Samenvatting.
EFFECTIEVER LEREN ME T LEERSTRATEGIEËN.
Deel 2. Metacognitieve communicatie.
3. Vooruitkijken.
Waaraan kun je zien dat een leerling de leerstrategie vooruitkijken inzet?
- De leerling houdt zorgvuldig zijn schoolagenda bij.
- De leerling gaat gestructureerd te werk.
- De leerling komt op tijd op school.
- De leerling heeft een nette werkplek.
- De leerling levert schoolwerk op tijd in.
- De leerling verspreidt het leren voor een proefwerk of de voorbereiding van een
spreekbeurt over de tijd in plaats van het uit te stellen tot het laatste moment.
- De leerling kan redelijk accuraat inschatten hoeveel tijd een bepaalde taak kost.
Een leerling die de leerstrategie vooruitkijken gebruikt, plant zijn werk in termen van taken en tijd
en stelt prioriteiten. Hij moet zich een voorstelling zien te maken van:
- De activiteiten die uitgevoerd moeten worden om een taak te voltooien.
- De hoofd- en bijzaken van de activiteiten.
- De hoeveelheid tijd die de activiteiten ongeveer in beslag zullen nemen.
- De middelen die hij nodig heeft om de taak tot een goed einde te brengen.
Een goede inzet van vooruitkijken is erg belangrijk om zelfstandig te leren en het leerproces
gaande te houden. Wanneer deze strategie te weinig wordt ingezet, kan dat leiden tot
uitstelgedrag, het inefficiënt besteden van de tijd of het niet of op het laatste moment afmaken
van taken.
Tips.
Een stappenplan maken: de stappenplannen bieden een leidraad om complexe taken
systematisch af te handelen, zonder belangrijke dingen te vergeten of te verdrinken in de materie.
Daarnaast kan het de leerlingen het vertrouwen geven dat zij een taak aankunnen.
Concrete leerdoelen formuleren: met een helder geformuleerd leerdoel is het een stuk
makkelijker om een goede planning te maken. Het is dan duidelijk wat er precies moet gebeuren
en wanneer het klaar moet zijn. Dit gebeurt aan de hand van de SMART-formule. Specifiek: Wat
ga ik precies doen? Meetbaar: Wanneer heb ik mijn doel bereikt? Acceptabel: Is er voldoende
draagkracht voor hetgeen ik ga doen? Realistisch: Kan het wat ik wil doen? Tijdsgebonden:
wanneer moet het doel bereikt zijn. Door doelen op te schrijven werken ze motiverend. Daarnaast
worden ze door het proces van opschrijven beter in het geheugen van de leerling gegrift en krijgt
het meer waarde.
- Laat leerlingen in de klas oefenen, bv. Drie helder geformuleerde doelen voor deze
maand opschrijven.
Prioriteiten stellen: om goed te kunnen plannen, moeten hoofd- en bijzaken onderscheiden
worden. Pas dan weten ze wat er eerst moet gebeuren, wat wel even kan wachten en hoeveel
,tijd ze voor iets reserveren. Dit kan aan de hand van het model van Eisenhower. Om te bepalen
wat prioriteit heeft, moeten volgens dit model twee vragen gesteld worden:
- Hoe dringend is een taak?
- Hoe belangrijk is een taak?
1. Dringend en belangrijk 3. Dringend, maar niet zo belangrijk.
Taken die als eerste uitgevoerd moeten Kan het beste meteen afgehandeld worden.
worden. Andere mogelijkheid is om te vragen of
iemand anders deze taken over kan nemen.
2. Niet dringend, maar wel belangrijk. 4. Niet dringend en ook niet belangrijk.
Moeten worden ingepland, bijvoorbeeld in De vraag is of je deze taken überhaupt wel
agenda. zou moeten uitvoeren. Als je ze laat liggen is
Mogen niet vergeten worden, want ze zijn er geen man overboord. Misschien kan je ze
belangrijk! wel van je to do lijst schappen.
Tabel 1 model van Eisenhower
Planningsinstrument gebruiken: de schoolagenda, planningsmap en de tijdlijn helpen bij het
inplannen van de activiteiten. In groep 8 van de basisschool een schoolagenda bijhouden, helpt
leerlingen ook bij de overgang naar het middelbaar onderwijs, waar het bijhouden van een
agenda verplicht is. Een planningsmap kan helpen om een uitgebreide taak uiteen te rafelen in
onderdelen en daar een tijdstip aan te verbinden. De tijdlijn werkt hetzelfde als een schoolagenda
of kalender, maar is specifiek voor een bepaalde taak.
4. Bijhouden.
Waaraan kun je zien dat een leerling de leerstrategie bijhouden inzet?
- De leerling leest bij een schriftelijke meerkeuzevraag eerst alle antwoordalternatieven.
- De leerling checkt tijdens een opdracht of hij het nog begrijpt.
- De leerling stelt zichzelf tijdens het leren vragen over hoe het gaat.
- De leerling vraagt om hulp als hij merkt dat hij vastloopt.
- De leerling kan halverwege een taak vertellen hoe het gaat.
- De leerling vergelijkt zijn werkwijze op een taak met die van andere leerlingen.
