Edwin van der Velde Rijksuniversiteit Groningen
,Europees Recht Samenvatting 2017/2018
7.5.4 Beperkingen van het vrije dienstenverkeer..........................................................................51
7.6 Het vrije verkeer van kapitaal.....................................................................................................51
7.6.1 Het recht op vrij verkeer van kapitaal..................................................................................51
7.6.2 Beperkingen van het vrije kapitaalverkeer...........................................................................52
7.7 Terugblik op de vier vrijheide: assimilatie & verdergaande integratie........................................52
8.1 Inleiding......................................................................................................................................52
8.1.1 Plaats van de mededingingsregels in het Werkingsverdrag.................................................52
8.1.2 Grondbeginselen van het mededingingsrecht.....................................................................52
8.1.3 Het doel van het EU-mededingingsrecht: werkzame mededinging.....................................53
8.2 Artikel 101 VwEU – het kartelverbod..........................................................................................54
8.2.1 Inleiding...............................................................................................................................54
8.2.2 Artikel 101 lid 1 VwEU..........................................................................................................54
8.2.3 Artikel 101 lid 3 VwEU..........................................................................................................56
8.3 Artikel 102 VwEU – het verbod op misbruik van een machtspositie...........................................56
8.3.1 Inleiding...............................................................................................................................56
8.3.2 Het vaststellen van een machtspositie.................................................................................56
8.3.3 Misbruik...............................................................................................................................57
8.4 De handhaving van artikel 101 en 102 VwEU..............................................................................57
8.4.1 Onschuldige afspraken en artikel 101 VwEU........................................................................57
8.4.2 De handhaving van artikel 101 VwEU ten aanzien van hardcore kartels..............................58
8.4.3 Rechtsbescherming in het mededingingsrecht....................................................................58
8.5 De Concentratiecontroleverordening.........................................................................................58
8.5.1 De werkingssfeer van de CoVo.............................................................................................58
8.5.2 De procedure van de CoVo..................................................................................................59
8.5.3 De inhoudelijke toets van de CoVo......................................................................................59
8.6 Overheidsingrijpen in de mededinging.......................................................................................59
8.6.1..............................................................................................................................................59
8.6.2 Nuttig-effectregel.................................................................................................................59
8.6.3 Artikel 106 lid 1 VwEU – het verbod voor publieke ondernemingen...................................59
8.6.4 Artikel 106 lid 2 VwEU – de rechtvaardiging voor publieke ondernemingen.......................60
8.6.5 Artikel 106 lid 3 VwEU..........................................................................................................60
8.7 Staatssteun.................................................................................................................................60
8.7.1 Inleiding...............................................................................................................................60
8.7.2 Artikel 107 lid 1 VwEU..........................................................................................................60
6
Edwin van der Velde Rijksuniversiteit Groningen
,Europees Recht Samenvatting 2017/2018
8.7.3 Artikel 107 lid 2 en lid 3 VwEU.............................................................................................61
8.7.4 Procedures betreffende staatssteun....................................................................................61
7
Edwin van der Velde Rijksuniversiteit Groningen
, Europees Recht Samenvatting 2017/2018
Hoofdstuk 1, Inleiding en wegwijs in het Europese recht
1.1 Inleiding
Om inzicht te krijgen in het Europees recht is het van belang om de structuur van dit rechtsgebied en
zijn belangrijkste rechtsbronnen te begrijpen. Die structuur kan men bijvoorbeeld aanbrengen door een
hiërarchie te signaleren binnen de rechtsbronnen van het Unierecht.
1.2 Het primaire recht van de Unie
Bovenaan de hiërarchie van het Unierecht staan de Verdragen (het Verdrag betreffende de Europese
Unie (VEU) en het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie (VwEU)). Dit noemt men
ook wel het primaire Unierecht. Tot deze bovenste laag behoren ook de algemene beginselen van
Europees recht, het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie en de interpretaties van de
Verdragen door het Hof van Justitie. De Verdragen hebben dezelfde juridische status (art. 1(2) VwEU).
De status van de interpretatie door het Hof van die verdragen en de algemene beginselen is minder
eenduidig, maar zij worden wel tot het primaire Unierecht gerekend. Wel moet worden bedacht dat de
lidstaten de Verdragen (nogmaals: het VEU en het VwEU) kunnen wijzigen. Ook twee Europese
instellingen kunnen die procedure initiëren, maar het blijft aan de lidstaten om een verdragswijziging
te bekrachtigen. Zie voor de verdragsherzieningsprocedure art. 48(2) en (6) VEU. Uit het VEU en het
VwEU blijkt dat lidstaten in grotere mate dan gewoonlijk bij internationale organisaties soevereiniteit
hebben overgedragen aan de Unie. Het VEU bevat de constitutionele regels van de Unie, welke
vervolgens worden uitgewerkt door het Werkingsverdrag (het VwEU). Daarnaast bestaan nog een
aantal andere door de leden van de EU gesloten verdragen die verband houden met het Unierecht
(zoals het EVRM, zie art. 6 lid 2 VEU).
1.3 Het afgeleide Unierecht
Het secundaire Unierecht is van het primaire Unierecht afgeleid en moet derhalve ook met het
primaire Unierecht verenigbaar zijn. In hiërarchie komt het secundaire Unierecht dus na het primaire
Unierecht. Het secundaire Unierecht bestaat bijvoorbeeld uit verordeningen en richtlijnen (art. 288
VwEU) en bevat een specifiekere uitwerking van het raamwerk dat gevormd wordt door het primaire
Unierecht.
Onder het secundaire Unierecht bevindt zich vervolgens het tertiaire Unierecht, waarbij het gaat om
uitvoeringsmaatregelen die zijn genomen op grond van secundair Unierecht. Ook tertiair recht kan de
vorm van richtlijnen of verordeningen aannemen (waarbij men vaak spreekt van bijvoorbeeld een
Uitvoeringsverordening). Zo ziet men een duidelijk gelaagde structuur binnen het Unierecht ontstaan,
waarbij de onderste lagen steeds verenigbaar moeten zijn met de bovenste lagen.
Het Europees recht is raadpleegbaar via het Publicatieblad van de Europese Unie. Dit blad werkt met
een L-serie en een C-serie. In de L-serie wordt wetgeving gepubliceerd, en in de C-serie wordt
rechtspraak gepubliceerd. Andere documenten, zoals voorbereidingsbesluiten en notulen van
vergaderingen, worden gepubliceerd in de E-editie van de C-serie. Op internet is de rechtspraak van de
rechters van de EU te vinden via curia.europa.eu/EUR-Lex.
8
Edwin van der Velde Rijksuniversiteit Groningen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper edwin7788. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 55628 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen