HC 1.2: GESCHIEDENIS VAN DE ANATOMIE
Belangrijkste figuur: Andreas Vesalius
Zijn doel: controleren of de bestaande kennis (Grieken en Romeinen) wel
klopte. Zijn ontdekkingen zijn in de De Humani Corporis Fabrica gepubliceerd.
Hij leefde in de Renaissance en verzamelde zijn materiaal op het galgenveld.
Petrus Paaw = eerste anatomische hoogleraar Leiden
Faciliteiten om studenten aan te trekken anatomisch theater voor anatomische
demonstraties
Zomeropstelling (skeletten) vs Winteropstelling (lange demonstraties)
Skeletten symbool functie: de mens is sterfelijk
2e helft 17e eeuw: Anatomia nova:
- Microscopen
- Preparaten
- Experimenten
- Jan Swammerdam (1637)
- Reinier de Graaf (1641)
- Govard Bidloo
Grondlegger Anatomia nova Rene Descartes (1596)
- Hoe het menselijk lichaam werkt is een mechaniek/machine met
individuele onderdeeltjes
- Zijn theorie werd door onderzoekers getest microscoop (Guiseppe)
Microscopie:
- Antonie van Leeuwenhoek (1670)
- Jan Swammerdam (1670): Leidse student. Insecten onder de microscoop.
Schreef de respiratione (interesse fysiologie). Bezigheid vrouwelijke
voortplantingsorganen en maakte hiervan preparaten.
- Reinier de Graaf: preparaat uterus (ruzie Swammerdam). Ook preparaat.
Hield zich bezig met alvleessap (honden experimenteren).
- Govard Bidloo: ook anatomische atlas geschreven: “Ontleding des
Menschelyken Lichaams”. Professor in Leiden.
- Frederik Ruysch: menselijk organisme en zijn schoonheid. Kunstwerken
met echte menselijke onderdelen (foetus).
- Herman Boerhaave (1668): geen anatoom, leermeester van Europa.
Neerleggen werkbaar fundament waarop is verder gebouwd.
,Overgangsperiode 18e – 19e eeuw:
- Bernard Siegfried Albinus (1697)
- Petrus Koning (1787)
Bernard Siegfried Albinus:
- Een levend wezen is mooi
- Tabula sceleti et musculorum (anatomische atlas) homo perfectus
- Skelet wordt door de atlas heen aangekleed met spieren
- Homo perfectus niet altijd volgens de realiteit, zoals symmetrie.
- Preparaten in vloeistof
Petrus Koning (1820):
- Lijken waren schaars wassen beelden voor onderwijs
L.T.J. Auzoux: anatomische modellen van papier mache.
20e eeuw: nieuwe technieken:
- Gerbrandus Jelgersma (1859)
- Elektronenmicroscoop in de jaren 50
- Digitale technieken voor bestudering anatomie
Gerbrandus Jelgersma:
- Hersenpreparaten door kleine plakjes te snijden prepareren met
gelatine
- Begonnen na 1900
- 1931: Altas anatomicum cerebri humani
2e helft 19e eeuw: Carl Zeiss Jena microscoop verbeterd
Philips (1947): elektronen microscoop (tot meer dan 12.000 vergroten)
HC 1.3: BOUWPLAN: ALGEMEEN
Waarom is anatomische kennis belangrijk?
- Lichamelijk onderzoek: projectie organen
- Interpreteren van MRI, röntgen, CT opnamen etc. (medische
beeldvorming)
- Algemene bouw van organen in relatie tot hun functie
- Samenhang van organen en orgaansystemen
Anatomen kijken naar de voorkant van het staand lichaam, maar links en rechts
is VANUIT DE PATIËNT. Handpalmen zijn naar voren gericht.
, Anatomische vlakken (1):
- Frontaal/coronaal (hoofd – tenen) (Frons =
voorhoofd) (coronaal = kroonnaad van de schedel)
- Transversaal (plakjes vanaf het hoofd – tenen)
(transuent = dwars)
- Sagittaal (hoofd – tenen van de zijkant/ voor naar
achter) (Sagitta = pijl)
Termen beschrijven anatomie:
- Anterior vs Posterior (voor vs achter)
- Superior vs Inferior (hoger vs lager)
- Lateraal vs Mediaal (zijkant vs in het midden)
- Ventraal vs dorsaal (buikzijde vs rugzijde)
(E)
- Craniaal vs Caudaal (schedel vs staart)
(E)
- Proximaal vs Distaal (dichtbij vs veraf)
- Hand: Dorsaal vs palmair/plantair(been)
(achterkant vs palmzijde)
Bovenkant van de voet = dorsale zijde
(embryologie)
Oesophagus = slokdarm
Trachea = luchtpijp
Dextra = rechts
Sinistra = links
De lichaamsslagader:
- Aorta ascendens (naar boven)
- Arcus aortae (aortaboog)
- Aorta descendens thoracalis (dalend in de
borts)
- Aorta descendens abdomalis (dalend in de
buikregio)
- Arteria iliaca (splitsing aorta boven
bekken, ook wel bij os illium)
Arteria iliaca communis (dex. en sin.)
Arteria iliaca externa (naar buiten/been
toe) (dex. en sin.)
- Arteria femoralis communis (in het been) (dex. en sin.)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irisw2109. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,53. Je zit daarna nergens aan vast.
