Celmembraan:
Vormt de celwand. Het celmembraan is semi-permeabel (halftoelaatbaar). Celmembraan neemt
voedingsstoffen en zuurstof op en laat geeft afvalstoffen af.
Plantaardige cel bestaat uit cellulose
Menselijke cel bestaat uit eiwitten en lipiden.
Cellichaam:
Cellichaam bestaat uit cytoplasma.
Cytoplasma bestaat uit: 70% water. In dat water zitten opgeloste voedingstoffen en zuurstof.
Cytoplasma is belangrijk voor celstofwisseling en de energievoorziening in het lichaam.
Vloeibare cytoplasma: solvorm > geleiachtige vorm: gelvorm.
In cytoplasma zit het centraallichaam, dit speelt een rol bij celdeling.
Celkern:
Celkern bestaat uit kernplasma.
Samenstelling van kernplasma is hetzelfde als die van cytoplasma.
Celkern regelt alle levensprocessen in de cel.
De wand van de celkern noemen we kernmembraan. Binnen het kernmembraan zit het kernplasma
(nucleoplasma)
Cytoplasma + kernplasma = protoplasma = vloeibare bestandsdeel van cel.
In de celkern zit chromatine, opgebouwd uit chromatinekorrels (eiwitkorrels). Wanneer celkern zich
gaat delen> chromatinekorrels worden draden (=chromosomen).
Chromosomen bestaan uit DNA (Desoxyribo Nucleïne Acid). In sommige delen zit erfelijke informatie
(genen). Dit zijn erfelijke eigenschappen van ouders naar kind.
Functies/levensverrichtingen van de cel
Animale levensverrichtingen:
Levensverrichtingen die het lichaam is staat stellen te reageren op plotselinge veranderingen van de
omgeving:
- Prikkelbaarheid en prikkelverwerking
Prikkelbaarheid= vermogen van cel te reageren op mechanische en chemische prikkels:
warmte, kou, druk en licht.
- Beweging
Lichaam en lichaamsonderdelen veranderen van vorm en plaats
Vegetatieve levensverrichtingen:
- Groei
Door grootte en aantal cellen groei je. Door celdeling meer cellen. Levensduur en groei van
cel hangt af van soort cel.
, - Stofwisseling
Is het opnemen van voedingsstoffen en zuurtsof en afgifte van afvalstoffen. Zuurstof helpt bij
verbranding voedingsstoffen, hierbij komt warmte, energie en afvalstoffen vrij.
- Voortplanting
Uit samensmelting van zaadcel en eicel ontstaat nieuw persoon. (=onwillekeurige
levensverrichting)
Celdeling
Levensduur van een huidcel: 28 dagen
Levensduur van een rodebloedcel: 120 dagen
Meeste cellen vernieuwen door celdeling.
Aantal cellen delen zich niet zelfstandig ( rode bloedcellen> vormen zich in beenmerg) ( zenuwcellen>
zijn er vanaf de geboorte al genoeg).
Twee vormen van celdeling:
- Directe celdeling
- Indirecte celdeling
Directe celdeling:
Celkern en cellichaam delen zich gelijktijdig. ( eencellige organismen :bacteriën)
Indirecte celdeling:
Kern deel zich als eerste door verdubbeling of reductie (vermindering) van chromosomen. Daarna
volgt celdeling van het cellichaam.
Twee vormen van indirecte celdeling.
1. Mitose
Komt voor in lichaamscellen zoals: spiercellen, huidcellen en (witte) bloedcellen. Er ontstaat
een exacte kopie van oorspronkelijke cel. Verdubbeling van chromosomen.
2. Meiose / reductiedeling
Vindt plaats bij vorming van geslachtscellen (eicel bij vrouw, zaadcel bij man). Verminderen
van chromosomen.
Tijdens rijping in eierstokken vrouw en teelbal van man halveert het aantal chromosomen
van 26 naar 23.
Bevruchting:
Vindt plaats in eileiders van een vrouw. Mannelijke zaadcel (23 chromosomen) en vrouwelijke cel
(chromosomen) smelten samen > ontstaat een bevruchte eicel met 46 chromosomen.
46 chromosomen vormen 23 paren. 22 paren vormen de erfelijke functies uit eigenschappen van
ouders. Het 23ste paar bepaalt het geslacht.
Vrouw: X X chromosomen
Man: X Y chromosomen
Ontwikkeling van bevruchte eicel:
Na bevruchting> eicel deelt zich. Er ontstaat een tros cellen, lijkt op moerbei (moerbeistadium).
Daarna vormen zich 3 kiembladen, waaruit weefsels en organen ontstaan.
1. Enoderm (binnenste kiemblad) bloedvaten en luchtwegen
2. Mesoderm (middelste ‘’) bindweefsel en skelet
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper simonewillaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.