Dit is een samenvatting van het boek Algemene economie en bedrijfsomgeving druk 6. Het is hoofdstuk 24 Valutamarkt. Te gebruiken voor verschillende studies. Ook beschikbaar in voordeelbundel!
Algemene economie en bedrijfsomgeving
Hoofdstuk 24 Valutamarkt
Internationale handel en investeringen leiden tot vraag en aanbod op de valutamarkt. Op
deze markt komt de wisselkoers tussen 2 valuta’s tot stand. Wisselkoersen zijn belangrijk
omdat ze een grote invloed op de concurrentiepositie van bedrijven hebben.
Bedrijven kunnen zich beschermen tegen wisselkoersrisico door valuta’s te verhandelen op
de termijnmarkt.
§1 Kenmerken van de valutamarkt
24.1.1 Deelmarkten en koersnotering
Op de valutamarkt verhandelen marktpartijen geld van het ene land tegen geld van een
ander land. De evenwichtsprijs op deze markt heet de wisselkoers. Dit is de prijs van de
valuta van het ene land uitgedrukt in de valuta van een ander land.
De valutamarkt bestaat uit 2 deelmarkten: de contante markt en termijnmarkt.
Contante markt
Op de contante markt of spot market levert de aanbieder de valuta’s onmiddellijk. De prijs op
deze markt noem je de contante koers.
De notering van de contante koers tussen 2 valuta’s kan op 2 manieren:
1. EUR 1 = USD 1,25 (dit is de directe notering van de euro en de indirecte notering
van de dollar
2. USD 1 = EUR 0,8 (dit is de directe notering van de dollar en de indirecte notering van
de euro)
In het eurogebied noteer je de prijs van een vreemde valuta doorgaans indirect.
De ECB maakt dagelijks de middenkoers van valuta’s bekend. Dat is de evenwichtskoers
van dat moment. Kranten en banken publiceren middenkoersen vaak in een kruistabel. Het
voordeel van een kruistabel is dat zowel de directe als de indirecte notering van een valuta
erin staat. Zo staan in de rij van de € de indirecte noteringen van vreemde valuta’s en in de
kolom van de € de directe noteringen van vreemde valuta’s.
De middenkoers is belangrijk voor het omrekenen van bedrag in vreemde valuta’s. Als een
ondernemer vreemde valuta’s wil kopen of verkopen, heeft hij de aan- en verkoopkoers in
het girale geldverkeer nodig.
De aankoopkoers is de koers waartegen een klant dollars van de bank kan kopen. Deze
koers noem je ook wel de laatkoers van de bank. Tegen deze koers is de bank namelijk
bereid dollars te laten (gaan).
De verkoopkoers is de koers waartegen een klant dollars kan verkopen aan de bank. Deze
koers noem je ook wel de biedkoers van de bank: de koers die zij wil bieden voor dollars.
,Het verschil tussen de aan- en verkoopkoers is de spread. De spread hangt af van het risico
dat de bank loopt. Als de handel in een valuta klein is of als de koers sterk fluctueert, is de
spread groot.
Banken publiceren naast girale wisselkoersen ook aan- en verkoopkoersen voor
bankbiljetten. De spread voor bankbiljetten is groter dan die voor girale valuta.
Bankbiljetten brengen kosten van verzending, opslag en verzekering met zich mee. Ook
leveren bankbiljetten geen rente op. De hogere kosten van het aanhouden van bankbiljetten
verrekenen banken in de aan- en verkoopkoersen.
Hoe je een stijging of daling van de wisselkoers noemt, hangt af van het wisselkoersstelsel.
In een stelsel met flexibele wisselkoersen bepalen vraag en aanbod op de valutamarkt de
wisselkoers. In zo’n stelsel noem je een stijging van de koers een appreciatie en een daling
van de koers een depreciatie. In een stelsel met vaste wisselkoersen handhaaft de centrale
bank een vaste wisselkoers ten opzichte van een andere valuta. Als de centrale bank besluit
de koers te verhogen, spreek je van een revaluatie. Een besluit tot koersverlaging noem je
een devaluatie.
Termijnmarkt
Een exporteur die over 3 maanden $200.000 ontvangt, loopt wisselkoersrisico. Als de $
daalt, krijgt hij steeds minder euro’s in ruil voor $200.000. Hij kan het risico uitsluiten door op
de termijnmarkt dollars te verkopen tegen de driemaands termijnkoers. Door het sluiten van
een termijncontract loopt de exporteur geen valutarisico meer.
Op de termijnmarkt of forward market ruil je valuta’s die in de toekomst worden geleverd. De
koers waartegen dat gebeurt is de termijnkoers. Termijncontracten kan je doorgaans
sluiten voor 1, 2, 3, 6, 9 of 12 maanden.
