Hierbij verkoop ik mijn samenvatting van hoofdstuk 6 tm 9 en 11. Het is gebaseerd op Basisboek Psychologie van Jakop Rigter. De samenvatting bestaat uit de theorie, begrippenlijsten en afbeeldingen. Door deze samenvatting heb ik mijn tentamen in 1 keer gehaald.
Hoofdstuk 6 theorie
Geheugen:
• Geheugen is het vermogen om informatie te onthouden
• Het geheugen kent drie belangrijke aspecten (stadia):
1. Opslag of coderen
2. Vasthouden of bewaren
3. Terugvinden of ophalen
Stadium 1: opslaan – coderen:
• In je geheugen sla je informatie betekenisvol op
– Soms herinneren we met ‘hulpmiddelen’ zoals foto’s en dagboeken
• Dat doet iedereen op zijn eigen manier herinneringen verschillen altijd.
• Herinneren we dezelfde situatie als spannend of als eng?
• Fotografisch geheugen bestaat niet
Onderdelen van ons geheugen:
• Het geheugen is te zien als een informatieverwerkingssysteem dat uit drie
onderdelen bestaat
– Sensorisch geheugen
– Werkgeheugen
– Langetermijngeheugen
Onderdeel 1: sensorisch geheugen:
• Sensorisch geheugen (zintuigelijke geheugen) is het eerste geheugensysteem
– Hier wordt informatie uit zintuigen kort vastgehouden
• Elk zintuigsysteem heeft een eigen geheugensysteem
– Beeld; geluid; tast; geur en smaak (evenwicht?)
• Concentratie en opvallende kenmerken van de informatie bevorderen het vasthouden
Onderdeel 2: werkgeheugen:
,Het werkgeheugen kent twee onderdelen:
a. Kortetermijngeheugen
– Informatie wordt kort vastgehouden (ca. 30 seconden)
– Beperkte hoeveelheid informatie is behapbaar (7±2)
b. Processor
– Bewerken van de informatie; betekenisvol maken; verbinden met wat je al
hebt onthouden. Hier vindt het ‘denken’ plaats
Onderdeel 3: Langetermijngeheugen:
• Bevat ervaringen, gevoelens, informatie en vaardigheden
– We hebben die we in de loop van ons leven geleerd
• Het is een opslagplaats van informatie
– In principe oneindig veel informatie die soms levenslang wordt opgeslagen
• Ophalen van informatie uit LTG (= herinneren) kan soms lastig zijn
Technieken om informatie beter te onthouden (stadium ):
• Aandacht en concentratie
• Informatie betekenisvol maken
• Chunking: informatie behapbaar maken
• Herhaling
– Simpel en uitgebreid
• Geheugenschema’s met elkaar verbinden
• Ezelsbruggetjes bedenken en toepassen
• Gebruikmaken van meerdere zintuigsystemen
– Zoals visualiseren
Verschillende soorten langetermijngeheugen
Expliciet geheugen:
, • Bewuste herinneringen
• We slaan de herinneringen gecontroleerd op
• We kunnen de herinneringen vertellen (declaratief geheugen)
• Dit geheugen wordt gevuld vanaf ca. 3 jaar (infantiele amnesie)
Impliciet geheugen:
• Onbewuste herinneringen
• We slaan de herinneringen automatisch op
• We kunnen de herinneringen niet vertellen (niet-declaratief) maar ze ‘beïnvloeden’
wel ons gedrag
• Het impliciet geheugen heeft oudere herinneringen dan het expliciet geheugen
Expliciet geheugen: 2 onderdelen:
• Semantisch geheugen
– Opslag van feitenkennis
– Handig als je meedoet aan de quiz ‘De slimste mens’
• Episodisch geheugen
– Opslag van persoonlijke ervaringen
– Vaak emotioneel gekleurd
– Het zijn privé-ervaringen vandaar de andere term: autobiografisch geheugen
– Je dagboek gebruik je voor je ‘episodische’ herinneringen
Ons geheugen is niet altijd betrouwbaar:
• Ons (episodisch) geheugen is beïnvloedbaar door suggesties
• We mengen vaak (onbewust) onze herinneringen
• Hervonden herinneringen (aan trauma’s) kunnen onbetrouwbaar zijn
• Verdringing is een omstreden begrip en slaat op ‘verstoppen’ van herinneringen
Wat betekent onbetrouwbaarheid voor sociaal werkers:
Bijvoorbeeld uit methodiek jeugdbescherming over waarheidsvinding en feitenonderzoek:
• Blijf bij eigen waarneming, sterker dan horen zeggen
• Herhaalde waarneming is sterker dan 1x
• Waarnemen door verschillende menen is sterker dan door 1
• Recente beter dan lang geleden
• Hoe zichtbaarder hoe sterker
• Hoe concreter hoe beter
• Een strafrechtelijke veroordeling is een feit
• Een medisch onderzoek is een feit
• Accepteer dat niet alles zeker is
Hoe wij vergeten (1):
• Als wij nonsens-woordjes leren, vergeten we binnen een uur al bijna de helft
• De vergeetcurve (Ebbinghaus)
• Herinneringen ophalen gaat beter bij herkenning en is moelijker bij reconstructie
, Hoe wij vergeten (2):
• Iets wat als eerste opvalt (geleerd wordt) of als laatste, vergeten we minder snel
– Primacy- en recency-effect
(Het wil zeggen dat de accuraatheid van onthouden van een lijst items afhankelijk is van de
positie van de items in de lijst).
• Als we iets nieuws leren kan dat soms een andere herinnering dwarsbomen
– Denk aan vaardigheden: op vakantie met de auto links rijden en thuis weer
rechts.
– Denk aan het leren en onthouden van een nieuw wachtwoord
Soorten geheugenverlies (amnesie):
• Twee soorten:
– Retrograde amnesie (geen toegang meer heeft tot herinneringen)
– Anterograde amnesie (vorm van geheugenverlies) waarbij iemand een
onvermogen heeft nieuwe herinneringen te vormen)
• Dementie gaat gepaard met geheugenverlies
– Het start met anterograde amnesie
– Bij voortgaande dementie treedt ook retrograde amnesie op
Geheugen en onze hersenen:
• Onze herinneringen zijn verspreid opgeslagen in onze hersenen
• Bij opslaan van herinneringen spelen de hippocampus kortetermijngeheugenverlies
en desoriëntatie een grote rol.
• Amygdala’s (verschillende zintuigen afkomstig is en koppelt deze aan emoties) spelen
een rol bij het emotioneel inkleuren van herinneringen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maddyreterink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
