Dit is een begrippenlijst van alle begrippen met betekenis die je moet kennen voor je tentamen van prehistorie en oudheid. Ook worden deze begrippen gebruikt in de opdrachten van de hoorcolleges die je moet inleveren.
Mesolithicum (middensteentijd): een tijd tussen de oude en nieuwe steentijd in met geleidelijke
overgangen van jagen en verzamelen naar landbouw
Semi-nomadisch: door het maken van een zomer en winterkamp hoefden de mensen niet constant op
zoek naar nieuwe plekken om heen te trekken, maar verhuisden mensen op basis van het seizoen
Nieuwe steentijd (neolithicum): begin van de landbouw en sedentair bestaan
Vruchtbare halve maan: belangrijk gebied in het Midden-Oosten waar de eerste landbouw is ontstaan
Akkerbouw: het verbouwen van gewassen op een stuk grond
Veeteelt: het houden van dieren, niet alleen voor vlees maar bijvoorbeeld ook voor melk, huiden en
vermaak/werk
Neolithische revolutie: landbouwrevolutie. Het uitvinden van de landbouw en alle gevolgen van dien
Sedentair bestaan: het wonen op een vaste plek
Brandcultuur: het verbranden van bossen om ruimte te maken voor akkerbouw
Ötzi: een man uit waarschijnlijk de neolithische tijd die als een van de eerste lijken een teken laat zien
van omkomen door geweld
Bandkeramiek: nederzetting in onder andere Zuid-Limburg die versierde banden op hun potten en
kruiken maakten.
Trechterbekercultuur: nederzetting in Drenthe die ook wel bekend staan als de hunebedbouwers.
Maakten trechtervormige potten en kruiken
Hunebed: grafmonument van de op elkaar gestapelde stenen door de trechterbekercultuur gebouwd
megalithische cultuur: een samenleving waarin grote stenen monumenten werden gemaakt voor
graven of voor het eren van goden
Stonehenge: stenen cirkel in Engeland geplaatst door een Neolithische samenleving
patriarchale samenleving: een samenleving waarin sommige mannen meer macht hebben als de
ander en vrouwen ongelijk zijn
surplus: overvloed aan eten
bronstijd: 3000 tot 800 voor Christus, samenleving die brons verwerkten als werktuig en wapens
ijzertijd: van 800 tot 12 voor Christus, samenleving die ijzer verwerkten als werktuig en wapens
Werkcollege 3
Stadstaat: een stad met omliggende landbouwgronden die een geheel vormen
Hiërarchie: lagere standen zijn overgeleverd aan hogere standen in de samenleving
Irrigatielandbouw: landbouw die kunstmatig wordt bepaald door de controle van het water door de
mens
Priester: iemand die bemiddelt tussen de goden en de mensen
Slavernij: het houden van mensen via mensenhandel en mensen zonder rechten /betalen die arbeid
verrichten
Afhankelijke arbeid: arbeid dat niet particulier werd verricht, maar voor de staat
Sociale gelaagdheid: rangen en standen die zo van elkaar verschillen, dat er lagen in de bevolking
ontstaan
Arbeidsspecialisatie: specialisatie in bepaald beroep die mogelijk was door surplus
Ziggurat: een terrasvormige tempel van het Mesopotamische rijk
Schrift: een verzameling van tekens die gegevens kunnen bijhouden en verhalen kunnen noteren
Tempeleconomie/ distributie-economie: al de geproduceerde goederen die overbleven werden
opgeslagen en onderverdeeld bij de niet-producerende lagen
Pictografisch: het oudste schrift uit Mesopotamië in de vorm van beeld
Ideografisch: een schrift met meer abstracte vormen in Mesopotamië
, Fonetisch: uitspraak van klanken op de manier hoe je het schrijft
Spijkerschrift: het schrift uit Mesopotamië dat wat weg had van de vormen van spijkers
Hiëroglyfen: het Egyptische schrift wat met beelden een woord beschreef
Demotisch: een Egyptisch schrift zonder beelden
Wetgeving: opgeschreven regels waaronder een samenleving leeft
Klassenjustitie: verschillende klassen in de samenleving die bepalen wat je rechten zijn
Vorst: heerser, hoofd van een staat/rijk
Farao: Egyptische koning die een god belichaamd
Ramses II: een Egyptische Farao uit de Nieuwe Egyptische tijd die met de koning van Babylonië een
vredesverdrag sloot
Echnaton: een farao die heeft geprobeerd monotheïsme in Egypte in te voeren
Mesopotamië: een vruchtbaar gebied waar de eerste steden ontstonden in de vruchtbare halve maan
Egypte: land in Noord-Afrika die bekend staat om de piramides en een vruchtbaar rivier genaamd de
Nijl
Nijl: een vruchtbare en belangrijke rivier in Egypte
Eufraat en Tigris: vruchtbare rivieren in het Mesopotamische rijk
Hammurabi: een belangrijke koning van Babylon die een van de eerste wetgevingen in steen heeft
laten zetten
Werkcollege 4
Polis: Griekse stadstaat die uit een stad bestaat waar omheen een stuk platteland ligt
Kolonisatie: het uitbreiden van het gebied van een land over veel verschillende gebieden
Gelaagde samenleving: een samenleving waarin veel verschil tussen sociale status bestaat en is
verdeeld in klassen
Burger: een inwoner van een gebied die rechten heeft gekregen
Archaïsche periode: de Dark Age van Griekenland, waarbij veel verloren ging
Klassieke periode: een periode waarin de Grieken de Perzen versloegen en Alexander de Grote de
cultuur van de Grieken over een groot gebied verspreidde
Hellenistische periode: periode vanaf de veroveringen van Alexander de Grote tot aan de
overname van het Romeinse rijk
Monarchie: een gebied dat wordt bestuurd door een alleenheerser en de macht is erfelijk
Democratie: een gebied waar het volk het voor het zeggen heeft
Aristocratie: een gebied dat wordt bestuurd door rijke edellieden die veel macht hebben
Oligarchie: gebied dat bestuurd wordt door een select groepje op basis van hun rijkdom
Tirannie: gebied dat bestuurd wordt door een tiran die de macht heeft gekregen door middel van
geweld
Agora: een marktplein in een polis waar handel plaatsvond
Acropolis: een gebied in een polis waar belangrijke gebouwen stonden zoals tempels en paleizen
Hoplieten: zwaarbewapenden Griekse soldaten
Falanx: een militaire houding waarbij rijen van Hoplieten achter elkaar groeperen en zo een niet
doordringende muur vormen
Heloten: bewoners van een overgenomen gebied door Spartanen die hun tot slaaf gemaakt hebben
Perioiken: de tweederangsburgers zonder politieke rechten
Gerousia: raad van ouderen in Sparta bestaande uit 60+ mannen die oude oorlogshelden waren
Apella: de volksvergadering van Sparta
Eforen: een college van de vijf rijke ambtsdragers
Volksvergadering: een bijeenkomst van alle burgers om te vergaderen over het bestuur
Magistraat: iemand die benoemd is tot een bestuurslid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentxgs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.
