H1: Typeringen van generaties
Steeds meer oz’ers proberen huidige generatie te typeren, net als met samenleving hiervoor gaand.
- Vooral veranderingen die samenleving ondergaat inspireert oz’ers om hen met 1 enkel
woord te benoemen.
- Bv prestatiemsij, consumptiemsij, wegwerpmsij, geindividualiseerde sl, risicovolle sl,
rationele sl.
Dit H: wetenschappers hebben in loop der jaren generaties getypeerd.
Wanneer sprake van generatie? Hoe komen typologieën tot stand? Wat is er de zin van en
realiteitsgehalte?
1.1 Wat is een generatie
- Karl Manheim (1952): 1e socioloog die denken in generaties presenteerde.
generatie is cohort mensen die onder gelijke maatschappelijke omstandigheden zijn
opgegroeid en herkenbaar zijn aan bepaalde typerende kenmerken
- Generatie
= mensen van dezelfde leeftijd
= mensen die zelfde (traumatische) gebeurtenissen en veranderingen hebben meegemaakt
- Generatie valt meer op als grote veranderingen meegemaakt.
impact verandering inspireert wetenschappers om generaties van laatste decennia nader
te typeren.
- Onderscheid in generaties is gebaseerd op veronderstelling:
Elke generatie onder invloed van dezelfde sociale, politieke, economische en technologische
ontwikkelingen zich bepaalde opvattingen, meningen, gedragingen eigen maakt.
elke generatie is kind van zijn tijd.
- Henk Becker (1992): socioloog die denken in generaties introduced in NL
onderscheid in een vooroorlogse, stille, protesterende, verloren, pragmatische generatie.
Gemiddeld wordt omvang van generatie beperkt tot periode 15 – 20 jaar. (wsers kunnen anders
denken over periode en hoe ze zelf aankijken tegen impact mslijke ontwikkelingen.
onder 1 noemer brengen van generatie heeft soms veel weg van een vooroordeel, zoals patat-
generatie.
1.2 Wat is het realiteitsgehalte?
Brengt het onder 1 noemer brengen van een hele generatie niet gevaar dat er een generaliserend
beeld ontstaat dat onvoldoende recht doet aan werkelijkheid?
- Kenmerkend voor bepaalde generatie zijn eigenschappen waarmee huidige generatie zich
onderscheidt van de vorige.
Zin van typeringen: verkrijgen beeld van bepaalde generatie. Samenleving zo spiegel
voorgehouden van doen/laten jongste generatie.
Mensen hebben zelf ook gevoel dat zij tot bepaalde generatie behoren (85% besef); komt niet alleen
door wsers.
Volgende para’s: overzicht generaties zoals ook in (inter)nationale literatuur onderscheiden en
benoemd.
,1.3 Veteranengeneratie (70-pussers)
Voor 1945 geboren. Oudste nog levende generatie. Heeft WOII meegemaakt.
Kenmerken:
- Hoog arbeidsethos. Werk als zeer belangrijk gezien. Niet werken is niet eten. Vaste baan is
zekerheid voor toekomst.
- Gezag gezien als autoriteit waar je respect voor dient te hebben
- Traditie en discipline
Ook wel: vooroorlogse, stille of traditionele generatie genoemd.
1.4 Babyboomers (50 – 70 jaar)
Tussen 1946-1964 geboren
- Wederopbouw meegemaakt en bouwen aan nieuwe toekomst zonder oorlog
- Opgroeien in periode welvaart (auto en afwasmachine komen eraan)
- Feminisme
- Gericht op vreedzame wereld en gelijke rechten voor iedereen (emancipatie)
- Nadruk op zelfontplooiing
- Leggen gemakkelijk verantwoordelijkheid bij overheid (en tegelijk kritisch erop)
Ook wel protestgeneratie; gezag niet meer als vanzelfsprekend gezien. Zelfingenomen en arrogant.
1.5 X-Generatie (30 – 50 jaar)
Personen geboren tussen 1965 – 1980
- Ouders van deze personen meer met zichzelf/carriere bezig (baby-boomers) dan met hun
kinderen
- Sleutel-kinderen leidde tot verwennerij
- Sceptisch over autoriteit
- Gemakkelijk wisselen van baan
- Veel werkeloosheid
- Ondernemend en niet bang om risico’s te nemen
- Ambitieus (belang hoge schoolprestaties bij hun kids)
- Voor eerst in aanraking met computer
Ook wel: verloren generatie (Becker). Pragmatisch en zelfredzaam. no nonsense houding.
1.6 Y-Generatie (15-30 jaar)
Personen geboren tussen 1982-1999
- Opgegroeid in digitale wereld, gebruik social media
- Veel dingen tegelijk doen multitaskers
- Communicatie verloopt via internet, weinig face-to-face momenten
- Technologische ontwikkelingen
- Flexibel en aanpassingsvermogen
- Conflicten worden niet uit weg gegaan.
- Geen simpele bijbaantjes + moet vakantie zijn
- Duidelijke scheiding werk-privé
Ook wel grenzeloze, kieskeurige, verwende generatie. Zelfverzekerd en arrogant. Creatief, ambitieus,
prestatiegericht.
,1.7 Z-generatie (na 2000 geboren) 0-15j
Kenmerken:
- Te groot ego en te hoog zelfbeeld
- Opgegroeid met idee dat wat zij doen geweldig is
- Narcistisch, arrogant, verwend
- Internet is vanzelfsprekend
- Brengt meer tijd thuis door, binnenshuis
- Fysiek minder actief op LT kans (te) dikke mensen
Ook wel ik-generatie genoemd. Generatie die steeds meer aandacht vraagt; steeds meer depressieve
patienten die leven niet aankunnen.
