Definities van welzijn
Lorz: welzijn is een toestand van fysieke en psysiche harmonie van het dier met zichzelf en
de omgeving.
NRLO: Onder welzijn wordt verstaan het leven in redelijke harmonie met de omgeving zowel
uit fysiologisch als uit ethologisch standpunt.
Diergeneeskunde: an individual is in a state of welfare when it is able to adapt to its living
conditions and can achieve a state that it experiences as positive.
Hoe bereik je welzijn?
- Dier moet kunnen voldoen aan redelijke behoeften cq dier moet mogelijkheden
worden geboden aan behoeften te voldoen. leidt tot positieve emotionele toestand
(met bijbehorend gedrag?)
- Dier moet soortspecifiek gedrag kunnen uiten.
- Dier moet geen (fysiologische) stress signalen laten zien en normaal functioneren.
Drie benaderingen
- Gevoelens (dier moet iets voelen)
- Biologisch functioneren (eet hij goed, nakomelingen)
- Natuurlijk leven (wat doen zijn wilde soortgenoten en wat kan hij nog)
Normen?
- Sociale behoeften
- Voedsel
- Drinken
- Temperatuursbehoefte en andere fysiologische behoeften
- Sexuele behoefte
- Nestmateriaal
- Veiligheid
- Voedselzoek behoefte?
- Kauwbehoefte?
- Exploratie behoefte?
- Loop behoefte?
- Zoogbehoefte (= onafhankelijk van de hoeveelheid die je binnenkrijgt, ligt aan
speengrootte)
Ethological needs
Ehtological needs= essential gedragsbehoeften. Uit kunnen voeren van het gedrag is in
zichzelf belonend.
- Jachtgedrag
- Voedselzoeken
- Sexueel gedrag
- Nestbouw
- Exploratie
- Spel
Als gehouden dieren niet aan ‘ethological needs’ kunnen voldoen
, - Stress
Conflictgedrag, afwijkend gedrag, beschadigend gedrag, redirectiegedrag
Vermijden van onaangename situaties, andere symptomen, rebound effect
- Optreden van dit soort symptomen voorwaarde om gedrag als ‘ethological need’ te
benoemen.
Rebound effect vaak aanwezig als dier gedrag gedurende zekere tijd niet heeft kunnen
uitvoeren; inhaaleffect.
Two different types of problems? Do stereotypies differ from compulsive behaviour?
Compulsive behaviour: terug fietsen om te kijken of je de deur wel op slot hebt gedaan.
- Variabeler in vorm
- Heeft apperant goals: abnormale herhaling van doelgericht gedrag
- Herhaling
- Geassocieeerd met disfunctie in de prefrontale cortex
Stereotypen:
- Minder variabel
- Herhaling
- Geen duidelijk functie
- Geassocieerd met disfunctie in de basal ganglia
Functies van sterotypieën
- Reductie van…
arousal, frustratue, angst, negatieve emotionele toestand.
- Dus uitvoering ervan is belonend
negative reinforcement, beloningssystemen in hersenen zijn erbij betrokken (o.a.
dopamine)
Fysiologische indicaties die wijzen op stress en consequenties
- Stijging van stress-gerelateerde homronen
- Reductie immuuncompetentie
- Toename ziekte/ verwondingen
- Sterfte neemt toe
- Groei/ gewicht neemt af
- Reproductie verlaagd
Verloop van acute stress
Bij acute stress schiet je cortisol level omhoog, blijft even hoog en gaat dan weer afnemen.
- Meestal kortdurende activatie van dier
- Als coping effort succesvol is, dan terugkeer naar nomale toestand binnen minuten/
uren
- Acute stress is dus meestal geen probleem
- Wel probleem: traumatische ervaringen: PTSD bij dieren?
Chronische stress vormt wel aanleiding tot welzijnsvermindering
- Welke typen stressoren kunnen tot chronische stress leiden?
Langdurige onaangenaamheden, herhaald voorkomende onaangenaamheden, pijn.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper talitavh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.