- De leerling voert zijn planning uit,
Een leerling die de leerstrategie bijhouden gebruikt, houdt tijdens het leren in de gaten of het
goed gaat en of hij nog op schema ligt. De leerstrategie voorkomt dat leerlingen doorgaan op een
ingeslagen pad dat niet werkt en veel tijd en energie verspillen aan een verkeerde of omslachtige
uitvoering van een opdracht of taak.
Leerlingen die deze leerstrategie te weinig inzetten, kunnen veel tijd kwijt zijn aan leren omdat ze
bijvoorbeeld in een te laat stadium er pas achter komen dat ze de taak verkeerd aanpakken. Er
zijn verschillende redenen waarom leerlingen deze strategie niet inzetten, waaronder:
- Leerlingen vinden een taak makkelijk of denken dat de taak makkelijk is.
- Leerlingen willen van de taak af zijn.
- Leerlingen zijn van nature impulsief en hebben moeite om zich te concentreren.
- Leerlingen staan er niet bij stil dat het belangrijk is om hun werk en werkwijze te
monitoren en hun uitwerkingen tussendoor te controleren.
Het gebrek aan monitoren en controle kan leiden tot onnodige fouten, slordigheden en slechtere
prestaties dan nodig is.
Tips.
Vragen stellen en prompts: om leerlingen hierbij te helpen, is het belangrijk deze vragen in
eerste instantie hardop aan hen te stellen. Wanneer je dit geregeld doet, zal de leerling de vragen
, gaan internaliseren en ze aan zichzelf gaan stellen. Hij wordt als het ware zijn eigen, “innerlijke
docent”. De vragen die gesteld kunnen worden zijn:
- Begrijp je de kernpunten uit de stof?
- Concentreer je je voldoende op de stof?
- Pak ik het bestuderen van de stof of het maken van de opgaven op de juiste manier aan?
Bij een prompt kan het handig zijn om schaalvragen te gebruiken. De leerlingen geven antwoord
op een vraag door op een getallenschaal een getal te omcirkelen. Deze schaalvragen kunne
tijdens de les nabesproken worden. De leerlingen kunnen dan bijvoorbeeld tips uitwisselen over
de kernpunten van de stof en wat je kunt doen om ze beter te begrijpen.
Een logboek bijhouden: tijdens het uitvoeren van een taak schrijven de kinderen op hoe het
gaat. Aan de hand van de punten in het logboek kan actie ondernomen worden: de leerling gaat
in een andere kamer studeren of vraagt de docent om het lastige deel van het huiswerk nog eens
uit te leggen.
Helpen bij uitstelgedrag: de belangrijkste redenen voor uitstelgedrag zijn:
- Overmatig perfectionisme: een leerling verzandt in details omdat hij denkt dat alles
belangrijk is. Als docent kun je leerlingen helpen door samen na te gaan wat hoofd- en
bijzaken zijn van de betreffende taak.
- Faalangst: een leerling is bang dat hij de taak niet aan kan. Je kan ontspanningsoefening
meegeven. Het geven van complimenten kan een rol spelen bij het krijgen van
zelfvertrouwen en geloven dat hij de taak aankan.
- Rebellie: een leerling verzet zich tegen dingen die dingen die ‘moeten’ door ze ‘lekker’
niet te doen of ze uit te stellen. Een goed gesprek kan dan helpen. Stel daarbij liever
geen waaromvragen. Probeer in het gesprek vooral te luisteren naar zijn visie op wat er
precies aan de hand is en begrip te tonen. Heb je een beeld van wat er speelt, vraag dan
of er iets is wat je voor de leerling kunt doen en leg duidelijk uit wat je precies van hem
verwacht.
- Onverschilligheid: een leerling ziet het belang ergens niet van in. Pas als de deadline in
zicht is, komt hij in actie. Ook hierbij geldt dat het belangrijk is om een gesprek aan te
gaan. De onverschillige uitsteller is gebaad bij inzicht in de waarde van de stof en de
lessen.
- Afkeer: een leerling vindt een taak ontzettend vervelend of stom en schuift deze daarom
voor zich uit. Ook hier geld dat het gesprek over uitstelgedrag en de waarde van de taak
of opdracht belangrijk is.
- Te veel hooi op de vork: een leerling voelt zich overbelasten gaat daardoor schooltaken
uitstellen. In dit geval kan je het beste kijken daar de draagkracht en draaglast van de
leerling. Wat kan hij precies aan? En hoeveel ligt er momenteel op zijn bordje? Kijk hierbij
niet alleen naar schooltaken, maar ook naar privéleven. Het kan namelijk zijn dat de
draagkracht vermindert en/of verhoogd, bijvoorbeeld door scheiden van ouders. Er moet
dus gezocht worden naar een balans en draaglast en draagkracht.
5. Terugkijken.
Waaraan kun je zien dat een leerling de leerstrategie terugkijken inzet?
- De leerling controleert zijn antwoorden, berekeningen en teksten voor hij ze inlevert.
- De leerling heeft na een proefwerk of een ander beoordelingsmoment een redelijk
accuraat beeld van hoe hij het heeft gedaan.
- De leerling denkt na een beoordeling na over zijn fouten en wat beter had gekund.
- De leerling kan na een taak vertellen wat hij de volgende keer weer zo gaat doen en
wat hij anders wil aanpakken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marijevink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.