1.8 Overlap tussen generaties
Grootste overlap: XYZ generatie. Niet altijd duidelijk waar jongste generatie begint en eindigt.
- Hangt samen met uitgangspunt dat je pas kan spreken van generatie als ze samen voor
langere tijd opgroeien onder zelfde omstandigheden.
- En snelheid waarmee veranderingen in sl optreden spelen rol in bepaling grenzen.
Meeste ozers vinden:
- Kids jonger dan 10j niet lang genoeg blootgestaan aan invloeden msij om te spreken van
generatie. Vanuit hier dan ook niet gesproken van Z-generatie.
Y en Z dan vaak samengevoegd tot Y.
Dit boek: 6-20j generatie: grens Y/Ztyperingen: einstein-generatie, achterbank-generatie, media-
generatie.
- Teveel op hangen gedragen door ouders, complimenten
- Kids bepalen vakanties en besteding vrije dagen
- Ouders kweken narcistische kids
- Ouders willen niet weten dat kind lastig/moeilijk is, wel zo? Dan heeft het autisme, adhd of
dyslexie.
Veel genoemde kenmerken huidige generatie:
Nega: alles voor hen vanzelfsprekend / maken te weinig frustraties mee; elke barriere wordt
opgeruimd / worden vaak ten onrechte hemel ingeprezen / leren geen grenzen stellen / staan teveel
centraal / teveel rekening met hen gehouden / ouders zien overal gevaren / ouders willen vrienden
zijn / worden verwend/ veeleisend/ modebewust/ wantrouwig / materialistisch
Posi: ondernemend / echt, authentiek / denken dat hun stem ertoe doet / tolerant / flexibel/
optimistisch/ idealistisch / teamspeler / doelgericht en doelbewust.
1.9 Empirische ondersteuning?
Waar zijn de verschillende beoordelingen op gebaseerd? Empirisch vaak nauwelijks geval, x
vergelijkend oz.
analyses vaak sociologische en filosofische beschouwingen. Wel TWEE uitzonderingen: 2 vb’s van
(beperkte) empirische basis.
, 1.9.1 Grenzeloze generatie
Op grond van NL-oz (Spangenberg&Lampert, 2009): jongste generatie
Jeugdigen hebben moeite om maat te houden en zijn sterk gericht op eigen belang. Sprake van
volgende kenmerken:
- Fascinatie geweld (geweld is spannend)
- Hedonistische insteek (genieten, beleven, leuke dingen doen)
- Exhibitionistische neiging (kijk mij eens)
- Oog voor sociale netwerken (flexibel, strategisch)
Onderscheid vorige generatie:
- Minder msijkritisch / minder gehecht gemeenschapszin / minder prestatiegericht / minder
idealistisch
onduidelijk in hoeverre bij iedereen in generatie voorkomt
1.9.2 Zelfbewuste en zelfingenomen generatie
Op grond van VS-oz (Twenge, Campbell, Gentile, 2012): studenten vergeleken. Hogere scores op:
- Zelfwaardering, narcisme, spreken in openbaar, leiding geven, ijdelheid, uiterlijk, afkerigheid
van kritiek, agressie en pesten. (vergeleken met studenten 1966 en 1996)
huidige generatie student meer zelfbewust, maar ook meer gericht op eigen belang.
Doelen zijn ook veranderd bij boomers/ x / y: steeds minder financieel goed bij hoeven zitten / meer
autoriteit op gebied willen worden / erkenning collegas meer willen krijgen/ meer met politieke
zaken bezig willen zijn / minder gezin stichten.
1.10 Geeft huidige generatie reden tot zorg?
Oudere generaties kritiek op jongere.
- Bang dat ze niet voegen in bestaande sl, niet goed mee omgaan met nieuwe
sociale/technische ontwikkelingen.
- Sociale contacten afnemen, minder oog voor ander, eigen ik steeds dominanter.
Andere ozers vragen zich af of elke jeugdige intensief bezig is met sociale media.
Anderen weer: jeugdigen wel degelijk mslijk betrokken en oog voor anderen: meer vrijwilligerswerk,
meer aandacht sociale ongelijkheid; meer wij dan ik-generatie.
hoe kan iedereen zo anders denken over jongste generatie?
- Generatie kan op zoveel aspecten worden beoordeeld..
- Discussie over typering generatie houdt aan; door verschillende publicaties zijn
omschrijvingen gemaakt met persoonlijke interpretaties etc.
- Te weinig empirisch oz naar kenmerken die aan generatie worden toegekend.
Intussen: nega beeld heerst. Psychische problemen en gedragsproblemen (depressie/delinquent).
Hoe reeel is bezorgheid? Jongste generatie echt een zorgenkind?
Dit boek: antwoord op:
- Hoe gaan jeugdigen om met ingrijpende ontwikkelingen, bv internet en smartphone
- Welke gevaren liggen op loer?
- Hoe voeden ouders kids op?
- Hoe gezond zijn jeugdigen?
- Hoe besteden ze vrije tijd?
- Hoe functioneren zij?
- Hoe nemen ze deel aan onderwijs?
Antwoorden hierop zijn bouwstenen voor gefundeerde typering huidge generatie.