Je noteert de termijnkoers vaak als afwijking ten opzichte van de contante koers. Is de
termijnkoers hoger dan de contante koers, dan spreek je van een agio. In het omgekeerde
geval spreek je van een disagio.
24.1.2 Omvang en kenmerken van de valutahandel
De wereldwijde valutahandel is enorm. De gemiddelde dagomzet in 2019 bedroeg ongeveer
$6.600 miljard. De omzet van 4 dagen op de valutamarkt is voldoende om de totale
wereldhandel in goederen en diensten van een jaar te financieren.
De valutamarkt is een zeer doorzichtige markt. Dit betekent dat valutahandelaren snel en
gemakkelijk op de hoogte kunnen zijn van wisselkoersen waar ook ter wereld.
Koersinformatie is via internationale datanetwerken snel beschikbaar. Omdat de valutamarkt
zo transparant is, kan de koers van de € in Frankfurt niet afwijken van die in Londen. Zo’n
koersverschil verdwijnt onmiddellijk door arbitrage.
Arbitrage is het gebruikmaken van koersverschillen tussen financiële centra op een moment
in de tijd. Stel dat op een bepaald moment de wisselkoers van de € in Frankfurt $1,25
bedraagt en in Londen $1,24. Valutahandelaren zullen onmiddellijk euro’s kopen in Londen
en verkopen in Frankfurt. Hierdoor stijgt de koers van de € in Londen en daalt de koers van
de € in Frankfurt. Door arbitrage zal het koersverschil tussen Londen en Frankfurt
razendsnel verdwijnen. In de economische wetenschap spreek je daarom van de law of one
price: de wisselkoers van een munt moet op een moment in de tijd overal ter wereld
hetzelfde zijn.
Arbitrage is risicoloos. Arbitrageanten maken gebruik van bestaande koersverschillen op
een moment in de tijd. Speculatie is niet risicoloos. Speculanten spelen in op verwachte
koersontwikkelingen. Als zij denken dat de € van $1,24 naar $1,25 stijgt, kopen zij nu euro’s
, in de hoop dat hun verwachting uitkomt. Dit is risicovol, omdat de toekomstige wisselkoers
onzeker is. Als de € daalt naar $1,20 lijdt de speculant verlies.
De Amerikaanse dollar is de meest verhandelde valuta in de wereld. Dit komt doordat
directe handel tussen valuta’s van kleine landen vrijwel niet plaatsvindt. De meeste
transacties tussen die valuta’s lopen via de dollar. Deze handel noem je cross trading.
Stel dat een bank Noorse kronen moet omwisselen in Indonesische roepia’s. Zij koopt dan
eerst dollars met Noorse kronen. Vervolgens koopt zij indonesische roepia’s in ruil voor
dollars. Uit de koersen van de kroon en roepia ten opzichte van de dollar berekent de bank
de koers van de Noorse kroon in roepia’s. Het resultaat van deze berekening noem je de
cross rate of kruiselingse koers.
§2 Koersvorming op de contante valutamarkt
De wisselkoers is de prijs van een vreemde valuta die tot stand komt door vraag en aanbod
op de valutamarkt. Achter vraag en aanbod gaan veel factoren schuil.
De betalingsbalans wordt als uitgangspunt genomen. De betalingsbalans registreert alle
transacties met het buitenland. Deze transacties leiden tot handel op de valutamarkt.
Export van de VS leidt tot vraag naar dollars. Als een Europeaan op vakantie gaat in de VS
importeert hij Amerikaanse diensten. Om die te betalen heeft hij dollars nodig. Die koopt hij
op de valutamarkt. Hoe meer de VS exporteert, hoe hoger de vraag naar dollars en de koers
van de $. Import leidt juist tot meer aanbod van dollars en een daling van de dollarkoers. De
vraag naar dollars neemt ook toe als de VS kapitaal importeert. Hoe meer investeringen en
beleggingen in de VS, hoe hoger de vraag naar dollars en de koers van de dollar.
Kapitaalexport leidt juist tot meer aanbod van dollars en een daling van de dollarkoers.
De Amerikaanse centrale bank handelt zelf ook op de valutamarkt. Als zij vindt dat de dollar
te snel daalt, kan zij besluiten tot steunaankopen. Zij koopt dan dollars in ruil voor
bijvoorbeeld euro’s of yens uit de officiële reserves. Dit noem je een interventie. Als de
Amerikaanse centrale bank vindt dat de dollar te snel stijgt, zal zij dollars verkopen.
Uit de figuur hierboven blijkt dat de ontwikkeling van de wisselkoers afhangt van de
deelrekeningen van de betalingsbalans. Omdat veranderingen in de officiële reserves
samenhangen met het monetair beleid zul je koersindicatoren moeten afleiden uit:
- De lopende rekening
- De financiële rekening
- Het monetair beleid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xninaxx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
